درد کتف و شانه ناشی از مشکلات ستون فقرات و بیماری‌های خاص

تیغه‌های شانه استخوان‌های مثلثی شکل در قسمت پشت شانه‌ها هستند که از نظر پزشکی به نام کتف شناخته می‌شوند. هر تیغه شانه، استخوان بازوی فوقانی را به ترقوه متصل می‌كند و سه گروه عضله به آن متصل است. این عضلات به حرکت مفصل شانه کمک می‌کنند.

شانه حرکات گسترده‌ای دارد. ماهیچه‌هایی که تیغه شانه را به هم وصل می‌کنند، اجازه می‌دهند تا شانه بچرخد، به صورت دایره‌ای، به سمت بالا و پایین حرکت کند و از یک طرف به طرف دیگر برود. از آنجایی که شانه می‌تواند به طرق مختلفی حرکت کند، به راحتی دچار جراحت می‌شوند که می‌تواند باعث درد تیغه شانه شود. متأسفانه درد تیغه شانه معمولاً به اندازه درد ناشی از آسیب نیست. در بعضی موارد، درد تیغه شانه به دلیل درد اندام‌های نزدیک در مواقعی که فرد دچار اضطراب است ایجاد می‌شود.

درد تیغه شانه یک تجربه بسیار متداول است و به دلایل مختلفی ایجاد می‌شود. این دلایل می‌تواند از تنش‌های ساده گرفته تا بیماری‌های جدی مانند حملات قلبی یا مشکلات کبدی متفاوت باشد. تعیین علت درد تیغه شانه ممکن است مشکل باشد. افرادی که درد تیغه شانه را تجربه می‌کنند، باید دلایل احتمالی درد و اقدامات احتیاطی را بدانند.

علل درد شانه

علل بالقوه بسیاری برای دردهای تیغه شانه وجود دارد. در بعضی موارد ممکن است فرد بتواند تشخیص دهد که چه چیزی باعث درد شانه او شده است. چند نمونه از دلایلی که ممکن است برای فرد آشکار باشد عبارت است از:

• آسیب ناشی از ضربه، سقوط، یا تصادف
• خوابیدن در وضعیت ناراحت کننده یا عجیب و غریب
• فشار ناشی از بلند کردن یک جسم سنگین

با این وجود، گاهی اوقات تشخیص علت درد ممکن است دشوار باشد. برخی از بیماری‌ها می‌توانند باعث ایجاد دردی شوند که درد مرجع نامیده می‌شود. این درد در تیغه‌های شانه ایجاد می‌شود اما دلیل آن وجود مشکل در قسمت دیگری از بدن است.

برخی از دلایل احتمالی درد مرجع در تیغه‌های شانه به شرح زیر است:

• بیماری ریه
• سرطان ریه
• حمله قلبی، به ویژه در زنان
• مشکلات در کمر
• دیسک لغزنده در کمر
• بیماری کیسه صفرا
• مشکلات کبدی
• زخم معده

برخی از دلایل به احتمال زیاد باعث ایجاد درد بیشتری در یک شانه نسبت به شانه دیگر می‌شوند. به عنوان مثال، حمله قلبی به احتمال زیاد باعث ایجاد درد در تیغه شانه چپ و بیماری کیسه صفرا به احتمال زیاد باعث ایجاد درد در تیغه شانه راست می‌شود.

در مقابل، بسته به محل آسیب دیدگی، فشار ممکن است در هر دو تیغه شانه ایجاد شود. دلایل آن ممکن است در چند دسته قرار گیرند که برخی از آن‌ها در زیر ذکر شده است:

مشکلات استخوان و مفصل

چندین مشکل احتمالی استخوان یا مفصل وجود دارد که می‌تواند باعث درد در تیغه شانه شود. از آنجا که تیغه شانه یک استخوان است، ممکن است دچار شکستگی شود. این اتفاق در بیشتر موارد بعید به نظر می‌رسد، زیرا تیغه شانه برای شکسته شدن به سقوط، تصادف یا آسیب مستقیم نیاز دارد. با افزایش سن، بیماری‌های دژنراسیون نیز ممکن است باعث درد تیغه شانه شود. برخی از این بیماری‌ها عبارتند از:

• آرتروز
• پوکی استخوان
• اسکولیوز
• تنگی کانال نخاعی 
• فیبرومیالژیا
• شانه ی منجمد

به طور خاص، نوعی آرتروز به نام اسپوندیلیت آنکیلوزان بیشتر در بین افراد 20 تا 40 ساله مشاهده می‌شود. این بیماری نوعی آرتروز است که در درجه اول ستون فقرات را تحت تأثیر قرار می‌دهد، اما می‌تواند باعث درد و التهاب در مناطق مجاور نیز بشود.

همچنین برخی از سرطان‌ها نیز ممکن است باعث ایجاد درد در شانه‌ها و تیغه‌های شانه شوند. شایع‌ترین سرطان‌هایی که ممکن است باعث درد در تیغه‌ شانه شوند سرطان ریه، سرطان پستان و سرطان روده بزرگ است.

علل اسکلتی عضلانی

مشکل اسکلتی عضلانی یک تجربه بسیار رایج است و برای هرکسی ممکن است اتفاق بیفتد. این مشکل می‌تواند باعث درد تیغه‌ شانه شود. مواردی مانند استفاده بیش از حد، فشار، بد خوابیدن، و مشکلات مربوط به روتاتور کاف در این دسته قرار دارند. این مشکلات اغلب به درد در گروه‌های عضلانی اطراف شانه، از جمله برخی از عضلات بازو مربوط می‌شوند.

علل قلبی

یکی از مهم‌ترین دلایل درد تیغه شانه، مشکلات مربوط به قلب است. پزشکان همواره این نکته را متذکر می‌شوند که درد موضعی در شانه چپ ممکن است نشانه حمله قلبی به ویژه در زنان باشد.

زنانی که درد تیغه شانه را تجربه می‌کنند، در صورتی که دردشان با مشکل اسکلتی عضلانی قابل توجیه نباشد، باید هرچه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنند.

سایر بیماری‌های قلبی که ممکن است باعث ایجاد درد تیغه شانه شود عبارتند از:

• پارگی رگ آئورت
• التهاب پرده دور قلب

علل ریوی 

برخی از مشکلات ریه نیز ممکن است باعث ایجاد درد مرجع در تیغه‌های شانه شود. برخی از نمونه‌های بیماری‌های ریوی عبارتند از:

• سرطانی که در قسمت بالای ریه‌ها ایجاد می‌شود
• لخته‌های خونی که از پاها به ریه‌ها می‌روند
• کلابه شدن ریه‌

علل شکمی 

برخی مشکلات در شکم وجود دارد که ممکن است باعث درد تیغه شانه شود. مشکلات مربوط به ناحیه شکم که ممکن است باعث ایجاد درد تیغه شانه شود عبارتند از:

• عمل جراحی
• درد عصبی
• بیماری زخم معده
• عفونت پانکراس
• بیماری کبد

چه زمانی به پزشک مراجعه کرد 

در بسیاری از موارد، فرد می‌تواند درد تیغه شانه را به یک حادثه به ظاهر بی‌خطر مانند سقوطی که اخیرا رخ داده، یا به افزایش وزن بیش از حد خود نسبت دهد. ممکن است کسی که بد خوابیده به راحتی نتواند علت درد خود را تشخیص دهد، اما اگر مدت زمان طولانی به یک سمت خوابیده‎‌اید یا به تازگی تشک خود را عوض کرده‌اید، توجه داشته باشید که این‌ها می‌توانند علائم هشداردهنده‌ای برای درد شانه شما باشند. افرادی که قادر به توضیح درد در تیغه شانه خود نیستند باید به پزشک مراجعه کنند.

زنان، به ویژه، باید نسبت به هرگونه درد در تیغه شانه چپ خود محتاط باشند زیرا این درد می‌تواند نشانه سکته قلبی باشد و باید فورا تحت نظر پزشک قرار بگیرند. همچنین ممکن است فردی در صورت وجود تنش در شانه خود به پزشک مراجعه کند و پزشک ممکن است درمان مضاعفی را برای او در نظر بگیرد.

علائمی که نشان از نیاز به توجه فوری دارند عبارتند از:

• درد قفسه سینه
• تنگی نفس
• ضربان قلب سریع یا نامنظم
• مشکل ناگهانی در صحبت کردن
• سبکی
• درد، تورم یا قرمزی در پاها
• سرفه خونی
• تب
• مشکلات بینایی
• فلج در یک طرف بدن
• تعریق بیش از حد
• از دست دادن هوشیاری

تشخیص درد شانه

یک پزشک برای بررسی مواردی که باعث درد تیغه شانه می‌شود، باید فرد را معاینه کند. تشخیص عادی با مصاحبه‌ای آغاز می‌شود که در آن پزشک سعی می‌کند روی هر دلیل ساده‌ای که ممکن است برای درد وجود داشته باشد کار کند. وقتی که پزشک این دلایل ساده را رد کند، ممکن است آزمایشات مختلف دیگری را انجام دهد.

این آزمایشات ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• آزمایشات قلبی مانند الکتروکاردیوگرام (EKG یا ECG) یا تست استرس
• آزمایشات شکمی مانند آندوسکوپی
• آزمایش خون که ارزیابی عملکرد کبد را انجام می‌دهد
• مطالعات رادیولوژیکی قفسه سینه و پشت با استفاده از اسکن MRI یا CAT

درمان

درمان تا حد زیادی به علت دقیق درد بستگی دارد. در موارد ساده‌ای مثل استفاده بیش از حد از شانه، فشار یا خواب کم، فرد ممکن است بتواند طیف وسیعی از روش‌های درمانی خانگی را امتحان کند. این روش‌های درمانی شامل موارد زیر است:

• استراحت
• یخ
• داروهای تسکین دهنده درد مانند ایبوپروفن که می‌توانند بدون نسخه یا به صورت آنلاین خریداری شوند.
• مالش و پمادهای دارویی
• کشش
• ماساژ

اما در مواردی که اختلال اساسی وجود داشته باشد، درمان متکی به معالجه علت اصلی خواهد بود. به عنوان مثال برای درمان درد شانه ناشی از سرطان ممکن است پرتودرمانی، شیمی‌درمانی یا سایر روش‌های درمانی نیاز باشد. درد ناشی از بیماری‌های قلبی نیز ممکن است با داروهایی که مشکلات قلبی را هدف قرار می‌دهند درمان شود.

وقتی فرد علت درد تیغه شانه خود را بداند، درمان احتمالاً مؤثرتر خواهد بود. اگر درمان مؤثر نباشد، بیمار باید با پزشک خود مشورت کنند تا ببینند آیا روش درمانی او نیاز به تغییر دارد یا خیر.

پیشگیری از درد کتف

درد تیغه شانه که معمولاً در اثر جراحت یا استفاده بیش از حد ایجاد می‌شود، قابل پیشگیری است. اقدامات لازم برای پیشگیری از درد تیغه شانه می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• اجتناب خطرات احتمالی سقوط
• بستن کمربند ایمنی در ماشین
• راحت بودن در انجام کارهای روزانه
• تغییر موقعیت خواب

سایر روش‌های پیشگیری عبارتند از:

• داشتن یک رژیم متعادل که سرشار از مواد مغذی است
• ورزش ملایم و متعادل
• کشش

چکیده 

به دلایل ساده، احتمال اینکه فرد با حداقل مداخله پزشکی بهبودی کامل را تجربه کند زیاد است. در بیشتر مواقع، احتمالاً فقط چند روز تا چند هفته طول خواهد کشید تا علائم بیمار به طور کامل از بین برود. زمانی که درد ناشی از یک علت اصلی باشد، مدت زمان درمان و زمان بهبودی بسیار متفاوت خواهد بود.

دانستن علت درد به منظور ایجاد یک برنامه درمانی مؤثر برای رفع مشکلات اساسی مهم است.