کمردرد در کودکان بعلت کوله پشتی سنگین، نداشتن تحرک، تغذیه و ….

تاریخ: ۳۰ دی ۱۴۰۲

با رسیدن به سن 15 سالگی، از هر 20 تا 70 درصد کودکان در دوره‌ای از زندگی خود دچار کمردرد می‌شوند. احتمال بروز کمردرد با افزایش سن افزایش می‌یابد، و به طور قابل توجهی در دختران شایع‌تر است. شایعترین علل کمردرد در کودکان و نوجوانان کشیدگی عضلانی، آسیب دیدگی یا استفاده بیش از حد همراه با عدم تعادل عضلات مرکزی است. عارضه‌هایی مانند عفونت، تومور، تغییر شکل و سایر بیماری‌ها بسیار کمتر رایج هستند. اگر درد شدید بوده یا بیش از چند روز به طول بی‌انجامد، باید توسط پزشک ارزیابی شود. هنگامی که درمان نیاز است، معمولا فیزیوتراپی تجویز می‌شود، زیرا کمتر از 2٪ بیماران به درمان‌های تهاجمی‌تری مانند تزریق و جراحی نیاز دارند.

درد می‌تواند تأثیر عمده‌ای در زندگی کودک داشته باشد، بنابراین پیشگیری و درمان کمردرد در این میان برای کمک به بازیابی سلامتی کلی آنها مهم است.

برخی از دلایل شایع کمردرد در کودکان چیست؟ 

دلایل زیادی برای کمر درد در کودکان وجود دارد و این دلایل شامل عادت‌ها و فعالیت‌های روزمره است. برخی از عوامل موثر عبارتند از:

• کیف مدرسه: مخصوصاً وقتی نادرست حمل شود، خیلی سنگین باشد یا ضعیف طراحی شده باشد. در مورد بهترین کیف‌های مدرسه و پر کردن صحیح آنها از فیزیوتراپیست ما راهنمایی بخواهید.
• حالت بدن: به عنوان مثال “شلی”، افتادگی و عدم تقارن. وضعیت بد بدن می‌تواند منجر به درد و کاهش تمرکز، خستگی و کاهش اعتماد به نفس شود. فیزیوتراپیست‌ها کودک را ارزیابی کرده و تمریناتی برای رفع هرگونه عدم تعادل عضلانی که ممکن است حفظ وضعیت خوب بدن را دشوار کند، ارائه می‌دهند.
• نشستن: برای مدت طولانی یا در مبلمان نامناسب. فیزیوتراپیست به شما در مورد حالت‌های نشستن و موقعیت قرارگیری تجهیزات، مانند رایانه‌ها، مشاوره می‌دهد.
• ورزش: استفاده نکردن از تکنیک‌ها یا استفاده از تکنیک‌های اشتباه باعث کشش عضلات یا کشیدگی رباط‌ها و در نتیجه کمر درد می‌شود. تکنیک‌های فیزیوتراپی می‌توانند باعث بهبودی و بازگشت به عملکرد شوند.
• رژیم غذایی: خوردن هله هوله بیش از حد باعث افزایش وزن می‌شود، که فشار اضافی به بدن وارد می‌کند و مواد مغذی لازم برای سلامت استخوان‌ها و مفاصل را برای بدن فراهم نمی‌کند.
• بزرگ شدن: دوره‌های رشد سریع می‌تواند باعث مشکلات کمر شود. تمرینات فیزیوتراپی اغلب می‌توانند به رفع هرگونه عدم تعادل عضلانی مرتبط با رشد کمک کنند.

چه شرایطی در کمردرد بیشتر روی کودکان تأثیر می‌گذارند؟

اگرچه آسیب‌هایی که کودکان در فعالیت‌های تفریحی تحمل می‌کنند، شایعترین علت کمردرد است، اما برخی علل ممکن است ناشی از عارضه‌های مربوط به ستون فقرات باشند. تقریباً یک سوم نوجوانان ممکن است مبتلا به کمردرد با علل مربوط به ستون فقرات باشند که قابل تشخیص است. شرایط شایع‌تری که ممکن است این علل را شامل شوند:

• اسکولیوز ایدیوپاتیک: انحنای غیرطبیعی ستون فقرات، گرچه غالباً دردناک نیست، اما برخی از انحناها به حدی شدید هستند که باعث درد می‌شوند و نیاز به مراقبت‌های پزشکی دارند. اسکولیوز می‌تواند به ستون فقرات میانی کمر یا کل ستون فقرات مربوط شود و بیشتر در بزرگسالان (سنین 11 تا 17 سال) دیده می‌شود. علائمی که باید جستجو کنید شامل شانه‌های کج، استخوان‌های ناصاف مفصل ران و یا یک طرف قفسه سینه برجسته‌تر از طرف دیگر، است.
• كیفوز شوئرمن: اختلال رشد مهره‌ها هنگامی ایجاد می‌شود که پشت مهره‌ها سریع‌تر از جلوی مهره‌ها رشد کند، که ممکن است خمیدگی قوز مانند ایجاد کند. این امر زمانی اتفاق می‌افتد که ستون فقرات به جلو خم می‌شود و کودک نمی‌تواند صاف بایستد. این به طور معمول در دوره‌های رشد سریع رخ می‌دهد.
• اسپوندیلولیز و شکستگی‌های پارس: پارس یک اتصال استخوانی مهره است که می‌تواند در کودکانی که تمرینات تکراری انجام می‌دهند، که شامل خم شدن و پیچ خوردن است، شکسته شود. کودکانی که به ورزش‌هایی مانند ژیمناستیک و فوتبال می‌پردازند در معرض اسپوندیلولیز قرار دارند. این عارضه بیشتر در مهره‌های کمر دیده می‌شود و با کمر درد مداوم نمایان شده، و بیشتر اوقات با استراحت درمان می‌شود.

سایر دلایل کمر درد در کودکان و نوجوانان شامل تومورهای نخاع، بیماری سیستمیک مانند کم خونی سلول داسی شکل، یا عفونت است. تومور و عفونت در کودکان بسیار نادر است و اغلب با درد یا تب مداوم ظاهر می‌شود. اگر عصب‌ها تحت فشار باشند، کودکان دچار بی‌حسی، گزگز و ضعف در اندام‌ها می‌شوند.

علائم و نشانه‌های کمردرد در کودکان چیست؟

علائم کمر درد در کودکان ممکن است متفاوت باشد که شایع‌ترین آن‌ها شامل موارد زیر است:

• افزایش درد همراه با حرکت، مانند خم شدن
• افزایش درد پس از نشستن یا ایستادن طولانی مدت
• عضلات حساس و دردناک در نزدیکی ستون فقرات
• عضلات سفت یا اسپاسم عضلات

اگرچه اکثرا کمر درد در کودکان خفیف است، اما مواردی وجود دارد که کودک شما نیاز به مراقبت پزشکی دارد. اگر کمر درد بیش از دو تا سه روز ادامه داشته باشد، همراه با تب باشد یا منجر به بی‌حسی یا ضعف در بازوها و پاها شود، کودک باید به پزشک مراجعه کند.

از چه روش‌های درمانی کمر درد برای کودکان و نوجوانان بیشتر استفاده می‌شود؟

متداول‌ترین روش‌های درمانی در جهت تسکین نشانه بیماری است. کمر درد در کودکان معمولاً کوتاه مدت است و با استفاده از یخ، استراحت و داروهای بدون نسخه مانند استامینوفن و داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAID)  مانند ایبوپروفن برای تسکین درد قابل درمان است. یک برنامه ورزشی روزانه می‌تواند در کاهش کمر درد کودک نقش داشته باشد. اگر کودک شما کمر درد بی‌امان را تجربه می‌کند، ممکن است به یک متخصص، مانند فیزیوتراپیست، ارجاع داده شود که می‌تواند در مورد هرگونه تمرین و تغییر سبک زندگی که به کاهش درد کمک می‌کند، مشاوره دهد. درمان‌های تکمیلی مانند ماساژ، مراقبت‌های کایروپراکتیک و طب سوزنی ممکن است روند بهبودی کودک شما را افزایش داده و کمک کند تا درد سریعتر از بین برود.

فیزیوتراپی چه کاری می‌تواند برای کودکان انجام دهد؟ 

اگر کمر درد کودک شما برطرف نشد، باید توسط فیزیوتراپیست ارزیابی شود. تیمی از فیزیوتراپیست‌ها می‌توانند ارزیابی کاملی از علائم کودک به منظور تعیین دلیل درد ارائه دهند.

فیزیوتراپیست‌های کودکان می‌توانند:

• علت اصلی درد مفصل مانند ضعف یا سفتی عضلات یا وضعیت بد بدن را رفع کند.
• در مورد روشهای کنترل درد مشاوره ارائه دهند.
• تمریناتی را برای تقویت عضلات ارائه دهند.
• در مورد پیشگیری از آسیب مشاوره دهند.
• در مورد کشش‌ها توصیه‌هایی کنند.
• برنامه‌ی ورزش در خانه ارائه دهند.
• برای مدرسه و نشستن توصیه‌هایی ارائه دهند.

اگر علت درد مشخص نشد، ممکن است فیزیوتراپیست کودک را دوباره به پزشک ارجاع دهد.

نکاتی برای والدین در مورد پیشگیری از کمردرد در کودکان

توصیه می‌شود که قوز نزنید، زیرا این پیشنهاد چیزی بیشتر از نق زدن والدین است و یک توصیه صحیح است که می‌تواند از کمردرد جلوگیری کند. به دلیل اینکه سیستم اسکلتی-عضلانی کودکان و نوجوانان هنوز در حال رشد و توسعه است، اطمینان حاصل کردن از نشستن، ایستادن و بلند شدن درست آنها و جلوگیری از فعالیت‌هایی که فشار مکرر روی ستون فقرات آنها دارد (مانند فشار زیاد در هنگام ورزش) بسیار مهم است.

در اینجا چند نکته برای جلوگیری درد کمر در کودکان وجود دارد:

• از کوله پشتی مناسب استفاده کنید: به جای یک شانه از هر دو شانه استفاده کنید.
• از فعالیتهایی که باعث فشار مکرر به همان عضلات می‌شوند خودداری کنید (به عنوان مثال ژیمناستیک)
• هنگام نشستن به مدت طولانی، هر از گاهی کشش انجام دهید.
• فعالیت‌های نشسته را محدود کنید
• وضعیت درست بدن و صاف نشستن را به کودک بیاموزید
• خانه خود را به محیطی بدون استرس تبدیل کنید (تا آنجا که ممکن است)
• با تهیه و حفظ وعده‌های غذایی سالم به آنها در حفظ وزن و رژیم غذایی سالم کمک کنید.

والدین همچنین باید سلامت کلی روحی و جسمی کودکان را ارتقا دهند. کودکانی که دچار استرس یا افسردگی هستند، کمردرد شدیدتری دارند. فرزندان خود را تشویق کنید که به طور منظم فعالیت خود را ادامه دهند، ورزش کنند، خواب مناسب داشته باشند و استراحت کنند.

اگر کودک شما کمر درد را تجربه می‌کند، خوش‌بین و امیدوار باشید، زیرا با یک برنامه درمانی مناسب و تغییر سبک زندگی، کودک در مسیر بهبود کمردرد قرار خواهد گرفت و می‌تواند به موقع‌اش به فعالیت‌های مورد علاقه خود بازگردد.