برخی از بیماران علیر‌غم تشخیص دقیق و عمل موفقیت‌آمیز همچنان پس از جراحی دیسک کمر از کمر درد رنج می‌برند. این کمر درد پس از عمل جراحی دیسک کمر که مداوم یا با استمرار علائم می باشد و به آن عمل جراحی ناموفق کمر نیز گفته می شود، از عوارض جراحی دیسک کمر بوده و مانعی بر سر راه انجام وظایف و فعالیت‌های روزانه به شمار می‌آید. در بعضی مواقع درد بعد از عمل می تواند به دلیل گرفتگی عضلانی یا چسبندگی باشد. البته جراحی ناموفق دیسک کمر به خود عمل جراحی مربوط نمی‌شود، چرا که اهداف عمل، یعنی پایدارسازی یا از بین بردن فشار، برآورده شده‌اند؛ اما مشکل این‌جا است که علائم کاملاً برطرف نشده‌اند و یا درد بعد از جراحی دیسک کمر هنوز وجود داشته باشد.

عامل‌های متعددی بر نتیجه جراحی ستون فقرات اثر می‌گذارند؛ یک احتمال این است که آسیب و ضایعه‌ی عمل شده تنها دلیل درد نبوده باشد و مشکل اصلی به شیوه‌ای مناسب اصلاح نشده باشد. کمر درد بعد از جراحی کمر در موارد انگشت ‌شمار پیامد جراحی انجام شده است.

انواع کمر درد بعد از جراحی

کمر درد بعد از جراحی کمر معمولا شامل دو نوع می باشد که عبارتند از:

هفته‌های اول

تشکیل بافت همبند پس از جراحی کمر بخشی از فرایند طبیعی التیام محسوب می‌شود. احتمال دردناک بودن بافت همبند بسیار بعید است چون این بافت دارای هیچ پایانه‌ی عصبی‌ای نیست که موجب کمر درد گردد. با این وجود، فیبروز اپیدورال ـ تشکیل بافت همبند در نزدیکی ریشه عصب ـ به ریشه‌های عصب فشار می‌آورد و بنابراین بیمار متحمل کمر درد بعد از جراحی دیسک کمر می‌شود. علائم همراه با فیبروز اپیدورال معمولاً 6 تا 12 هفته پس از عمل جراحی دیسک کمر بروز می‌یابند. گاهی اوقات بیماران در روزهای نخست پس از جراحی درد چندانی حس نمی‌کنند، اما درد به موازات تشکیل تدریجی بافت همبند شدت می‌گیرد و پا درد یا کمر درد بیمار آغاز یا تشدید می‌شود. گاهی نیز آسیب عصب ناشی از علت اصلی کمر درد بیمار، روند بهبود عصب را آهسته می‌سازد. درد سوزشی یا درد مالشی مداومی، که یک نقطه را درگیر می‌کند و جابه‌جا نمی‌شود، بیانگر زخم شدن اطراف عصب است. انجام نرمش‌های کششی پس از عمل اثرهای ناخوشایند مربوط به زخم پس از عمل جراحی اطراف ریشه عصب را کاهش می‌دهد.

درد مزمن

بیمارانی که از عوارض عمل دیسک کمر ناشی از جراحی ناموفق کمر رنج می‌برند پس از عمل جراحی دیسک کمر با استمرار درد سابق یا بروز دردی جدید در پا و کمر و پشت بدن مواجه می‌شوند. کمر درد پس از عمل جراحی دیسک کمر گاهی اوقات شبیه به درد پیش از عمل است و گاهی دردی جدید با شدت متفاوت یا در نقطه‌ای جدید است.

دلایل

عامل‌های گوناگونی در عمل جراحی ناموفق کمر نقش دارند که بعضی از آنها عبارت‌اند از:

• تشخیص نادرست عارضه(ها)
• درمان نامناسب عارضه(ها)
• فیوژن (الحاق یا خشک کردن) ناموفق ستون فقرات
• انجام عمل جراحی در سطح اشتباهی از ستون فقرات
• ایجاد عارضه‌های جدید ستون فقرات در سطحی دیگر پس از عمل جراحی باز ستون فقرات که یکی از عامل‌های بسیار رایج به شمار می‌رود.
• تشکیل بافت همبند
• قرار دادن میله‌های فلزی و قطعات مشابه طی عمل جراحی
• تکه جدا شده‌ی دیسک یا استخوان همچنان به عصب فشار می‌آورد.
• کاهش نیافتن فشار روی ریشه عصب به شیوه و میزان مناسب.
• آسیب عصب که باعث کمر درد پس از عمل جراحی دیسک کمر می شود.

چسبندگی

تشکیل بافت‌های فیبری (فیبروز اپیدورال) برای ترمبیم زخم ناشی از جراحی کمر بسیار شایع است. تشکیل بافت جای زخم به عنوان یکی از علل اصلی کمر درد پس از جراحی دیسک کمر محسوب می‌شود.

اگر تشکیل این فیبروز اپیدورال با استفاده از چسبندگی فیبری باعث اتصال به ریشه عصب ستون فقرات شود می‌تواند به ریشه‌های عصب فشار وارد کرده و منجر به کمر درد شود. به طور معمول، علائم مربوط به کمردرد  بعد از جراحی و فیبروز اپیدورال ۶ تا ۱۲ هفته پس از جراحی کمر شروع می‌شود.

گرفتگی عضلانی

گرفتگی عضلانی نیز می‌تواند یکی از علل مهم دردهای بعد از جراحی باز دیسک کمر باشد.

علائم

بیمارانی که از عمل جراحی ناموفق و عوارض جراحی دیسک کمر رنج می‌برند، احتمالاً با علائم زیر مواجه می‌شوند:

• کمر درد مداوم یا مزمن پس از جراحی دیسک کمر
• عارضه‌های جدید ستون فقرات
• احساس کمر درد در بالا یا پایین سطح درمان شده‌ی ستون فقرات
• محدود شدن توانایی حرکتی
• طولانی شدن دوره نقاهت و باز نیافتن قدرت طبیعی
• درد خفیف یا ملایم گردن، کمر و پشت بدن یا پاها
• درد خنجری پایین تنه
• حرکت نکردن مفصل
• گرفتگی یا اسپاسم
• اضطراب
• افسردگی
• وابستگی به داروهای تجویزی برای کنترل کمر درد

تشخیص

از آنجایی که عمل جراحی ناموفق کمر یک عارضه مشخص ستون فقرات محسوب نمی‌شود، علائم و سابقه پزشکی هر بیمار باید کاملاً بررسی شود تا بهترین دوره درمان طرح‌ریزی شود. بسیاری از پزشکان به عنوان نخستین گام در روند فردی تشخیص، تست نوار عصب و عضله و آخرین تصاویر ام آر آی و سی تی اسکن را بازبینی می‌کنند. تست نوارعصب و عضله (عضله ‌نگاری برقی یا الکترومیوگرافی EMG) یک روش‌های متداول برای بررسی عملکرد عضله‌ها و اعصاب به شمار می‌رود. پزشک از این تست برای تعیین علت کمر درد پس از جراحی دیسک کمر، کرختی/ گزگز کردن و ضعف گردن یا کمر استفاده می‌کند. تحت فشار قرار گرفتن عصب (رادیکولوپاتی یا آسیب اعصاب)، آسیب‌های عصبی محیطی و بیماری عضلانی از جمله عارضه‌هایی هستند که معمولاً در این مرحله تشخیص داده می‌شوند. روند تشخیص معمولاً از دو بخش تست اعصاب (موسوم به “بررسی هدایت عصبی”) و دیگر آزمایش‌های عضلانی (موسوم به “الکترومیوگرافی یا عضله‌نگاری برقی”) تشکیل می‌شود. پزشک با بهره‌گیری از نتایج این بررسی‌ها به نحوه‌ی عملکرد عصب و عضله‌ها پی می‌برد و دامنه دلایل احتمالی درد کمر بعد از جراحی دیسک کمر و ضعف عضلانی را محدودتر می‌کند. دقت تست توار عصب و عضله تا حد زیادی بسته به کسی است که تست را انجام میدهد. در کلینیک امید نیز، پزشکان متخصص طب فیزیکی و توانبخشی  این تست را با استفاده از دستگاههای دقیق الکترودیاگنوسیک و سوزن های استاندارد، جهت بررسی کارکرد عصب و عضله مربوطه برای بیماران این مرکز انجام می دهند.

همچنین استفاده از mri و تزریق‌ها در تشخیص محل دقیق چسبندگی‌ها نقش بسیار مهمی دارد.

اقدامات و مراقبت ها ی پس از جراحی

برای بهبود کمر درد و کاهش احتمال بروز درد پس از جراحی ستون فقرات و دیسک کمر باید در دوره بهبودی بعضی از راهکارها را با صلاحدید پزشک بکار گیرد. در ادامه به این راهکارها اشاره شده است.

دارو

فرایند جوش خوردن ستون فقرات کاملاً تحت تأثیر داروهای خاص قرار دارد و این داروها را نباید، مگر به اجبار و به قید ضرورت، بیش از شش ماه پس از عمل جراحی دیسک کمر مصرف کرد. این داروها عبارتند از کورتیزون‌های خوراکی و داروهای غیراستروئیدی ضدالتهاب مانند ایبوپروفن، الیو، آسپرین، مورتین و ادویل. اکثر بیماران تا چند هفته پس از عمل به مسکن‌های مخدر نیاز دارند که باید به موازات کاهش کمر درد پس از عمل جراحی دیسک کمر، مصرف‌شان نیز به طور تدریجی قطع شود.

مواظبت از زخم

اکثر زخم‌ها با بست‌هایی فلزی بسته می‌شوند که معمولاً جراح یا دستیارش آنها را 6 تا 14 روز پس از عمل جراحی دیسک کمر به وسیله بازکننده‌ی بست باز می‌کنند. سپس باریکه‌های بسیار کوچکی از نوار پانسمان در کنار لبه‌های زخم چسبانده می‌شود تا این لبه‌ها را طی دوران التیام و استراحت بیمار نزدیک یکدیگر نگه دارد، این نوارها خودبه‌خود و به مرور زمان کنده می‌شوند. اگر زخم هنگام استحمام مرطوب شود، باید آن را با یک حوله تمیز خشک کرد و با نوار و گاز خشک پوشاند. اگر زخم خونریزی دارد یا خونابه از آن خارج می‌شود، پانسمان را باید به محض کثیف شدن عوض کرد. در صورت ادامه یافتن هر گونه ترشح بیش از یک یا دو روز پس از عمل جراحی دیسک کمر یا مواجهه با نشانه‌های عفونت باید بی‌درنگ به جراح مراجعه نمود، سهل انگاری در مورد این علائم می تواند منجر به کمر درد پس از عمل جراحی دیسک کمر شود.

حرکت

بیمار پس از عمل جراحی باید کاملاً با احتیاط حرکت کند تا آسیبی به محل جراحت وارد نشود و به خاطر داشته باشد که التیام عضله‌ها، دیگر بافت‌های نرم و بخیه‌های عمیق، دست‌کم شش هفته زمان می‌برد. بعید است تجهیزات فلزی قرار داده شده در کمر پس از سپری شدن این مدت با حرکت کردن جابه‌جا شوند، البته تثبیت آنها به عامل‌های بی‌شماری بستگی دارد که تنها یکی از آنها سرعت اتصال قطعه‌های استخوان (جوش خوردن به یکدیگر) در ستون فقرات است. اگرچه نشستن، ایستادن، راه رفتن و دراز کشیدن فعالیت‌ها و موقعیت‌های قابل قبولی محسوب می‌شوند، بیمار نباید هیچ گونه حرکت مکرر یا ناگهانی انجام دهد. اصل مطلب آن که بالا رفتن از نردبان، خم کردن کمر، چرخیدن، سر پا نشستن یا دولا شدن اکیداً ممنوع است. یک به یک طی کردن پله‌ها معمولاً ایرادی ندارد، البته در صورتی که بیمار حداقل یک‌بار این حرکت را تحت نظارت پزشک انجام داده باشد. این محدودیت‌ها معمولاً از 6 هفته تا 3 ماه پس از جراحی برای کاهش احتمال کمر درد پس از عمل جراحی دیسک کمر باید رعایت شوند. با این حال خم شدن روی کاسه روشویی برای مسواک زدن یا شست‌وشو پس از گذشت تنها چند روز از جراحی خالی از اشکال است. اشیاء روی کف زمین را باید با استفاده از “قلاب” برداشت که می‌توان این وسیله را طی مدت بستری شدن در بیمارستان تهیه کرد.

ورزش و حرکات اصلاحی

راه رفتن روی سطح هموار زمین تنها ورزش مجاز طی 6 هفته‌ی نخست پس از عمل جراحی دیسک کمر است. پس از سپری شدن این مدت، بیمار می‌تواند به استخر برود و حتی در صورت تمایل شنا کند. پرش، شیرجه و نیم‌چرخش یا خیز برداشتن ممنوع است. استفاده از دوچرخه ثابت، دوچرخه معمولی، دستگاه کوهنوردی، وزنه، دستگاه کراس ترینر یا درازنشست تا زمان موافقت جراح یا دکتر فیزیوتراپی مجاز نیست زیرا استفاده از این دستگاه ها می تواند باعث کمر درد پس از جراحی دیسک کمر شود.

استحمام

به دلیل وارد شدن فشارهای بیش از اندازه به مهره‌های کمری هنگام وارد شدن به وان و خارج شدن از آن توصیه می‌شود که بیمار ظرف سه ماه نخست پس از جراحی دیسک کمر تنها به دوش گرفتن اکتفا کند. نشستن روی صندلی حمام به دلیل کاهش احتمال سر خوردن یا افتادن مفید است.

تغذیه

اگرچه توانایی بیمار در پیوند خوردن مناسب ستون فقرات مبتنی بر عامل‌های گوناگونی است، تعداد انگشت‌شماری از آنها به اندازه تغذیه سالم اهمیت دارند. استخوان برای رشد کردن در قالب یک اتصال یکپارچه‌ بیش از هر چیز به پروتئین نیاز دارد که از دو منبع غذا و نوشیدنی یا از تجزیه عضله‌ها به بلوک‌های تشکیل دهنده پروتئین تأمین می‌شود. بنابراین اگر پروتئین کافی از راه غذا و نوشیدنی به پیوند استخوانی نرسد، پروتئین لازم از عضله‌ها گرفته خواهد شد و میزان خستگی بیمار افزایش خواهد یافت. بنابراین بیمار باید طی چند ماه نخست بعد از جراحی دیسک کمر پروتئین بیشتری مصرف کند. مواد غذایی سرشار از پروتئین از جمله لبنیات، ماهی، تخم مرغ، مرغ، بوقلمون و گوشت قرمز باید در رژیم غذایی گنجانده شود. البته جوش خوردن استخوان‌های در حال بهبود در مجموع به کالری بیشتر نیاز دارد، بنابراین بیمار همچنان باید از یک رژیم غذایی متعادل برخوردار باشد. از آن رو که اشتهای بیمار معمولاً تا مدتی پس از جراحی کاهش می‌یابد، جذب ویتامین از راه غذا خوردن نیز طبعاً کاهش می‌یابد؛ پس مصرف ویتامین‌های مکمل به تأمین عامل‌های ضروری برای التیام اتصال‌های استخوانی کمک می‌کند. مولتی ویتامین حاوی آهن این خصوصیت را دارد و به ذخیره مجدد آهن مورد نیاز برای جبران کم ‌خونی ناشی از خونریزی طبیعی طی عمل کمک می‌کند. عامل تغذیه می تواند به کاهش کمر درد پس از جراحی دیسک کمر کمک کند.

بریس و کمربند طبی

بسیاری از بیماران به یمن ظهور پیشرفت‌های فنی و تخصصی در زمینه تجهیزات پزشکی، مجبور نیستند بریس‌های کمری را برای ثابت نگه داشتن خارجی مهره‌های کمری تحمل کنند. بااین وجود، بیمار در صورت تجویز پزشک معمولاً باید 3 ماه بریس ببندد و احتمالاً اجازه خواهد داشت هنگام استحمام و خوابیدن بریس را باز کند. بریس کمک می کند که کمر درد بعد از جراحی کمر کاهش پیدا کند.

رانندگی

بیمار معمولاً اجازه دارد 2 تا 3 هفته پس از جراحی دیسک کمر رانندگی کند؛ البته رانندگی به دلیل ناتوانی بیمار در فشردن ناگهانی پدال ترمز، درد ناشی از نشستن طولانی مدت یا سوار ماشین شدن و پیاده شدن از آن محدود می‌شود. در صورت کمر درد پس از عمل جراحی دیسک کمر بهتر است از رانندگی اجتناب کنید.

کاهش و افزایش وزن

کاهش یا افزایش وزن بیمار در چند ماه نخست پس از عمل جراحی دیسک کمر طبیعی و در حقیقت توازنی است که بین از دست دادن وزن به دلیل مصرف کمتر کالری ناشی از بی‌اشتهایی و افزایش وزن ناشی از کاهش فعالیت برقرار می‌شود. وزن به مرور زمان از یک سو با بهبود اشتها افزایش و از سوی دیگر با افزایش فعالیت، به ویژه با شروع فیزیوتراپی، کاهش می‌یابد.

فیزیوتراپی (طب فیزیکی)

فیزیوتراپی معمولاً 3 تا 4 ماه پس از عمل جراحی دیسک کمر شروع می‌شود و 6 تا 12 هفته طول می‌کشد. در فرآیند فیزیوتراپی بعد از عمل دیسک کمر، ابتدا به منظور دستیابی به بیشترین میزان انعطاف‌پذیری، نرمش‌های کششی انجام می‌شود و سپس نرمش‌های ایروبیک (هوازی) برای بهبود شرایط بدن آموزش داده می‌شود. در ادامه تمرین مقاومتی، معمولاً با استفاده از وزنه، جهت افزایش مقاومت و پایداری بدن، به ویژه ستون فقرات، انجام می‌شود. انجام فیزیوتراپی بعد از جراحی دیسک کمر در کسب و حفظ بهترین نتیجه و کاهش احتمال کمر درد پس از عمل جراحی نقش حیاتی دارند.

درمان کمر درد مزمن پس از جراحی دیسک

کمر درد پس از عمل جراحی دیسک کمر که بصورت مزمن باشد می‌تواند ناشی از عمل جراحی ناموفق کمر باشد که در این صورت بنا بر تشخیص پزشک روش‌های درمانی گوناگونی ممکن است تجویز شود. در ادامه بعضی از این روش‌ها به اختصار توضیح داده می‌شوند. پزشک پیش از تعیین برنامه‌ی درمانی بهینه برای عمل جراحی کمر ناموفق، عامل‌های متعددی را در نظر می‌گیرد. علت اولیه و اصلی انجام عمل، درد قبل از عمل کمر درد پس از عمل جراحی دیسک کمر و ماهیت درد کنونی بیمار از جمله این عامل‌ها به شمار می‌آیند.

تزریق اوزون

اوزون درمانی یک روش تزریقی است که باعث تحریک و بازگشت جریان خون به بافت ها میشود و با مهیا کردن مواد لازم برای بافت های آسیب دیده باعث بازسازی و بهبودی آنها می شود. با استفاده از این روش عمل بسته و بلوک عصبی ستون فقرات، بیمار به اتاق عمل برده می‌شود و با قرار دادن بالشت زیر شکم دمر می‌خوابد. ناحیه مورد نظر آماده، ضدعفونی و با پارچه مخصوص پوشانده می‌شود. این عمل معمولاً تحت بی‌حسی موضعی انجام می‌شود. این عمل به کمک تصاویر فلوروسکوپی انجام می‌شود و دستگاه به گونه‌ای متمرکز می‌شود که تصویری واضح را برای مشاهده ناحیه آسیب دیده به دست دهد. سوزن به کمک تصاویر فلوروسکوپ وارد دیسک معیوب می‌شود و سپس 3 تا 10 سی سی مخلوط اکسیژن ـ اوزون درون دیسک تزریق می‌شود. عوارض تزریق اوزون بسیار نادر است و گرفتگی عضلانی پس از عمل و درد سوزشی موقت است و بیمار معمولاً ظرف یک روز پس از عمل مرخص می شود.  تزریق اوزون میزان موفقیتی در حدود 80 درصد دارد.

فیزیوتراپی

تمام کمر دردهای پس از عمل شبیه به هم نیستند، بنابراین درمان باید متناسب با علائم و شرایط خاص هر بیمار طراحی شود. دکتر فیزیوتراپی پس از معاینه کامل بیمار، نتایج را بررسی می‌کند، عامل‌های تأثیرگذار بر مشکل کمر درد بعد از عمل جراحی کمر را تشخیص می‌دهد و برنامه درمانی منحصر به فردی را برای عارضه هر بیمار به صورت جداگانه طرح ریزی‌ می‌کند. درمان‌ها شامل موارد زیر می‌شوند:

• درمان با دست (منوال تراپی)، برای مثال دستکاری ستون فقرات، به منظور افزایش توانایی حرکتی مفصل‌ها وبافت‌های نرم
• نرمش‌های انعطاف‌پذیری و تقویتی خاص
• آموزش در زمینه مراقبت بهتر از کمر بعد از جراحی دیسک کمر
• آموزش روش صحیح بلند کردن اشیاء، خم شدن و نشستن برای انجام وظایف در محل کار و خانه و همچنین فراگیری حالت‌های مناسب خوابیدن
• مشاوره در زمینه تدوین برنامه فعالیت فیزیکی کارا و ایمن جهت افزایش سلامت کلی
• بهره‌گیری از درمان‌های سرد یا گرم یا تحریک الکتریکی برای تسکین کمر درد پس از عمل جراحی دیسک کمر

 حرکات ورزشی

ورزش کردن پس از عمل جراحی دیسک کمر، پشت بدن و کمر را تقویت می‌کند و نتایج عمل را بهبود می‌بخشد. البته همواره باید پیش از شروع برنامه تمرینی با پزشک مشورت نمود. بهتر است پس از عمل جراحی دیسک کمر در ابتدا ورزش شنا یا پیاده‌روی را انجام داد. پیاده‌روی به اتصال و جوش خوردن استخوان‌های ستون فقرات و رشد سریع‌تر آنها در کنار یکدیگر کمک می‌کند. شنا نیز یکی از ورزش‌های کم ‌برخورد است که علاوه بر تقویت کمر در سوزاندن کالری نیز مؤثر است. نرمش‌های کششی را به طور منظم انجام دهید تا دامنه حرکتی و انعطاف‌پذیری ستون فقرات را حفظ کنید. دراز کشیدن به پشت و بالا بردن یک پا به سمت بالاتنه و حفظ این حالت به مدت 30 ثانیه و سپس انجام این حرکت با پای دیگر نمونه‌ای از این نرمش‌های کششی مفید به شمار می‌آید. نرمش توضیح داده شده را باید طی دو نوبت انجام نرمش‌های کششی در روز و در هر نوبت سه بار تکرار کرد.

روش های عمل بسته و بلوک عصبی کمر

تزریق ترانسفورمینال یا بلوک عصبی

اگر علت کمر درد بعد از جراحی به دلیل چسبندگی باشد، متخصص طب فیزیکی می‌تواند با استفاده از تزریق‌های ترانسفورمینال آن را درمان کند که به خوبی می‌تواند چسبندگی‌ها را باز کند. استفاده از روش دارو درمانی کمردرد و تزریق داروی کورتیکواستروئید داخل فضای اپیدورال ستون فقرات را بلوک عصب اپیدورال می‌گویند. این فضا بین غشاء پیرامون ریشه‌های عصب و سطح داخلی مجرای نخاع شکل گرفته توسط مهره‌ها واقع است. سوزن پس از بی‌حسی موضعی پوست برای از بین بردن درد در محل تزریق، وارد فضای اپیدورال می‌شود. پزشک به منظور حصول اطمینان از ایمنی و دقت، تزریق را به کمک دستگاه رادیولوژی فلوروسکوپ و با استفاده از عاملی با رنگ متضاد برای تأیید محل قرارگیری سوزن انجام می‌دهد. داروی بی‌حسی موضعی و کورتیکواستروئید ضدالتهاب داخل فضای اپیدورال تزریق می‌شود تا ورم اطراف ریشه‌های عصب را کاهش دهد و فشار و درد کمر پس از جراحی دیسک کمر را کم کند.

در بعضی مواقع نیز درد بعد از جراحی دیسک به علت خود عمل و یا عوارض ناشی از آن نمی باشد. بلکه سابقه آرتروز ستون فقرات می‌تواند منجر به این دردها شود. در این صورت استفاده از تزریق در فاست‌ها و بوک رادیوفرکوئنسی می‌تواند راهکار موثری برای تسکین درد باشد.

تزریق در مفاصل فاست

تزریق در مفصل فاست ابزار تشخیصی دقیقی است که نتایج درمانی فوق‌العاده‌ای را نیز به ارمغان می‌آورد. پزشک با استفاده از دستگاه رادیولوژی فلوروسکوپ می‌تواند به خوبی مفصل(های) آسیب دیده را ببیند و سوزن را دقیقا در محل مفصل قرار داده و دارو را در آن تزریق کند. ماده تزریقی در مفصل فاست ترکیبی از داروی بی‌حسی موضعی و داروی ضدالتهاب کورتیکواستروئید است. این مخلوط هم درد و هم التهاب برخاسته از مفصل درگیر را کاهش می‌دهد. نتیجه موفقیت‌آمیز مؤید این تشخیص است که مفصل فاست در حقیقت “مولد درد” و علت کمر درد پس از عمل جراحی دیسک کمر محسوب می‌شود. چون تزریق در مفصل فاست تحت بی‌حسی موضعی انجام می‌شود، دارای این مزیت است که بازخورد آنی و سریعی را در ارتباط با تأیید یا عدم تأیید منشأ درد به دست می‌دهد.

فرایند اصلی تزریق حدوداً 10 تا 20 دقیقه طول می‌کشد. تأثیرگذاری داروی استروئیدی 2 تا 7 روز پس از تزریق شروع می‌شود و دست کم تا چند ماه دوام دارد. خوشبختانه عوارض و اثرات جانبی جدی این تزریق نادراند.

رادیوفرکوئنسی (RF)

اگر درد بعد از جراحی باز دیسک کمر ناشی از ارتروز ستون فقرات باشد استفاده از عمل بسته رادیوفرکوئنسی می‌تواند برای کاهش درد بسیار موثر باشد. در روش رادیوفرکوئنسی یک بریدگی در عصب ستون فقرات با حرارت ایجاد شده توسط امواج RF ایجاد می‌شود تا انتقال سیگنال‌های درد به مغز توسط این عصب‌ها بلوک شود و بدین ترتیب درد بیمار آرام می‌شود.

جراحی مجدد

درمان‌های گوناگونی برای جراحی ناموفق دیسک کمر با توجه به دلیل عدم موفقیت جراحی وجود دارد. درمان جراحی احتمالاً تکرار عمل کاهش فشار یا خشک کردن و فیوژن ستون فقرات را در برمی‌گیرد. علت های مختلفی برای بروز کمر درد پس از جراحی دیسک کمر وجود دارد از جمله عمل جراحی ناموفق کمر. حائز اهمیت است که شما تمامی دستورات پزشک مربوط به مراقبت های بعد از عمل جراحی دیسک کمر را به درستی انجام دهید. در صورت بروز هر گونه کمر درد پس از عمل جراحی دیسک کمر به پزشک مراجعه کنید.