تشخیص دقیق دیسک گردن با معاینه فیزیکی، بررسی علائم، سی تی، MRI

تاریخ: 18 آبان 1402

مهمترین علائم رایج در تشخیص دیسک گردن، درد گردن و احساس خشکی گردن است. هنگامی که دچار دیسک گردن می‌شوید، یک یا چند اعصاب از طریق نخاع عبور می‌کنند و باعث درد، بی حسی یا ضعف و حتی انتشار درد از گردن به شانه، بازو و دست شما می‌شوند. اگر علائم نتوانستند در تشخیص دقیق دیسک گردن کمک کنند، پزشکان از آزمایشات دیگری مانند ام آر آی استفاده می‌کنند. در بعضی موارد بیماری‌های دژنراتیو دیسک مانند دیسک گردن، مربوط به سن است که در صورت تخریب مهره‌های ستون فقرات یا شکستن یک یا چند دیسک، منجر به گردن درد می‌شود. علاوه بر افزایش سن، عواملی چون ضربه یا وضعیت بد بدن می‌تواند عامل فتق دیسک گردن باشد. اگر مشکوک به دیسک گردن هستید، برای تشخیص دقیق دیسک گردن به پزشک مراجعه کنید و درمان‌های توصیه شده توسط پزشک را دنبال کنید.

دیسک گردن 

در زمان حاضر، افراد بیش از هر زمان دیگری به سمت جلو خم شده و به تلفن همراه خود نگاه می‌کنند یا در پشت میز کارشان تایپ می‌کنند. اما وقتی بدن شما در یک حالت طبیعی قرار نمی‌گیرد، فشار بیشتری بر ستون فقرات کمر و گردن شما وارد می‌شود. در طول زمان، این وضعیت نامطلوب بدن می‌تواند منجر به بروز مشکلاتی مانند بیرون زدگی و فتق دیسک در ناحیه گردن شود.

اگر احساس درد در ناحیه‌ی گردن می‌کنید، حتما آن را جدی بگیرید و به یک پزشک متخصص مراجعه کنید. فتق دیسک گردن می‌تواند در اثر ضربه‌های جسمی حاد  یا با گذشت زمان با کم شدن تدریجی سلامتی دیسک اتفاق بیفتد.

اگر فردی بلافاصله پس از حادثه یا آسیب دیدگی دچار گردن درد و رادیکولوپاتی شود، علت خاص آسیب دیسک فتق گردن را می‌توان مشخص کرد. با این حال، بیشتر افرادی که با آسیب دیسک روبرو شده‌اند اتفاق خاصی را که درد آن‌ها را تحریک کرده باشد به خاطر نمی‌آورند و علت واقعی آن مشخص نیست. افرادی که کار سنگین انجام می‌دهند (و از تکنیک‌های مناسب لیفتینگ استفاده می‌کنند) یا در ورزش شرکت می‌کنند، تقریباً مصدومیت آنها با افرادی که این کار‌ها را انجام نمی‌دهند یکسان است.

علائم 

در بیماران ممکن است درد گردن و بازو وجود داشته باشد، اما به طور عمومی، هر دو نوع درد در مواردی که آسیب دیسک قابل توجهی وجود دارد، رخ می‌دهند. رادیکولوپاتی (درد بازو، اختلال حسی و ضعف عضلانی) معمولاً تنها در یک بازو حاضر است، اما گاهی اوقات در هر دو بازو احساس می‌شود. علائم بازو ممکن است به صورت تیرشانه‌ای از شانه به بازو و سپس به دست و انگشتان گسترش یابد. درد رادیکولیک همچنین ممکن است همراه با بی‌حسی، خزش (پاراستزی) و یا ضعف عضلانی باشد. برخی از بیماران ممکن است مشکلی در چرخش گردن و خم شدن داشته باشند، زیرا این عملیات ممکن است علائم درد رادیکولار را تحریک کند. گاهی اوقات بیماران تنها ضعف و بی‌حسی قابل توجهی در بازو دارند، اما هیچ دردی در گردن یا بازو احساس نمی‌شود. در موارد نادر، فتق شدید دیسک می‌تواند منجر به پاراپلژی (ضعف عضلات پایین بدن) و یا بی‌اختیاری روده/مثانه شود و در این موارد، جراحی به عنوان درمان اصلی در نظر گرفته می‌شود.

تشخیص دقیق دیسک گردن

تشخیص فتق دیسک گردن در اکثر بیماران نسبتاً راحت است. وقتی علائم یا یافته‌های فیزیکی غیرطبیعی باشد، تشخیص ممکن است پیچیده شود. در برخی از افراد مبتلا به گردن درد، ممکن است دیسک گردن اشتباها با کشیدگی یا پیچ خوردگی گردن تشخیص داده شود. برخی از بیماران دیگر نیز تنها از درد شانه، درد بازو یا بی حسی دست شکایت می‌کنند و مورد تشخیص و درمان اشتباه قرار می‌گیرند. برای پزشك مهم است كه قبل از قطعی کردن تشخیص دقیق دیسک گردن، شرح حال كامل و معاینه فیزیکی را انجام دهد تا این بیماری اشتباه تشخیص داده نشود. برای روشن شدن تشخیص باید از مطالعات تصویربرداری (و بعضاً تست‌های آزمایشگاهی) استفاده شود.

معاینات فیزیکی

یافته‌های فیزیکی در بیماران مبتلا به فتق دیسک گردن عمدتاً شامل حساسیت و اسپاسم در منطقه گردنی و کاهش دامنه حرکت گردن می‌شود. هنگام خم شدن گردن به سمت پایین و در جهت فتق دیسک، بیماران با درد شدیدتری روبرو می‌شوند. در صورت فشرده‌سازی شدید عصب نخاعی، ممکن است باعث بی‌حسی قابل توجهی در بازو و دست شود و برخی از عضلات بازو و یا دست ضعیف شوند. بیمارانی که به طور طولانی مدت فشرده‌سازی عصبی و ضعف عضلانی دچار می‌شوند، ممکن است آتروفی (کاهش حجم) عضلات آسیب دیده را نشان دهند و این مشکل ممکن است بازوی مقابل را به طور قابل توجهی کوچکتر نشان دهد. همچنین، رفلکس‌های تاندون عمیق ممکن است در عصب خاص نخاعی که تحت تأثیر قرار گرفته، کاهش یا نبود را نشان دهند.

آزمایشات تصویربرداری برای تشخیص دقیق دیسک گردن 

اشعه ایکس ساده ستون فقرات، فتق دیسک گردن را نشان نمی‌دهد زیرا اشعه ایکس فقط ساختارهای استخوانی را نشان می‌دهد و دیسک غضروف یا اعصاب نخاعی در آن مشخص نیست. آزمایش تصویربرداری تشدید مغناطیسی ام آر آی (MRI) از ستون فقرات گردن برای تعریف صحیح آسیب دیسک ضروری است و غیرتهاجمی (بدون تزریق سوزن یا رنگ) است. قبل از اختراع ام آر آی، برای تأیید تشخیص دقیق دیسک گردن، بیماران باید سی تی اسکن، میلوگرام یا میلوگرام CT انجام می‌داد. اکنون انجام MRI بسیار راحت‌تر است و به طور کلی آسیب دیسک را بهتر نشان می‌دهد. با این حال برخی از بیماران قادر به انجام MRI نیستند، مانند آنهایی که دارای ضربان ساز قلب هستند و باید یکی از آزمایشات تصویربرداری دیگر را داشته باشند.

تست‌های آزمایشگاهی

هیچ تست آزمایشگاهی برای تشخیص دقیق فتق دیسک گردن وجود ندارد. گاهی اوقات، آزمایشات خاصی برای رد عفونت یا سایر علل یا گردن درد و یا رادیکولوپاتی انجام می‌شود.

تست‌های دیگر 

برای تشخیص عصبی کدام عصب تحت تأثیر قرار گرفته است و بررسی شدت آسیب دیدگی یا تحریک دیسک، آزمایشات الکترومیوگرافی (EMG) و مطالعات هدایت عصبی (NCV) بسیار مفید هستند. این آزمایشات به طور معمول محل فشرده شدن عصب‌ها در مناطقی مانند گردن، شانه، آرنج و مچ دست را مشخص می‌کنند. به عنوان مثال، با استفاده از نوار عصب و عضله، می‌توان تشخیص داد که آیا بی‌حسی دست و انگشتان ناشی از آسیب دیدگی دیسک در گردن رخ داده است یا سندرم تونل کارپ (فشرده شدن عصب مدیان در مچ دست) باعث این علائم شده است.

درمان 

پس از تشخیص دقیق دیسک گردن، درمان معمولاً ابتدا با درمان‌های غیر جراحی یا محافظه کارانه آغاز می‌شود. این ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• کولار یا بریس گردن. بریس پوشیده شده در اطراف گردن می‌تواند حرکت ستون فقرات را کاهش دهد. گردنبند طبی، به طور کلی فقط برای مدت کوتاهی پس از تشخیص دقیق دیسک گردن و در افراد مبتلا به گردن درد حاد استفاده می‌شود.
• تراکشن گردن. دوره‌های کوتاه مدت (15 تا 20 دقیقه) در روش تراکشن می‌توانند فشرده سازی عصب نخاعی را کاهش دهند البته اگر دیسک گردن سریع تشخیص داده شود.
• داروها. برای کاهش التهاب ممکن است از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAID) یا استروئیدهای خوراکی مانند پردنیزولون استفاده شود. شل کننده عضلات می‌تواند اسپاسم عضلات را برطرف کند. برای کاهش علائم مرتبط با عصب ممکن است از داروهای ضد افسردگی و ضد تشنج استفاده شود.
• فیزیوتراپی. پس از یک دوره کوتاه استراحت، برخی از افراد پس از تشخیص دقیق دیسک گردن از فیزیوتراپی بهره می‌برند. این ممکن است شامل یخ یا گرما درمانی، تمرینات تقویت کننده یا درمان تحریک الکتریکی باشد.
• تزریق استروئید ستون فقرات. استروئیدهای تزریق شده به ستون فقرات می‌توانند التهاب و علائم مربوط به عصب را از دیسک گردن کاهش دهند.

اگر این روش‌های محافظه کارانه کمکی نکرده یا علائم شدید یا بدتر شده اند، ممکن است به جراحی نیاز باشد. مانند:

• دیسککتومی قدامی گردن همراه با همجوشی. در این روش دیسک فتق شده برداشته می‌شود. سپس مهره‌های دو طرف با استفاده از مواد استخوان یا استخوان مانند و کاشت‌های فلزی فیوز می‌شوند. این باعث ثابت شدن ستون فقرات در آن سطح می‌شود.
• تعویض کامل دیسک. دیسک فتق شده برداشته می‌شود و دیسک مصنوعی جایگزین آن می‌شود که عملکرد دیسک نخاعی را تقلید می‌کند. این روش، ستون فقرات را تثبیت کرده و حرکات طبیعی گردن را امکان پذیر می‌کند.