دیسک گردن: علائم و درمان بدون جراحی

تاریخ: ۲۷ آبان ۱۴۰۲

پارگی یا بیرون‌زدگی دیسک (فتق دیسک) یکی از دلایل اصلی احساس درد در ناحیه گردن و دست‌ها است. دیسک‌ها در حقیقت صفحه‌های جذب کننده ضربه بین مهره‌ها بوده و مهره‌ها از یک مجموعه استخوان‌های کوچک که در کنار هم ستون فقرات را ایجاد می‌کنند، تشکیل شده‌اند. بخشی از ستون فقرات در ناحیه گردن امتداد یافته است. در این بخش، دیسک‌ها و مفاصل امکان حرکت آزادانه گردن و ایجاد ثبات برای سر را بر روی بدن فراهم می‌کنند. علاوه بر این دیسک‌ها نقش بالش را برای محافظت از مهره‌های ستون فقرات بر عهده دارند.
اکثر موارد پارگی و بیرون‌زدگی دیسک از طریق روش‌های غیر جراحی قابل درمان هستند. به هر حال، هنگامی که استفاده از روش‌های محافظه‌کارانه نتواند نتیجه بخشی لازم را در این رابطه به همراه داشته باشد، احتمالاً لازم است از عمل جراحی دیسککتومی به منظور کاهش درد و بازیابی عملکرد مهره‌ها استفاده شود.

دلایل ایجاد مشکل دیسک گردن

با گذشت سن، سطح آب موجود در دیسک‌ها کاهش می‌یابد. این باعث کوچک شدن دیسک‌ها در بدن، از دست دادن انعطاف‌پذیری آن‌ها و کاهش کارایی آن‌ها به عنوان بالش بین مهره‌ها می‌شود. وقتی یک دیسک آسیب ببیند، بخش خارجی آن پاره می‌شود و محتویات داخلی آن (هسته داخلی) از محل خود خارج می‌شود.

اگر محتویات داخل دیسک به کانال نخاعی برسند، می‌تواند فشاری بر اعصاب نخاعی ایجاد کند. همچنین در هنگام تماس این محتویات با اعصاب، واکنش شیمیایی ممکن است رخ دهد. در نتیجه، اعصاب کانال نخاعی التهاب می‌گیرند، ورم می‌کنند و این شرایط منجر به درد می‌شود. علاوه بر این، پارگی و بیرون زدگی دیسک می‌تواند فشاری به کانال نخاعی وارد کند.

عوامل خطر دیگر برای پارگی و بیرون زدگی دیسک شامل وزن بالا و سابقه سیگار کشیدن است. همچنین، موقعیت نامناسب بدن در هنگام بلند کردن اشیا سنگین یا انجام فعالیت‌های تکراری می‌تواند این مشکل را ایجاد کند. همچنین، دیسک ممکن است در اثر وارد شدن فشار ناگهانی (حتی در مواردی که فشار کم باشد) پاره شود. این شرایط می‌توانند ناشی از آسیب‌های ناشی از دعوا، تصادفات رانندگی یا آسیب‌های ورزشی باشند.

علائم

درد گردن یکی از علائم معمول پارگی و بیرون‌زدگی دیسک است. در این شرایط فرد ممکن است احساس درد به صورت تیر کشیدن در ناحیه بازوهای خود داشته باشد. همچنین ممکن است فرد با درد یا احساس سوزش در شانه‌ها، گردن، و دست‌ها مواجه شود. به این ترتیب فرد با ضعف، بی‌حسی یا سوزش در دست‌های خود مواجه شده و ممکن است دچار سردرد شود. در موارد نادر، از دست دادن کنترل ادرار و مدفوع به همراه ضعف شدید در ناحیه دست‌ها و پاها می‌تواند نشان دهنده ایجاد مشکلات جدی برای فرد باشد. به همین خاطر در صورت مواجه شدن با این شرایط، لازم است بلافاصله از خدمات درمانی مناسب برای بیمار استفاده شود.

تشخیص

پزشک برای تشخیص پارگی و بیرون‌زدگی دیسک از معاینات فیزیکی و آزمایش‌های تصویربرداری استفاده می‌کند. به این منظور پزشک سوالات لازم را درباره علائم و شرایط مشکل از بیمار خواهد پرسید. همچنین در این شرایط معمولاً از بیمار خواسته می‌شود به منظور ارزیابی قدرت عضلات، دامنه حرکتی مفصل، و ثبات آن، حرکت‌های ساده انجام دهد. با توجه به اینکه برخی از اعصاب از ستون فقرات ناحیه گردن به سمت دست‌ها حرکت می‌کنند، پزشک احتمالاً از آزمایش‌های فیزیکی عصبی برای مشاهده و بررسی عملکرد این اعصاب استفاده خواهد کرد.
علاوه بر این پزشک احتمالاً از عکس‌برداری رادیولوژی برای بررسی وضعیت مهره‌ها در ستون فقرات ناحیه گردن استفاده می‌کند. استفاده از سی تی اسکن و اسکن ام آر آی نیز می‌تواند به پزشک برای بررسی بهتر ساختارهای ستون فقرات کمک کند.

درمان

بسیاری از افراد دچار مشکل پارگی و بیرون‌زدگی دیسک را می‌توان با استفاده از روش‌های غیر جراحی درمان کرد. برای درمان دیسک گردن معمولاً از داروهای مسکن و ریلکس کننده که تهیه آن‌ها از داروخانه نیازی به نسخه پزشک ندارد، استفاده می‌شود. این داروها می‌تواند شامل داروهای استروئیدی یا داروهای ضد التهاب غیر استروئید باشد.
پزشک ممکن است در این شرایط به بیمار توصیه کند برای چند روز استراحت نماید. همچنین در طول این مدت بیمار می‌تواند از پوشش محافظ در ناحیه گردن خود استفاده کند. علاوه بر این، پزشک ممکن است به بیمار توصیه کند از روش‌های درمان دستی یا فیزیوتراپی به منظور کاهش درد و گرفتگی عضلات خود استفاده نماید. روش‌های درمان جایگزین بررسی شده در ادامه می‌تواند برای کاهش و رفع مشکل پارگی و بیرون‌زدگی دیسک مفید باشند.

فیزیوتراپی

فیزیوتراپی یکی از روش‌های بسیار مؤثر برای بهبود شرایط ناشی از پارگی و بیرون‌زدگی دیسک (فتق دیسک) در ناحیه گردن است. در این روش، از انواع مختلف تکنیک‌ها برای بهبود وضعیت بیمار و کاهش درد و ناراحتی استفاده می‌شود. برخی از روش‌های مهم و پرکاربرد در فیزیوتراپی عبارتند از: ترکشن یا کشش گردن، استفاده از گرما و سرما درمانی، ماساژ درمانی، بایوفیدبک، الکترود درمانی و آموزش نحوه صحیح انجام حرکات روزمره. این روش‌ها همگی به منظور بهبود علایم بیمار، کاهش درد و بهبود عملکرد و روند بهبودی آنها استفاده می‌شوند.

استفاده از بریس

در این شرایط با توجه به شدت درگیر شدن عصب، ممکن است نیاز شود به منظور ایجاد محدودیت در حرکت‌های گردن و حمایت از مهره‌ها و درمان دیسک گردن از بریس برای یک مدت مشخص استفاده شود. بریس یک نوع گردن بند طبی سبک و ساده است که می‌تواند به کاهش فشار وارد شده به مهره‌های ستون فقرات در ناحیه گردن کمک موثر نماید.

درمان با امواج شوکی

درمان با امواج شوکی یکی از جدیدترین روش‌های درمان بافت نرم است که به صورت دائمی باعث کاهش درد در بافت نرم پس از فقط 1 تا 3 جلسه درمان می‌شود. به این ترتیب درمان با امواج شوکی بهترین روش برای درمان پارگی و بیرون‌زدگی دیسک در ناحیه گردن و نیز درمان سایر آسیب‌دیدگی‌های بافت‌های نرم می‌باشد که باعث ایجاد درد کنترل نشده برای بیمار شده است.

تمرین‌های حرکتی و تقویتی

نشستن طولانی مدت پشت یک کامپیوتر اغلب باعث خشکی مفاصل گردن و شانه و نیز گاهی اوقات احساس درد در ناحیه کمر می‌شود. به همین خاطر لازم است فرد به صورت منظم از حرکت‌های کششی در هر ساعت یا در تمام مدل روز یا در هنگام احساس کردن خشکی مفاصل استفاده کند. به این منظور می‌توانید از عکس زیر فتوکپی گرفته و آن را به میز خود بچسبانید. علاوه بر این، مطمئن شوید که به‌طور منظم از پشت میز خود بلند شده و در اطراف دفتر در هنگام احساس خشکیدر مفاصل قدم می‌زنید. انجام این کار می‌تواند به بهبود شرایط شما کمک موثر کند.
علاوه بر این بسیار مهم است که قدرت عضلات ناحیه پایین و بالای کمر افزایش پیدا کند تا به این ترتیب بتوان فشار وارد شده به ساختارهای استخوانی را به عضلات و بافت‌های نگه‌دارنده منتقل کرده و فشار وارد شده به ساختارهای استخوانی را کاهش داد. در این زمان لازم است بیمار از بلند کردن اجسام سنگین یا انجام فعالیت‌های شدید خودداری کند.

تزریق استروئید

تزریق استروئید به ناحیه اپیدورال می‌تواند در کاهش درد و ناراحتی بیمار در ارتباط با پارگی و بیرون‌زدگی دیسک (فتق دیسک) بسیار موثر باشد. به هر حال، این درمان نمی‌تواند یک راهکار درمانی بلند مدت برای این مشکل باشد. به این ترتیب معمولاً از این روش معمولاً برای اجتناب از عمل جراحی ستون فقرات استفاده می‌شود. این عمل جراحی می‌تواند عوارض جدی برای بیمار به همراه داشته باشد.

اوزون تراپی

اوزون تراپی می‌تواند باعث بهبود علائم مشکل و نیز کاهش فشار وارد شده به دیسک شود. نتایج مطالعات انجام شده در این رابطه نشان دهنده موفقیت‌آمیز بودن این درمان در بیش از 70% بیماران بوده و هنگامی که از این روش به همراه تزریق استروئید استفاده شود، اثربخشی آن تا 78% نیز افزایش پیدا می‌کند.

درمان دستی

درمان دستی یکی از روش‌های دیگر استفاده شده برای درمان مشکلات ناشی از پارگی و بیرون‌زدگی دیسک در ناحیه گردن (فتق دیسک) می‌باشد. این روش در مقایسه با سایر روش‌های فیزیوتراپی، سطح محافظه‌کاری بیشتری دارد. در این روش، تخصصی که درمان را انجام می‌دهد، به کانال نخاعی و مهره‌های ستون فقرات دستکاری می‌کند تا به این ترتیب وضعیت آنها را اصلاح کرده و به کاهش علائم مشکل کمک کند. با استفاده از تمرینات و تکنیک‌های خاص، درمان دستی به تنظیم و تعادل صحیح بخش‌های مختلف از ستون فقرات کمک می‌کند و بهبود علائم و عملکرد بیمار را تسهیل می‌کند.

عمل جراحی

عمل جراحی فقط هنگامی برای بیمار استفاده می‌شود که سایر روش‌های غیر جراحی نتواند بهبود مشخص در شرایط مشکل ایجاد کند. علاوه بر این، عمل جراحی در مواردی لازم است که پارگی و بیرون‌زدگی دیسک باعث وارد شدن فشار مستقیم به یک عصب یا کانال نخاعی شده و در عملکرد عادی فرد اختلال ایجاد کند.

پیشگیری

برای پیشگیری از بازگشت این مشکل لازم است به محدودیت‌های حرکتی توجه شده و برنامه تمرین‌های حرکتی به‌طور منظم پس از بازگشت به خانه دنبال شود. همچنین لازم است برای انجام تمام فعالیت‌ها از روش‌های مناسب و صحیح استفاده شود. توجه داشته باشید سیگار کشیدن می‌تواند ریسک عوارض عمل جراحی و به تاخیر افتادن فرآیند جوش خوردن استخوان را افزایش دهد و به همین خاطر افرادی که از عمل جراحی استفاده کرده‌اند، نباید به هیچ وجه سیگار بکشند.