تاریخ: ۳۰ آبان ۱۴۰۲
استراحت کردن در بستر برای درمان دیسک کمر یک روش ساده و مراقبتی است که در افراد مبتلا به سیاتیک شدید و درد کمر یا گردن توصیه میشود. استراحت کردن در منزل در مواردی که درد شدید است یا به طور ناگهانی شروع میشود توصیه خواهد شد. با این حال استراحت کردن به مدت طولانی در افراد مبتلا به درد مزمن ناشی از دیسک کمر توصیه نمیشود زیرا نداشتن فعالیت جسمانی نیز با عوارض جدی همراه است. در این مقاله قصد داریم به بررسی مزایا و معایب استراحت کردن در بستر و و علت آن که پزشکان استراحت کردن را برای درد مزمن کمر توصیه میکنند بپردازیم.
برای کسب اطلاعات بیشتر و یا رزرو نوبت در کلینیک امید میتوانید با شماره تلفن‌های02188801800 و 09107803155 تماس حاصل فرمایید.
دیسک کمر چیست؟
یکی از شایع‌ترین علل درد کمر و سیاتیک، دیسک کمر است. دیسک‌ها ساختارهای بزرگی هستند که بین مهره‌های ستون فقرات قرار دارند و توسط تعدادی رباط نگه‌دارنده در مکان خود قرار می‌گیرند. داخل آنها یک ماده ژله‌ای وجود دارد که نقش ضربه‌گیر را ایفا میکند، و گاهی اوقات این ماده ژله‌ای به دلایل مختلفی از داخل فضای دیسک خارج میشود. مشکل زمانی ایجاد میشود که ژل داخلی هسته از پوسته خود جدا شده و باعث فشرده شدن ریشه‌های عصبی ستون فقرات و التهاب آنها میشود. این وضعیت میتواند باعث بروز سیاتیک شود که با درد غیرطبیعی در منطقه باسن تا پا همراه است.
استراحت اورژانسی برای بهبود دیسک کمر
در ۴۸ ساعت اول پس از آسیب دیدگی کمر تحمل شرایط ایجاد شده بسیار دشوار است زیرا تعداد زیادی از بیماران دچار درد مزمن یا شدید میشوند که این امر به احتمال خیلی زیاد به اسپاسم عضلات ارتباط دارد. این امر باعث میشود انجام دادن هرگونه فعالیت جسمانی به غیر از استراحت کردن غیرممکن باشد. استراحت کردن در بستر برای تسکین درد کاملاً ضروری است. شما باید سعی کنید در ۴۸ ساعت اول بروز آسیب دیدگی در بهترین حالت ممکن استراحت کنید. استفاده از تعداد زیادی بالش به شما کمک میکند در حالت مناسبی قرار بگیرید و فشار از روی نواحی دردناک کمر برداشته خواهد شد. تمام وسایلی که به آنها نیاز دارید از قبیل گوشی موبایل را در دسترس خود و در نزدیکی تخت قرار دهید زیرا برای استفاده از آنها به کمک احتیاج دارید.
استراحت طولانی برای بهبود دیسک کمر
استراحت طولانی و بیش از دو روز میتواند باعث اختلال در فرآیند ترمیم و تسکین درد کمر شود. تحقیقات نشان داده است که استراحت طولانی باعث کاهش متابولیسم بدن و کاهش گردش خون در ناحیه دردناک میشود. این مسئله باعث تجمع مواد سمی در ناحیه دردناک میشود و مانع از ترمیم کامل بدن میشود. افرادی که درد ناشی از گردش نامناسب خون دارند، با استراحت طولانی در بستر و عدم ارسال اکسیژن به مقدار کافی مواجه میشوند. به همین دلیل، به بیماران توصیه میشود که به مرور و هر چه سریعتر از بستر بلند شوند و به آرامی شروع به راه رفتن کنند. حرکات مراقبتی مانند راه رفتن می‌توانند باعث افزایش سرعت بهبود در تعداد زیادی از بیماران شوند، اما بیماران باید در راه رفتن میزان مناسبی را رعایت کنند و از افراط در حرکت خودداری کنند.
بهترین حالات خوابیدن در افراد مبتلا به دیسک کمر
بهترین حالت خوابیدن در افراد مبتلا به دیسک کمر وضعیتی است که در آن انحنای طبیعی ستون فقرات حفظ میشود. همانطور که قبلا گفته ایم خوابیدن روی شکم باعث آسیب دیدگی کمر میشود به همین دلیل باید از این نوع خوابیدن اجتناب کرد. اگر شما هم جزو آن دسته از افرادی هستید که عادت دارند به صورت دمر بخوابند میتواند به جای خوابیدن در این حالت به پهلو دراز بکشید تا میزان فشاری که به دیسک کمر وارد میشود کاهش پیدا کند. اگرچه خوابیدن به پهلو نیز توصیه نمیشود در مقایسه با خوابیدن روی شکم کمتر باعث آسیب دیدگی ستون فقرات میشود. پزشکان به افرادی که قصد دارند به پهلو بخوابند توصیه میکنند یک عدد بالش را بین زانوهای خود قرار دهند تا میزان فشاری که به لگن و ران وارد میشود کاهش پیدا کند. اگر شما بتوانید یک تغییر مهم در الگوی خوابیدن خود انجام دهید و به پشت بخوابید از میزان درد ستون فقرات شما کاسته میشود زیرا هنگامی که شما به پشت می‌خوابید فشار کمتری به ستون فقرات وارد می‌گردد. در صورتی که درد کمر شما نسبتاً شدید است سعی کنید یک عدد بالش را زیر زانوها و کمر خود قرار دهید تا احساس راحتی بیشتری کنید. این وضعیت باعث میشود ستون فقرات در حالت مناسبی قرار بگیرد. پزشکان به اکثر افراد مبتلا به دیسک ستون فقرات ناحیه گردن توصیه میکنند که از قرار دادن تعداد زیادی بالش زیر سر خود اجتناب کنند زیرا این وضعیت باعث بروز درد خواهد شد.
چرا استراحت طولانی باعث بدتر شدن درد کمر میشود؟
وقتی افراد به درد شدید کمر مبتلا میشوند، بیشترین تمایل آنها این است که به پشت دراز برخیزند و استراحت کنند. اما باید بدانید که استراحت طولانی در بستر ممکن است وضعیت شما را بدتر کند. وقتی شما به مدت طولانی به پشت دراز می‌کشید و فعالیت بدنی خود را کاهش می‌دهید، تغییرات زیر در ستون فقرات ایجاد میشود:
ضعیف شدن عضلات
عضلات باز کننده و چرخاننده ستون فقرات که به ستون فقرات برای خم شدن به سمت جلو و عقب کمک میکنند دچار ضعف خواهند شد. این عضلات به ویژه عضله راست کننده ستون فقرات و عضله مولتی فیدوس که برای حفظ پایداری کمر و تحمل وزن اهمیت دارند توانایی خود را از دست خواهند داد.
تغییر اندازه دیسک
هنگامی که شما به پشت می‌خوابید اندازه دیسک بین مهره ای به علت فشار ناشی از تجمع مایع و تورم افزایش پیدا میکند. در این دوران ریسک بروز آسیب دیدگی ستون فقرات از قبیل دیسک کمر به ویژه در هنگام خم شدن بسیار زیاد است.
تغییر بیومکانیک ستون فقرات
استراحت طولانی در منزل و خوابیدن باعث تغییر شکل انحنای ستون فقرات قسمت پایین کمر و صاف شدن آن خواهد شد به نحوی که ساختار مکانیکی طبیعی ستون فقرات دستگاه عوض میشود.
افزایش ریسک آسیب دیدگی ستون فقرات
تغییراتی که در ستون فقرات در ناحیه کمر رخ میدهد باعث ضعیف شدن کمر و بدتر شدن درد شما خواهد شد به علاوه این تغییرات باعث میشوند ریسک آسیب دیدگی ستون فقرات و ناپایداری افزایش پیدا کند و ستون فقرات توانایی خود برای تحمل وزن را از دست بدهد.
نکاتی برای فعالیت داشتن در هنگام بروز درد کمر
اگر شما دچار دیسک و ستون فقرات ناحیه کمر هستید قصد دارید بدانید که چگونه میتوانید از شدت درد خود بکاهید و ریسک عود مجدد را به حداقل برسانید. اجتناب از استراحت مطلق در بستر و داشتن فعالیت جسمانی میتواند در این راستا به شما کمک کند. فعالیت جسمانی میتواند ترکیبی از استراتژی‌های مختلف مانند ادامه دادن فعالیت‌های روزمره، انجام دادن تمرینات ورزشی ساده مانند پیاده روی کوتاه مدت و دنبال کردن برنامه ورزشی تجویز شده است. سعی کنید چند گام کوچک بردارید، از روی صندلی بلند شوید و بایستید. اگر توانستید بلند شوید سعی کنید کمی راه بروید و در اطراف قدم بزنید یا در هوای آزاد پیاده روی کنید. در راه رفتن افراط نکنید و فقط سعی کنید هر روز کمی فعالیت جسمانی داشته باشید زیرا راه رفتن باعث میشود سرعت بهبود بدن افزایش پیدا کند. استراحت مطلق منجر به کند شدن بهبودی شما خواهد شد. فعالیت ورزشی سرعت گردش خون در بدن را افزایش میدهد و به این ترتیب خون و اکسیژن و مواد مغذی مورد نیاز برای ترمیم بدن در اختیار عضو مورد نظر قرار خواهد گرفت. راه رفتن و قدم زدن یک بخش مهم از زندگی است حتی اگر دچار درد کمر هستید کمی راه بروید و از استراحت مطلق خودداری کنید. ممکن است در ابتدا دچار مشکل شوید اما به تدریج رو به بهبود خواهید رفت. در این بخش قصد داریم به بررسی مزایای بی نظیر فعالیت‌های جسمانی سبک در افراد مبتلا به درد کمر بپردازیم زیرا فعالیت جسمانی باعث میشود که گردش خون در بافت‌های کمر افزایش پیدا کند، قدرت و انعطاف پذیری عضلات بهبود یابد، ستون فقرات مواد مغذی مورد نیاز خود را دریافت کنند و مفاصل و استخوان‌ها قوی شوند. در بخش زیر به دو نکته مهم اشاره می‌کنیم که به شما برای شروع فعالیت جسمانی کمک میکند:
مقابله با دردهای ناگهانی
اگر درد کمر باعث شده از نتوانید فعالیت جسمانی داشته باشید میتوانید از برخی اقدامات موثر برای تسکین آن استفاده کنید. برخی از روش‌هایی که میتواند به تسکین درد شما کمک نمایند به شرح زیر می‌باشند:
- سرما درمانی و گرما درمانی
- بی‌حسی موضعی
- ماساژ درمانی
پس از آنکه از میزان درد کاسته شد میتوانید به انجام فعالیت‌های جسمانی بیشتری بپردازید.
انجام دادن فعالیت‌های سبک برای تقویت بدن
منظور از فعالیت جسمانی در هنگام بروز درد کمر، انجام دادن تمرینات ورزشی سبک است که فشار زیادی را به کمر شما وارد نمی‌کند. برای شروع میتوانید به سراغ آن دسته از تمرینات ورزشی بروید که باعث تقویت و پایداری بیشتر ستون فقرات میشوند و با خستگی کمتری همراه هستند. برخی از این تمرینات به شرح زیر می‌باشند:
- تمرینات کششی عضله همسترینگ
- حرکات ساده مخصوص قسمت پایین کمر
- حرکات یوگا برای درد پایین کمر
- آب درمانی
قبل از شروع هر برنامه ورزشی، به خصوص در مواردی که شما دچار درد شدید کمر هستید، باید با پزشک یا متخصص فیزیوتراپی خود مشورت کنید. اگر در حین ورزش دچار درد شدید یا ناگهانی شدیدید، باید به طور فوری ورزش را متوقف کنید و با پزشک خود مشورت کنید. هنگام ورزش، تلاش کنید حالت صحیح بدن خود را حفظ کنید و تمرینات ورزشی را به درستی انجام دهید. رعایت این نکات باعث کاهش سطح درد شما میشود و ریسک بازگشت درد به حداقل ممکن می‌رسد. داشتن فعالیت جسمانی و انجام حرکات سبک، علاوه بر کاهش درد کمر، به بهبود سطح عمومی سلامت شما کمک میکند.
دیگر راه‌های درمان دیسک کمر
در مواردی که شما دچار درد ستون فقرات ناحیه گردن یا کمر شده اید روش‌های درمانی مراقبتی به مدت ۴ تا ۶ هفته میتواند از میزان درد و ناراحتی شما بکاهد. فرایند آزمایش و خطا برای پیدا کردن یک روش درمانی مناسب کاملاً ضروری است و ممکن است پزشک به امتحان کردن دو یا چند روش درمانی بپردازد و در نهایت بهترین روش را به شما معرفی کند. به عنوان مثال روش‌هایی که بر روی تسکین درد تمرکز دارند مانند دارو درمانی، در مقایسه با سایر روش‌ها از قبیل درمان دستی با تاثیرات بهترین همراه هستند. پزشک علاوه بر تسکین درد به بیمار کمک میکند با مکانیک بدن خود آشنا شود و روش‌های برداشتن اجسام به طور صحیح را یاد بگیرد تا به این ترتیب فشار کمتری به دیسک ستون فقرات او وارد گردد. در بیمارانی که دچار درد شدید هستند و عملکرد آنها به طرز قابل توجهی کاهش پیدا کرده است و روش‌های درمانی و مراقبتی تاثیری در بهبود آنها ندارد پزشک انجام عمل جراحی را توصیه خواهد کرد اما همیشه روش‌های درمانی و مراقبتی به عنوان اولین خط درمان مورد استفاده قرار می‌گیرند. روش‌های درمانی مراقبتی و جراحی برای دیسک ستون فقرات به شرح زیر می‌باشند:
روش‌های درمانی مراقبتی برای دیسک کمر
میتوان به صورت ترکیبی از روش‌های درمانی و مراقبتی به مدت ۶ هفته استفاده کرد تا از میزان درد و ناراحتی بیمار کاسته شود:
- ماساژ درمانی ورزش درمانی و انجام دادن حرکات کششی باعث میشود فشار از روی ریشه اعصاب برداشته شود.
- استفاده از کمپرس سرد و گرم در تسکین درد موثر است.
- درمان دستی و به حرکت در آوردن ستون فقرات توصیه میشود.
- مصرف داروهای غیر استروئیدی ضد التهاب از قبیل ایبوپروفن یا ناپروکسن برای تسکین درد مفید هستند.
- داروهای مسکن قوی نیز باعث بهبود درد میشوند.
- در موارد شدید پزشک تجویز استروئید خوراکی می‌‌پردازد تا از میزان التهاب کاسته شود.
- تزریق اپی دورال با کاهش التهاب باعث بهبود درد خواهد شد.
انجام عمل جراحی
هدف از انجام عمل جراحی دیسک کمر رفع فشار روی ریشه اعصاب ملتهب، کنترل علایم و نشانه‌های درد و رفع ضعف است. دیسککتومی یا دیسککتومی جزئی رایج ترین روشی است که برای درمان دیسک کمر مورد استفاده قرار می‌گیرد و دیسک آسیب دیده خارج می‌گردد. گاهی اوقات برای آن که پزشک بتواند دیسک را به خوبی مشاهده کند باید بخش کوچکی از لامینا را بردارد، لامینا به بافت استخوانی پشت دیسک گفته میشود. برداشتن استخوان یا به صورت جزئی یا گسترده انجام خواهد شد و پزشک برای این کار از میکروسکوپ یا اندوسکوپی استفاده خواهد کرد.
بهترین درمان دیسک کمر چیست؟
درمان دیسک کمر یک فرآیند پیچیده است زیرا ماهیت درد و علائم و نشانه‌هایی که هر بیمار دارد با سایر بیماران متفاوت است. روشی که برای کنترل درد و ناراحتی یک بیمار مورد استفاده قرار می‌گیرد ممکن است برای بیمار دیگر کاربردی نداشته باشد. بیمار و پزشک ضمن همکاری با یکدیگر میتواند بهترین روش درمانی را شناسایی کنند. روش‌های متعددی برای کنترل درد وجود دارد که میتوان به کمک آنها تا حد امکان نیاز به عمل جراحی را به تاخیر انداخت.
