سوالات رایج در مورد عمل بسته و بلوک عصبی دیسک کمر

تاریخ: ۴ آذر ۱۴۰۲

منظور از عمل بسته و بلوک عصبی دیسک کمر چیست و انواع آن کدامند؟

منظور درمان فتق ها و بیرون زدگی دیسک کمر (buldging) توسط اقدامات مداخله ای جراحی نوین می باشد، که نیازی به بیهوشی و برش پوست وبرداشتن عضلات و استخوان های خلفی ستون فقرات (laminectomy)  مانند جراحی های باز معمول ستون فقرات  و عوارض آنها نمی باشد. این اقدامات مداخله ای جهت درمان دیسک کمر، انواع مختلفی از قبیل: جراحی با لیزر، نوکلئوتومی با تزریق ازون، نوکلئوتومی مکانیکی(دکمپرسور) ، می باشند که با هدف از بین بردن دیسک بیرون زده شده و باز گرداندن آن به دیسک و برداشتن فشار از کانال نخاعی می باشد.

مزیت این روش نسبت به جراحی باز دیسک کمر چیست؟

جواب این سوال مراجع کنندگان به چند بخش تقسیم می گردد:

• عدم نیاز به بیهوشی :

بسیاری از بیماران، بدلیل مشکلات زمینه ای از جمله بیماری های قلبی و عروقی، نمی توانند تحت بیهوشی عمومی و جراحی باز دیسک کمر قرار گیرند. اما این روش نوین، مانند جراحی های باز کمر نیاز به بیهوشی و عوارض پس از آن ندارد و این مداخلات زیر بی حسی موضعی انجام می پذیرد و بیمار بصورت سرپایی تحت این مداخلات در اتاق عمل قرار میگیرد و پس از یک ساعت از انجام آن مرخص می گردد.

• عدم ایجاد عوارض زخم جراحی و عفونت:

بدلیل آنکه در این اقدامات برشی در پوست داده نمی شود و مداخلات عمل بسته و بلوک عصبی و تنها از طریق سوزن وپروب های مورد نیاز( لیزر ویا نوکلئوتوم و…) و زیر هدایت تصاویر همزمان و زنده فلوروسکوپی از محل دیسک ، انجام می پذیرد، در نتیجه عوارضی مانند عفونت محل زخم، عفونت فیلد جراحی و مشکلات ترمیم و بسته شدن زخم ایجاد نخواهد شد.

• عدم ایجاد عوارض ناشی از دستکاری آناتومی و آسیب به اعصاب:

در طی این روش‌های جدید مداخله‌ای، به دلیل عدم دستکاری در ساختار و آناتومی محل جراحی، تمامی مداخلات زیر هدایت تصاویر فلوروسکوپی زنده و همزمان از محل جراحی با استفاده از سوزن‌ها و پروب‌های باریک انجام می‌شود. در این روش، عوارضی همچون چسبندگی اطراف رشته‌های نخاع، آسیب به خونرسانی استخوان، محدودیت‌های حرکتی پس از عمل (به دلیل چسبندگی تاندون‌ها، لیگامان‌ها و کپسول مفصلی به یکدیگر)، تجمع خون (هماتوم) و فشار ناشی از آن بر روی اعصاب، و امکان آسیب به اعصاب نخاعی وجود ندارد. لازم به ذکر است که این عوارض به عمل جراحی باز دیسک کمر مربوط می‌شوند.

• کاهش زمان بهبودی و راه اندازی زود هنگام بیمار:

همانطور که اشاره شد، مداخلات عمل بسته و بلوک عصبی نیازی به بستری در بیمارستان ندارند و بیماران پس از تعیین شدن برای این جراحی‌ها، با انجام آزمایشات روتینی، به مرکز جراحی مربوطه مراجعه می‌کنند و بدون نیاز به بیهوشی یا بی‌حسی عمومی، تحت مداخلات درمانی قرار می‌گیرند. همچنین، درد و شدت خونریزی بیمار به‌طور قابل توجهی کاهش می‌یابد. بیمار می‌تواند در عرض چند ساعت پس از عمل ترخیص شود و تا ۲۴ ساعت از خم شدن ناگهانی اجتناب کند. همچنین، بعد از یک هفته، بیمار می‌تواند فعالیت‌های روزمره خود را آغاز کند.

• کاهش هزینه های بیمار:

همواره یکی از مسایل مهم در انتخاب نوع روش درمانی، بحث هزینه آن می باشد، که خوشبختانه هزینه این اقدامات مداخله ای جراحی، چندین برابر ارزانتر از درمان های جراحی باز دیسک کمر می باشد و با در نظر گرفتن بیمه های درمانی ،سهم بیماران کمتر هم میگردد.

اقدامات مداخله ای عمل بسته و بلوک عصبی دیسک کمر چگونه باعث بهبود کمر درد می شوند؟

درد و مشکلات ناشی از دیسک کمر براثر بیرون زدگی و فشار ناحیه مرکزی دیسک (نوکلئوس پولپوزوس) بر روی اعصاب نخاعی  می باشد. بنا براین در اقدامات عمل بسته و بلوک عصبی دیسک کمر، بر حسب بیمار، به چند روش میتوان بیرون زدگی دیسک را از بین برد و دیسک را به محل آناتومیک طبیعی خود باز گرداند و فشار را از روی نخاع برداشت و درد و مشکلات بیمار را درمان نمود.

انواع عمل بسته و بلوک عصبی دیسک کمر کدامند؟

این جراحی از چند تکنیک مختلف صورت می گیرد؛ که هدف مشترک اصلی درآنها، بازگشت دیسک بیرون زده به محل آناتومیک خود و برداشتن فشار از اعصاب نخاعی  و ریشه عصبی می باشد:

• نوکلئوتومی با تزریق مواد شیمیایی به دیسک:

در این روش در اتاق عمل، پس از بی حسی منطقه ای، بیمار زیر دستگاه فلوروسکوپ قرار میگیرد. زیر هدایت تصاویر زنده و همزمان فلورورسکوپ، سوزن وارد دیسک بیرون زده می شود و مواد شیمیایی از قبیل ازون و نوعی ژل بداخل محل مورد نظر تزریق می گردد. بدین صورت مقداری از نوکلئوس پولپوزوس در محل از بین می رود و این کاهش فشار سبب بازگشت دیسک بیرون زده به محل طبیعی خود می شود.

• جراحی با امواج لیزر و رادیو فرکوئنسی:

مانند روش قبلی انجام می گیرد، با این تفاوت که به جای وارد کردن سوزن به محل دیسک، پروب باریک لیزر وارد این محل می گردد، تا با اثرات گرمایی، هرنیاسیون و بیرون زدگی دیسک از بین برود.

• نوکلئوتومی مکانیکی (دکمپرسور):

در این روش پس از مراحل ابتدایی روش های قبلی، زیر گاید فلوروسکوپی، نوکلئوتوم باریک وارد دیسک می گردد و پس از تخریب مکانیکی دیسک، تکه های آن را از محل ساکشن می نماید.

چه خطرات  و عوارضی در این روش وجود دارد؟

این روش به عنوان یکی از مداخلات کم تهاجمی (minimally invasive interventions) دسته‌بندی می‌شود. در این روش، کمترین آسیب به ساختارها و آناتومی محل مداخله وارد می‌شود و با استفاده از فلوروسکوپ و تصاویر همزمان در طول عمل، خطرات و عوارض این مداخلات به حداقل می‌رسند. هیچ عارضه خاصی در این روش گزارش نشده است. همچنین، به دلیل عدم نیاز به برش در پوست، اسکار جراحی نیز به جای نمی‌ماند.

چه بیمارانی می توانند کاندید عمل بسته و بلوک عصبی دیسک  کمر قرار گیرند؟

طبق آخرین مقالات و مطالعات ، قسمت عمده ای از بیماران مبتلا به فتق دیسک، با عمل بسته و بلوک عصبی دیسک کمر، بهبود می یابند و تنها تعداد معدودی از بیماران سرانجام نیازمند جراحی باز دیسک کمر خواهند بود.

بیماران دچار کمر درد مزمن که درد آنها بیش از سه ماه طول کشیده است، پس از مراجعه به کلینیک تخصصی کمر درد مرکز جامع توانبخشی امید، پس از معاینات بالینی و استفاده از اقدامات پاراکلینیکی لازم مانند: ام آرآی و نوار عصب و عضله(در صورت نیاز)، تحت درمان پلکانی کمر درد و دیسک کمر، قرار می گیرند. که طی آن در ابتدا درمان با شل کننده های عضلانی ، مسکن و استراحت، جهت بیماران با پیگیری 6 هفته بعد صورت می گیرد. در صورت صلاحدید تیم درمانی و عدم بهبودی بیمار در اقدام بعدی جهت بیمار، فیزیوتراپی تخصصی، لیزر تراپی، ماساژ درمانی، مانیپولاسیون تخصصی، طب سوزنی انجام می شود. در صورت عدم بهبودی بالینی بیمار، اقدامات مداخله ای(intervention) صورت میگیرد. که بنا به نظر متخصصین مرکز و با توجه به شدت تغییر آناتومی دیسک، نوع اقدام مداخله ای مورد نیاز از قبیل: تزریقات داخل مفصل فاست، تزریق به داخل پرده های نخاعی(epidural) ،انواع تزریق مواد ضد التهاب ترانس فورامینال و در نهایت عمل بسته و بلوک عصبی دیسک کمر، اقدام نهایی این مرکز جهت درمان پلکانی بیمار می باشد.

چه بیمارانی نمی توانند تحت عمل بسته و بلوک عصبی دیسک کمر قرار گیرند؟

• بیمارانی که در تصویر برداری های انجام شده، بیرون زدگی دیسک، بیش از نیمی از کانال نخاعی باشد،
• بیمارانی که دیسک آنها دچار پارگی شده و در داخل کانال نخاعی قرار گرفته است،
• بیمارانی که یافته های تصویربرداری آنها با درد بالینی و محل انتشار درد بیمار مطابقت ندارد،
• بیمارانی که مشکل حرکتی انها بصورت پیشرونده می باشد،
• بیمارانی که  دچار عدم ثبات ستون فقرات می باشند،
• زنان حامله، شکستگی در ستون فقرات، تومور

ویزیت متخصص طب فیزیکی و توانبخشي:
بیماری های دیسک و ستون فقرات
آرتروز و بیماری های مفاصل محیطی
انحرافات ستون فقرات و اندام تحتانی
پوکی استخوان