بیشتر افرادی که دچار تنیس البو یا آرنج تنیس بازان می‌شوند، در واقع تنیس بازی نمی‌کنند! در حقیقت، کمتر از 5٪ از موارد تنیس البو در افرادی رخ می‌دهد که تنیس بازی می‌کنند. آرنج تنیس بازان برای هر کسی که مرتباً از آرنج، مچ دست و دست خود برای کار، ورزش یا کارهای هنری خود استفاده می‌کند، ممکن است اتفاق بیفتد. برای یک مورد “حاد ” از تنیس البو موردی که در چند هفته گذشته اتفاق افتاده است مهم است که هر چه زودتر تحت درمان قرار بگیرد. اگر مشکل تنیس البو درمان نشود، ممکن است به وضعیتی مزمن تبدیل شود و ماه‌ها و حتی گاهی اوقات سال‌ها ادامه یابد. این امر به ویژه درصورتی که درمان فقط بر روی تسکین درد تمرکز داشته باشد و نه در جهت اصلاح ضعف عضلانی و عادات بدی باشد که در وهله اول ممکن است منجر به این وضعیت شما شده است، بیشتر صادق است.
روش‌های غیر جراحی بسیاری برای درمان تنیس البو (آرنج تنیس بازان) وجود دارد که همه‌ی آن‌ها با نتایج خوبی گزارش شده‌اند. این نکته حائز اهمیت است که در وهله‌ی اول باید از حرکاتی که منجر به این آسیب در شما شده‌اند، اجتناب کنید.
متخصصین مرکز جامع توانبخشی امید بعد از معاینه بیمار بهترین برنامه درمانی با رویکرد پلکانی را تجویز می‌کنند. درمان از روش‌های ساده مانند استراحت، بریس، دارو، ورزش آغاز می‌شود. از انواع روش‌های فیزیوتراپی مانند شاک ویو تراپی و لیزر تراپی برای درمان تنیس البو استفاده می‌شود. در صورت لزوم درمان‌های پیچیده‌تر مانند تزریق کورتون تحت هدایت سونوگرافی برای بیمار انجام می‌شود.
تنیس البو (آرنج تنیس بازان) چیست؟
تنیس البو یا آرنج تنیس بازان (اپی کندیلیت خارجی)، یک وضعیت دردناک است که در اثر استفاده بیش‌ازحد از عضلات “اکستانسور ” (کشیده کننده) در بازو و دست ایجاد می‌شود، به ویژه در جایی که تاندون‌ها به برآمدگی‌های گرد استخوانی (اپی کوندیل) در قسمت خارجی یا جانبی آرنج متصل می‌شوند. ماهیچه‌هایی که از آن‌ها برای گرفتن اشیاء، پیچ خوردن و حمل اشیا با دستتان استفاده می‌کنید، همگی به “اپی کوندیل خارجی” در آرنج متصل هستند. به همین دلیل حرکت مچ دست یا دست در واقع می‌تواند باعث درد در آرنج شود.
استفاده طولانی مدت از مچ دست و دست، مانند استفاده از رایانه یا ماشین آلات کارگاهی و البته تنیس بازی کردن در صورت گرفتن تنیس به نحوی نادرست یا تکنیک نامناسب می‌تواند منجر به آرنج تنیس بازان شود. این وضعیت ممکن است برای ورزشکاران، افراد غیر ورزشکار، کودکان و بزرگ‌سالان اتفاق بیفتد. این عارضه در مردان بیشتر از زنان دیده می‌شود و بیشتر در سنین 30 تا 50 سالگی رخ می‌دهد.
علائم و نشانه‌ها
علائم ناشی از وضعیت تنیس البو می‌تواند به طور ناگهانی و در نتیجه‌ی استفاده بیش‌ازحد از مچ دست و دست برای فعالیت‌هایی که به نیرو نیاز دارد، مانند بلند کردن، پیچاندن یا کشیدن باشند. فعالیت‌هایی که نیاز به نیروی زیادی دارند مانند اره کشیدن روی چوب با زور زیاد می‌تواند به رشته‌های عضلانی اکستنسور آسیب برساند و منجر به شروع ناگهانی آرنج تنیس شود.
گرچه معمولاً علائم آرنج تنیس بازان در طی چند هفته یا ماه به تدریج و در نتیجه استفاده مکرر یا پر فشار از مچ دست، دست و آرنج ایجاد می‌شود. اگر به عنوان یک صندوقدار در فروشگاه مواد غذایی کار می‌کنید، ممکن است علائم آرنج تنیس را داشته باشید که در نتیجه تایپ مکرر (و اغلب بیش‌ازحد شدید) همراه با بلند کردن مداوم کیسه‌های مواد غذایی بروز کرده است.
علائم شما ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- دردی که به بازو و مچ دست شما کشیده می‌شود
- انجام کارهای معمول مانند چرخاندن دستگیره یا نگه داشتن فنجان قهوه برایتان مشکل می‌شود
- مشکل در انجام فعالیت‌هایی که باید چیزی را در دستانتان بگیرید
- افزایش درد در هنگام استفاده از مچ دست و دست برای بلند کردن اشیا، باز کردن در شیشه یا محکم گرفتن چیزی مانند چاقو و چنگال
- احساس خشکی در آرنج
- ضعف در بازو، مچ دست یا دست
چگونه تشخیص داده می‌شود؟
تنیس البو معمولاً به دلیل حرکات مکرر رخ می‌دهد. در نتیجه ممکن است عضلات و مفاصل دیگر در این ناحیه از بدن نیز تحت تأثیر قرار گیرند. فیزیوتراپیست شما نه تنها بر روی آرنج، بلکه بر نواحی دیگری از بدن که ممکن است تحت تأثیر قرار گرفته و در درد شما نقش داشته باشند معاینه دقیقی انجام می‌دهد. همچنین معاینات و تست‌های دستی خاصی را انجام می‌دهد که به تشخیص علت بروز این مشکل کمک می‌کند و به تشخیص شرایطی مانند ضعف عضلانی که در وهله اول ممکن است منجر به ایجاد این عارضه شود، کمک می‌کند. به عنوان مثال، درمانگر فیزیوتراپیست ممکن است از شما بخواهد عضلات دردناک را به آرامی سفت کنید یا کشش دهید تا محل دقیق مشکل را تشخیص دهد. عکس‌برداری رادیولوژی به‌ندرت برای تشخیص این بیماری، لازم می‌باشد.
درمان تنیس البو
24 تا 48 ساعت اول
برای 24 تا 48 ساعت اول بعد از شروع ناگهانی و حاد دردتان، درمان شامل موارد زیر می‌باشد:
- استراحت دادن به دست و بازو با اجتناب کردن از انجام برخی کارها و تغییراتی در نحوه‌ی انجام کارهایی دیگر
- استفاده از یخ درمانی به مدت 10 الی 20 دقیقه
بریس
فیزیوتراپیست شما تصمیم می‌گیرد که آیا هنگام بهبودی ناحیه باید از بریس یا ساپورت برای محافظت از عضلات استفاده کنید یا خیر. بریس‌ها، ساپورت ها و نوارهای طبی مخصوص آرنج، به ثبات و پایداری کمک می‌کنند و در کنار آن‌ها نیز می‌توان از ماساژ ملایم و فشرده‌سازی با روش طبی برای کمک به محافظت و بهبود آرنج از آسیب استفاده کرد. بریس‌ها پس‌خوراند عضلانی درونی (proprioceptive feedback) و سیستم‌های طبیعی بازسازی بدن را برای محافظت از آرنج و تسریع روند بهبودی به حداکثر می‌رسانند.
ماساژ
ساعد شما قسمتی از بدن است که خیلی راحت خودتان می‌توانید آن را ماساژ دهید! آرنج تنیس بازان احتمالاً همیشه با تنش عضلانی در ساعدها تشدید می‌شود، صرف‌نظر از اینکه آیا کشیدگی عضله بخشی از این وضعیت است یا خیر. انجام برخی از ماساژهای ساده بسیار مفید است: مانند ضربه‌ها و حرکات محکم، طولانی و روان از بازو تا پشت آرنج. این ماساژ باید محکم باشد اما بی‌رحمانه و خیلی خشن نباشد.
فیزیوتراپی
بسته به شدت وضعیت، فیزیوتراپیست شما ممکن است توصیه کند که برای آزمایش بیشتر یا در نظر گرفتن درمان‌های دیگر مانند دارو، با یک متخصص دیگر مشورت کنید. در موارد نادر، ممکن است به درمان‌هایی مانند تزریق کورتیزون یا جراحی نیاز باشد.
فیزیوتراپیست شما می‌تواند یک برنامه درمانی خاصی را برای سرعت بخشیدن به روند بهبودی‌تان در نظر بگیرد. به‌احتمال زیاد تمرینات و روش‌های درمانی دیگری وجود دارند که از شما انتظار می‌رود در خانه انجام دهید. فیزیوتراپیست همچنین ممکن است از روش‌های درمانی فیزیوتراپی ویژه‌ای برای کمک به تسکین درد استفاده کند، مانند درمان دستی، تمرینات خاص و سرما یا گرما درمانی و یا هر دو.
بهبود توانایی حرکتی‌تان
فیزیوتراپیست ممکن است از روش‌های درمان دستی استفاده کند تا مفاصل و عضلات شما را قادر به حرکت آزادتر با دردی کمتر کند.
بهبود قدرت دستانتان
قدرت عضلانی ناکافی می‌تواند منجر به وضعیت تنیس البو شود. گاهی مشکل در ضعف در عضلات مچ دست و بازو است. در بسیاری از موارد، این مشکل به خاطر ضعف در عضلات موضعی حمایت کننده یا “هسته” است. در واقع، ممکن است متوجه شوید که برای کمک به درمان و مدیریت وضعیت آرنج، لازم است سطح کلی تناسب اندام خود را بهبود ببخشید. بر اساس ارزیابی صورت گرفته، متخصص طب فیزیکی یا فیزیوتراپیست شما می‌تواند نوع و میزان تمرینات مناسب شما را تعیین کند.
متخصصان فیزیوتراپی چندین نوع تمرین را در دوران نقاهت و بهبودی از آرنج تنیس بازان تجویز می‌کنند:
- در اوایل درمان، هنگامی که درد در شدیدترین حد خود است، درمانگر شما ممکن است تمرینات منفعلی را توصیه کند که در آن مچ دست و آرنج شما بدون استفاده از عضلاتتان حرکت داده شود.
- با بهبود علائم می‌توانید مچ دست و آرنج را بدون کمک به طور مؤثر حرکت دهید.
- با تقویت عضلات و کاهش علائم، شما می‌توانید از وزنه‌ها یا کش های ورزشی استفاده کنید تا قدرت خود را افزایش دهید. برای اطمینان از پیشرفت و جلوگیری از صدمه زدن مجدد به عضلات، باید میزان و حد این وزنه‌ها به دقت کنترل شود.
از عضلات خود به روشی صحیح استفاده کنید
فیزیوتراپیست می‌تواند به شما در بازآموزی عضلات کمک کند تا از آن‌ها به درستی استفاده کنید. به عنوان مثال، هنگامی که کیسه‌ی سنگینی از مواد غذایی را بلند می‌کنید، باید عضلات اطراف تیغه شانه و تنه خود را منقبض کنید تا از عضلات بازویتان پشتیبانی شود. یک فیزیوتراپیست می‌تواند این حرکت ساده را به راحتی به شما آموزش دهد که می‌تواند از استرس عضلات آسیب دیده بکاهد و ضمن جلوگیری از آسیب‌دیدگی مجدد، به شما کمک کند تا به فعالیت‌های عادی خود برگردید.
بازگشت به فعالیت‌های عادی خود
فیزیوتراپیست با آموزش نحوه انجام و اصلاح فعالیت‌های روزمره برای جلوگیری از درد و آسیب بیشتر به شما کمک می‌کند تا فعال بمانید. گاهی اوقات ایجاد تغییراتی در محل کار، زمین بازی یا خانه ضروری است. متخصص فیزیوتراپی می‌تواند به شما کمک کند تا تغییرات ساده‌ای در محل کار، تنظیمات میز کامپیوتر و کامپیوتر، وسایل آشپزخانه، وسایل ورزشی و حتی ابزار باغبانی ایجاد کنید تا فشار وارده بر دست، مچ دست و بازویتان کاهش یابد. فیزیوتراپیست شما بر اهمیت وقفه‌های کششی تأکید خواهد کرد تا عضلات شما از حرکات تکراری و ایستادن یا نشستن در همان حالت استراحت کنند.
به چند دلیل ممکن است بازی تنیس از عوامل مؤثر در ایجاد وضعیت تنیس البو باشد. گاهی اوقات مشکل ناشی از تمرینات بیش‌ازحد است. در موارد دیگر، ممکن است لازم باشد وزن راکت یا دسته‌ی آن تنظیم شود. بر ای دیگران، این مشکل ممکن است از شکل نامناسب، تناسب اندام کلی ضعیف یا کمبود قدرت در عضلات نگه‌دارنده یا “هسته‌ای ” تنه و تیغه‌های شانه ناشی شود. یک فیزیوتراپیست می‌تواند به تحلیل منبع بروز مشکل بپردازد و به یافتن راه حل کمک کند.
چگونه شاک ویو تراپی می‌تواند به بهبود این وضعیت کمک کند؟
شاک ویو تراپی یک روش درمانی غیرتهاجمی است که در آن از فشار صوتی برای کاهش درد استفاده می‌شود. تسکین درد با تحریک بیش‌ازحد ناحیه دردناک و افزایش خون‌رسانی حاصل می‌شود، همچنین هدف از این درمان، فعال کردن مجدد و یا تسهیل روند بهبودی است.
شاک ویو تراپی در کاهش درد در افراد مبتلا به تنیس البو مؤثر است که با پیشرفت‌های قابل توجه در درجات درد در مطالعات صورت گرفته نشان داده شده است. در این مطالعات، بهبود قابل توجهی بین 3 تا 12 هفته پس از درمان حاصل می‌شود و در جلسه پیگیری 1 ساله حفظ می‌شود. زمان گزارش شده برای مشاهده‌ی بیشترین (نه همه‌ی) اثرات درمان شاک ویو تراپی، سه ماه می‌باشد. شاک ویو تراپی حتی می‌تواند از شدت درد بکاهد و فعالیت روزانه را در بیمارانی که مشکل آن‌ها به تازگی تشخیص داده شده است، بهبود بخشد.
لیزر درمانی
ثابت شده است که لیزر درمانی کم‌توان برای مبتلایان به علائم تنیس البو و علائم ناشی از فشار مکرر مفید است. لیزر درمانی به ترمیم بافت نرم کمک می‌کند و می‌تواند باعث بهبود تحرک و کاهش درد شود. اثرات لیزر درمانی کم‌توان که برای فیزیوتراپی اثرات قابل توجهی هستند و این ابزار را برای تقویت اثرات سایر روش‌های درمانی همچون ورزش‌درمانی مفید می‌سازد:
- کاهش التهاب: ممکن است طی چند ساعت تا چند روز حاصل شود.
- تسکین درد
- بازسازی سریع بافت: لیزر کم‌توان باعث تحریک تکثیر سلولی فیبروبلاست ها، کراتینوسیت ها، سلول های اندوتلیال و لنفوسیت‌ها می‌شود
جراحی
به‌ندرت پیش می‌آید که جراحی مورد نیاز باشد، اما اگر تا 6 تا 12 ماه درمان غیر جراحی مؤثر نباشد، ممکن است به عمل جراحی نیاز باشد. اطمینان از اینکه تشخیص دقیق است و دردی که تجربه می‌شود ناشی از گردن، ستون فقرات ناحیه صدری یا اختلال در عملکرد دنده‌ها نیست، مهم است.
آیا می‌توان از این آسیب یا شرایط جلوگیری کرد؟
بله! شما می‌توانید با حفظ تناسب اندام، استفاده از تکنیک مناسب در ورزش یا شغل خود و استفاده از تجهیزات کاملاً مناسب و متناسب با نوع بدن و سطح فعالیت خود، از بروز مشکل تنیس البو جلوگیری کنید. فیزیوتراپیست شما می‌تواند نحوه صحیح کارها را به شما نشان دهد. اگر سال‌ها پیش دچار تنیس البو بوده‌اید، اگر زمان لازم برای بهبودی کامل تاندون‌ها یا بهبودی عضلات و تحرک مفصلی شما وجود نداشته است، ممکن است در معرض آسیب مجدد قرار داشته باشید. بازگشت به ورزش یا فعالیت‌ها قبل از بهبودی کامل ممکن است منجر به درد مداوم در آرنج شود یا آرنجتان به راحتی یا مکرراً آسیب ببیند. یک فیزیوتراپیست می‌تواند به شما در تعیین میزان آمادگی‌تان برای بازگشت به فعالیت‌های روزانه و فعالیت‌های ورزشی کمک کند و به شما اطمینان می‌دهد که آرنج، بازو و مچ دست شما قوی و آماده عمل شده است.
