تاریخ: ۱۸ آبان ۱۴۰۲
آرتروز گردن یک بیماری شایع است که در آن غضروفهای گردن به تدریج تحلیل و تخریب میشوند. علائم اصلی این بیماری شامل درد در ناحیه گردن و دستها و کاهش عملکرد حرکتی دستها میباشد. گاهی اوقات علائم این بیماری به صورت نامحسوسی ظاهر میشوند و این امر موجب تشخیص دیرهنگام بیماری و وقوع آسیبهای جدی میشود. اگرچه آرتروز گردن میتواند زندگی را تحت تأثیر قرار دهد، اما خوشبختانه در حال حاضر روشهای متعددی برای درمان این بیماری وجود دارد. این روشها شامل استراحت، فیزیوتراپی، درمان دارویی و سایر روشهای درمانی میشوند.
آرتروز گردن چیست؟
آرتروز زمانی بروز مییابد که فرایند تحلیل رفتن و متلاشی شدن غضروف محافظ مفصلها شروع شود. در این حالت غضروف مفصلی دیگر حرکت روان بین استخوانها را تسهیل نمیکند. این وضعیت در نهایت باعث متورم و دردناک شدن مفصل میشود. اگر این عارضه در مهرههای گردنی رخ بدهد، با مشکل آرتروز گردن مواجه هستیم.
نازکتر شدن غضروف مفصلها، بهویژه در پی بالا رفتن سن عادی است. اما در بیمارانی که دچار آرتروز هستند، فرایند عادی ترمیم آسیبهای مفصلی باعث درد و خشکی مفصل میشود. وقتی بدن ترمیم آسیبدیدگی غضروفها را شروع میکند، کل مفصل، از جمله استخوان، تاندونها و رباطها، درگیر میشوند. لبههای استخوانهای ستون فقرات یا همان مهرهها در طول فرایند ترمیم رو به بیرون رشد میکنند و خارهای استخوانی یا استئوفیتها را ایجاد میکنند. علاوهبراین، دیسک بین مهرههای ستون فقرات نیز ممکن است نازکتر شود.
آرتروز غالباً منجر به تنگی کانال نخاعی میشود. منظور از تنگی کانال نخاعی باریک شدن کانالی است که نخاع درونش قرار دارد. خارهای استخوانی تشکیل شده روی لبه مهرهها، عصبهای ستون فقرات را تحریک میکنند و خارهای استخوانی به مرور زمان رشد میکنند و با ورود به کانال نخاعی باعث تنگی کانال نخاعی میشوند.
علائم آرتروز گردن
علائم مربوط به بیماری آرتروز گردن بسیار گسترده هستند. گاهی ممکن است آرتروز گردن هیچ نشانهای نداشته باشد اما در اکثر موارد نشانهها به تدریج و با گذشت زمان ایجاد میشوند. همچنین ممکن است علائم به صورت ناگهانی نیز ایجاد شوند و یا اینکه افزایش یابند. اصلیترین علائم آرتروز گردن عبارتند از:
- درد: بارزترین علامت آرتروز گردن، درد است. این درد معمولاً در شانه احساس میشود و در موارد نادر ممکن است در بازو، ساعد و انگشتان دست نیز احساس شود. همچنین درد ممکن است در شرایط خاص افزایش یابد، مثلا: بعد از ایستادن یا نشستن، در هنگام عطسه، سرفه و خنده و یا زمانی که فرد گردن خود را به عقب خم میکند یا بیش از چند متر راه میرود.
- ضعف عضلات: ضعف عضلات گردن یکی از علائم شایع آرتروز یا اسپوندیلوز گردن است. قدرت عضلات همگام با پیشرفت کردن آرتروز به تدریج کمتر میشود. در نتیجه، انجام دادن کارهایی مانند بلند کردن اشیاء یا انجام حرکات بالاسری برای بیمار دشوار میشود. معمولا حرکات قدرتی و فیزیوتراپی برای مدیریت ضعف عضلانی مفید است.
- احساس سفتی در گردن: آرتروز گردن غالباً باعث خشکی و سفتی گردن میشود. کاهش توانایی حرکتی صبحها یا پس از مدتی بیتحرکی بیشترین شدت را دارد. ساییدگی دیسکها و مفصلهای گردن به موازات پیشرفت کردن آرتروز، دامنه حرکتی را محدود میکند.
- بیحسی یا گزگز کردن دستها: اگر آرتریت گردن فضای داخل مهرههای گردنی را تنگ کرده باشد، عصبهایی که به این ناحیه وارد و از آن خارج میشوند، تحت فشار قرار میگیرند. این عصبها از شانهها میگذرند، در امتداد بازوها رو به پایین میروند و وارد دستها و انگشتان میشوند. بنابراین در صورت تحریک شدن، تحت فشار قرار گرفتن یا آسیب دیدن این عصبها، عوارضی مانند ضعف، بیحسی و گزگز را تا نوک انگشتان دست احساس خواهید کرد.
- اسپاسم یا گرفتگی عضلانی: ثابت شده است که اسپوندیلوز گردن محرک اسپاسم یا گرفتگی عضلههای گردن و شانههاست. گرفتگی عضله معمولاً ناگهان شروع میشود و با خشکی و درد تیز و تیرکشنده همراه است. حتی ممکن است اسپاسم باعث شود که سر یا گردن رو به یک سمت کج و خشک شود یا حس کنید که گردن تا زمان برطرف شدن گرفتگی در حالت خمیده مانده است.
- صدا در ناحیه استخوان گردن: یکی دیگر از علائم آرتروز گردن، صدا دادن و تق تق کردن گردن است که علت آن ساییدگی غضروف بین استخوانها میباشد. صدا دادن گردن میتواند در تمام افراد رخ دهد و این امر طبیعی است؛ اما اگر با درد در ناحیه گردنی همراه باشد، بهتر است این مسئله را با پزشک معالج خود در میان بگذارید.
- سردرد: سردرد ناشی از آرتروز گردن واقعاً سردرد نیست، بلکه دردی ارجاعی است که به صورت سردرد ادراک میشود. به این نوع سردرد، سردرد گردنی یا سرویکوژنیک میگویند. سردرد گردنی نوع ثانویۀ سردرد یا به عبارت دیگر سردردی است که در اثر ابتلا به عارضهای دیگر بروز مییابد. افراد مبتلا به آرتروز گردن ممکن است سردردهایی را تجربه کنند که از پشت سر، درست بالای گردن شروع می شوند و از بالای سر تا پیشانی ادامه مییابند.
آرتروز گردن ممکن است با علائم دیگری نیز همراه باشد که شیوع کمتری دارند. با مشاهده هر یک از علائم زیر سریعاً به پزشک معالج خود مراجعه کنید و یا خود را به نزدیکترین بیمارستان برسانید:
- از دست دادن تعادل
- درد و یا بیحسی در پاها
- از دست دادن کنترل مثانه و یا روده (در موارد خیلی شدید)
علل ابتلا به آرتروز گردن
چندین عامل مختلف در ابتلا به آرتروز گردن نقش دارند و افزایش سن به عنوان مهمترین عامل مشاهده میشود، به طوری که آرتروز گردن اکثراً در افراد بالای 50 سال رخ میدهد. با افزایش سن، قدرت طبیعی بدن برای ترمیم و بهبود کاهش مییابد و این موضوع میتواند باعث افزایش احتمال ابتلا به آرتروز گردن شود. علاوه بر افزایش سن، عوامل دیگری نیز در ابتلا به آرتروز گردن نقش دارند که در ادامه به آنها پرداخته خواهد شد.
- استفاده بیش از حد: استفاده مکرر از مفصلهای یکسان و انجام دادن کارهایی مانند استفاده از گوشی هوشمند که مستلزم حرکات تکراری گردن یا نگاه کردن به پایین برای مدتی طولانی است، موجب ابتلا به آرتروز میشود.
- ناهنجاریهای عضلانی ـ اسکلتی: عدمهمترازی ساختارهای استخوانی یا مفصلی، مانند اسکولیوز یا دیگر بدشکلیهای ستون فقرات باعث میشود فشار غیریکنواختی به ستون فقرات وارد شود. در نتیجه فرایند فرسایشی ـ تخریبی شتاب بیشتری میگیرد و سریعتر به آرتروز مبتلا میشوید.
- چاقی: افراد دارای اضافه وزن معمولاً زودتر به انواع آرتروز، از جمله آرتروز گردن مبتلا میشوند. وزن بیشتر به معنای تحمیل استرس و فشار بیشتر به مفصلهاست. احتمال دیگر این است که افراد دارای اضافه وزن التهاب آسیبزننده بیشتری را تجربه میکنند.
- ضعف عضلانی: اگر گردن و عضلههای نگهدارندهاش به اندازه کافی قوی نباشند، بیمار نمیتواند حالت اندامی مناسب را رعایت کند. در نتیجه فشار روی مهرههای گردن بیشتر میشود و فرایند فرسایشی ـ تخریبی سریعتر میشود.
- آسیبدیدگی مفصل: اگر مفصل آسیب ببیند، برای مثال غضروف و یا کپسول محافظ مفصل پاره شود، مفصل ملتهبتر میشود و غضروف سریعتر ساییده میشود. مفصل به روشهای مختلف، برای مثال سقوط از بلندی یا شرکت در مسابقههای ورزشی، آسیب میبیند.
- ژنتیک: شماری از شواهد موجود حکایت از آن دارد که آرتروز میتواند ارثی باشد. بنابراین برخی افراد از نظر ژنتیکی مستعد هستند که غضروف مفصلیشان زودتر ساییده شود.
- سیگار کشیدن: کشیدن سیگار احتمال ابتلا به انواع آرتروز، از جمله آرتروز گردن را افزایش میدهد. استعمال دخانیات جریان خون را مختل میکند و توانایی بدن را برای ترمیم بافتهای آسیبدیده کاهش میدهد.
- عارضههای التهابی: ابتلا به عارضههای التهابی خاصی مانند روماتیسم یا اسپوندیلیت آنکیلوزان فرایند ساییدگی مهرههای گردن را تسریع میکند.
- جنسیت: احتمال ابتلا زنان به آرتروز گردن بیش از مردان است، علیالخصوص بعد از 50 سالگی. زیرا احتمالاً استروژن در ابتلا به بیماری آرتروز نقش دارد و زنان پس از یائسگی و کاهش این هورمون، بیش از پیش در معرض ابتلا به این بیماری هستند.
- شغل: اشتغال در حرفههای خاصی مانند ساخت و ساز که مستلزم حرکات مکرر یا بلند کردن اشیای سنگین هستند، فشار بیشتری را به مهرههای گردن وارد میکند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
فقط پزشک میتواند با اطمینان تعیین کند که علائم بیمار ناشی از ابتلا به آرتروز است و بیماری دیگری علت بروز علائم نیست. تشخیص صحیح توسط پزشک برای برخوردار شدن از درمان مناسب ضروری است.
اگر مفصلهایتان داغ، سرخ یا متورم است، فوراً به پزشک مراجعه کنید چون این علائم نشانههای التهاب مفصل است. علائم زیر نشاندهنده شدیدتر شدن آرتروز است، بنابراین در صورت مواجهه با علائم زیر از پزشک معالجتان وقت بگیرید:
- ایجاد شدن خارهای استخوانی یا برآمدگیها روی مفصل
- بدشکل شدن مفصلها یا خارج شدنشان از حالت تراز و منظم همیشگی
- خالی کردن یا قفل کردن مفصل هنگام استفاده از مفصل
- صدا دادن و تق تق کردن مفصل هنگام حرکت دادن مفصل
روش تشخیص
برای تشخیص آرتروز گردن روشهای زیادی وجود دارند که معمولا پزشک معالج برای تشخیص بهتر از چند نوع روش مختلف استفاده میکند. روشهای تشخیصی آرتروز در ادامه مورد بررسی قرار میگیرند.
معاینه بالینی
پزشک معمولاً پس از پرسیدن چند سوال درباره بیماری، علائم آن، شدت بیماری و ... شروع به انجام معاینه بدنی میکند. برای تشخیص بیماری آرتروز گردن اولین تستهایی که معمولاً انجام میشود، تستهای رفلکسی، بررسی وجود ضعف عضلانی و نقص در عصب حسی میباشد. همچنین پزشک ممکن است آزمایشاتی را برای تعیین دامنه حرکت گردن و وضعیت کلی راه رفتن انجام دهد. همه این آزمایشها به پزشک کمک میکند تا متوجه شود که آیا اعصاب و طنابهای نخاعی تحت فشار هستند یا خیر.
سی تی اسکن
برای انجام سی تی اسکن، پرتوی باریک اشعه ایکس دور یک بخش از بدن چرخانده میشود. در نتیجه، مجموعه تصاویری از زاویههای متعدد متفاوت از بدن گرفته میشوند. رایانه از این اطلاعات برای تهیه تصویری مقطعی استفاده میکند و اسکنها را روی هم قرار میدهد تا تصویری دقیق از گردن به دست بیاید.
برای گرفتن سی تی اسکن روی تختی میخوابید که درون دستگاه بزرگ CT قرار دارد. همانطور که تخت به آرامی وارد اسکنر میشود، اشعه ایکس دور بدنتان میچرخد. شنیدن صدای وز وز هنگام انجام اسکن عادی است. حین اسکن اصلاً تکان نخورید، چون حرکت باعث تار شدن تصویر میشود. همچنین ممکن است لازم باشد نفستان را چند بار در سینه حبس کنید.
ام آر آی (MRI)
ام آر آی با استفاده از امواج رادیویی و آهنربای قوی مجموعهای از تصاویر مقطعی دقیق را از بافتهای نرم و استخوانها تولید میکند. MRI نیز مانند رادیوگرافی استخوانها را نشان نمیدهد، اما بافتهای نرم در MRI بهتر دیده میشوند. بنابراین انجام MRI در صورت مشکوک شدن پزشک به تحت فشار بودن عصب دارای ارزش تشخیصی خواهد بود.
اسکنر MRI استوانه کوتاهی است که هر دو سر آن باز است. روی تخت برقی دراز میکشید و تخت وارد اسکنر میشود. در بعضی موارد یک فریم روی بخشی از بدن که قرار است اسکن شود، برای مثال روی سر، گذاشته میشود. گیرندههایی درون این فریم وجود دارد که سیگنالهای ارسالی از بدن را در زمان اسکن دریافت میکنند. در نتیجه تصویری با وضوح و کیفیت بالاتر تولید میشود.
عکس رادیوگرافی
تغییرهای ایجاد شده در ستون فقرات، برای مثال خارهای استخوانی در عکس رادیوگرافی دیده میشود. این تغییرها بیانگر ابتلا به اسپوندیلوز گردن است. عکس رادیوگرافی گردن برای تشخیص افتراقی و رد احتمال دلایل جدیتر درد و خشکی گردن مانند تومور، سرطان، عفونت یا شکستگی کاربرد دارد.
تکنولوژیست ابتدا از شما میخواهد که روی تخت رادیوگرافی دراز بکشید، سپس دستگاه اشعه ایکس را حرکت میدهد و روی گردن میآورد. برای این که عکس محو و تار نشود، باید کاملاً ثابت بمانید و نفستان را در زمان گرفته شدن عکس چند لحظه حبس کنید. تکنیسین رادیولوژی احتمالاً از شما میخواهد که در جهتهای مختلف دراز بکشید تا عکس از زاویههای متعدد گرفته شود. همچنین از شما خواسته میشود که بایستید تا عکس رادیوگرافی در حالت ایستاده نیز گرفته شود.
الکترومیوگرام (تست عصب و عضله)
این آزمایش برای تعیین اینکه آیا اعصاب بدن به طور طبیعی کار می کنند یا خیر استفاده میشود. در این آزمایش، عبور سیگنالهای عصبی در بدن با اندازهگیری فعالیت الکتریکی اعصاب ثبت میشود.
تکنیسین ابتدا سر را اندازهگیری میکند و محل اتصال الکترودها را با مداد مخصوص روی پوست سر علامت میزند سپس دیسکها (الکترودها) را با چسب مخصوص به پوست سر متصل میکند. الکترودها با سیم به دستگاهی متصل میشوند که امواج مغزی را تقویت میکند و آنها را روی رایانه ثبت میکند. پس از قرارگیری الکترودها در جای مناسب، گرفتن نوار مغز (EEG) معمولاً حدود یک ساعت طول میکشد. در این مدت باید آرام در یک حالت راحت بمانید و چشمها را هنگام گرفتن نوار مغز ببندید. تکنیسین در زمانهای مختلف از شما میخواهد چشمهایتان را باز کنید و ببندید، چند محاسبه ساده انجام بدهید، یک پاراگراف از یک متن را بخوانید، چند دقیقه نفس عمیق بکشید یا به نوری درخشان نگاه کنید. تکنیسین الکترودها را پس از اتمام آزمایش جدا میکند و میتوانید به خانه برگردید.
تست هدایت عصبی
تست سرعت هدایت عصبی (NCV) یا بررسی هدایت عصبی (NCS)، سرعت حرکت تکانههای الکتریکی را در امتداد عصب اندازهگیری میکند. آسیبهای عصبی در این تست اندازهگیری میشوند.
عصب در زمان انجام تست تحریک میشود؛ تحریک معمولاً با استفاده از پچهای الکترود متصل شده به پوست انجام میشود. دو الکترود روی پوست روی عصب گذاشته میشوند. یک الکترود عصب را با اعمال تکانه الکتریکی بسیار خفیف تحریک میکند و فعالیت الکتریکی حاصل از این تحریک توسط الکترود دیگری ثبت میشود. این فرایند برای تمام عصبهای موردنظر تکرار میشود.
درمان آرتروز گردن
روشهای درمانی گوناگونی برای درمان آرتروز گردن وجود دارند و مهمترین روش درمانی که در مراحل اولیه بسیار با اهمیت است، استراحت کردن است. با استراحت کردن و مصرف مسکن میتوان تا حد زیادی علائم مربوط به بیماری را کاهش داد. در ادامه سایر روشهای درمانی برای بیماری آرتروز گردن مورد بررسی قرار میگیرند.
دارو درمانی
در طول مرحله اولیه درمان، پزشک ممکن است چندین دارو را برای درمان درد و التهاب تجویز کند. استامینوفن، کورتیکواستروئیدهای خوراکی و شل کننده عضلات از جمله داروهایی هستند که ممکن است توسط پزشک تجویز شوند.
مصرف مکمل
مکملهای زیادی وجود دارند که ممکن است به التهاب و درد گردن حاصل از آرتروز کمک کنند. یکی از محبوبترین مکملها شامل اسیدهای چرب امگا ۳ است. اسیدهای چرب امگا ۳ که اغلب در دانههای کتان و ماهی یافت میشوند، عوامل ضدالتهابی هستند که میتوانند به مقابله با علائم آرتروز کمک کنند. قبل از مصرف هرگونه مکمل، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
گردنبند طبی (بریس گردن)
ممکن است پزشک به شما توصیه کند که از یک گردنبند طبی استفاده کنید تا حرکت گردن را محدود کرده و به عضلات گردن استراحت دهید. توجه داشته باشید که استفاده از این گردنبندها فقط برای یک مدت کوتاه توصیه میشود؛ زیرا در دراز مدت ممکن است که باعث کاهش قدرت عضلات گردنی شود.
سرما و گرما درمانی
هم از سرما و هم از گرما میتوان برای کاهش درد گردن و کاهش تورم یا التهاب استفاده کرد. در سرما درمانی بهتر است پک یخ در یک حوله یا پارچه قرار گیرد تا به پوست آسیب نزند و سپس به مدت 15 دقیقه پک یخ را روی گردن خود قرار گیرد و این کار هر 4 ساعت یک بار تکرار شود.
اما اگر احساس میکنید که درد گردن شما ممکن است منشأ عضلانی داشته باشد، گرما به همراه رطوبت یک راه عالی برای تسکین درد است. دوش آب گرم بگیرید یا در حمام گرم یا وان آب گرم غوطه ور شوید. همچنین میتوانید هر چند ساعت یکبار یک پد گرم کننده مرطوب را به مدت 20 دقیقه روی گردن قرار دهید.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی معمولاً جزو اولین درمانهایی است که توسط پزشک توصیه میشود. عمدتاً فیزیوتراپی گردن شامل کشش ملایم عضلات و مفاصل گردن است که میتواند به تسکین درد و همچنین تقویت عضلات ضعیف یا کشیده شده کمک کند. پزشک معالج با توجه به شدت بیماری ممکن است برای هر فرد تمرینات خاصی در نظر بگیرد. همچنین ممکن است پزشک معالج انجام حرکات ورزشی را پیشنهاد کند. معمولاً ورزشهایی که دامنه حرکتی و انطعافپذیری گردن را بهبود میدهند و فشار را از روی نخاع و اعصاب برمیدارند، برای افراد مبتلا به آرتروز گردن مناسب هستند.
ماساژ
ماساژ درمانی یکی از روشهای اثبات شده برای درمان آرتروز گردن است. فشار و لمس ملایم در هنگام ماساژ در داخل و اطراف ناحیه آسیبدیده میتواند با افزایش فشار خون، عضلات اطراف ستون فقرات را تسکین دهد و تنش گردن را کاهش دهد.
لیزر درمانی
لیزر درمانی یکی دیگر از روشهای درمان آرتروز گردن است که از طول موجهای خاص برای کاهش التهاب و درد استفاده میکند. لیزر درمانی با استفاده از خاصیت ضد التهابی، اتساع عروق و ترمیم بافت عضلانی باعث بهبود بیماری آرتروز گردن میشود.
با توجه به تنظیمات خاص درمان در حالت نشسته یا خوابیده در موقعیتی راحت قرار داده میشوید. متخصص از دستگاهی دستی استفاده میکند که نور کمتوان لیزر از آن ساطع میشود. این دستگاه مستقیماً روی پوست موضع آسیبدیده گذاشته میشود. نور لیزر غیرحرارتی است، یعنی اینکه گرما تولید نمیکند، بنابراین بیماران هیچ حس خاصی در زمان لیزر درمانی نخواهند داشت.
الکترودرمانی
الکترودرمانی یک روش درمانی است که با استفاده از جریان الکتریسیته یا برق ماهیچهها و سیستم عصبی را تحریک میکند و از این طریق باعث کاهش درد، افزایش جریان خون و تحریک عضلات می شود که به درمان آرتروز گردن کمک می کند.
پدهای الکترود عموماً به پوست دور موضع آسیبدیده متصل میشود. الکترودها به دستگاهی برقی وصل هستند که جریان خفیفی را در آنها برقرار میکند. الکترودها خودچسب هستند یا با چسب جراحی روی پوست ثابت میشوند.
طب سوزنی
طب سوزنی روشی دیگر برای درمان آرتروز گردن است که تاثیر زیادی در کاهش درد این بیماری دارد و مشخص شده است که اگر با ماساژ همراه باشد تاثیر آن بیشتر نیز میشود.
فرو کردن سوزن طب سوزنی باعث افزایش گردش خون، کاهش التهاب و ترشح مواد شیمیایی عصبی مانند دوپامین و سروتونین میشود؛ در نتیجه درد تسکین مییابد و حالت.
اوزون درمانی
اوزون درمانی یکی دیگر از روشهای مورد استفاده برای درمان دردهای مزمن گردنی است که به علت تاثیر فراوان و نداشتن عوارض جانبی، امروزه طرفداران زیادی پیدا کرده است. اوزون درمانی علاوه بر تسکین درد طاقتفرسا در ناحیه گردنی، با تقویت سیستم ایمنی، بهبود تحرک مفاصل و فعالسازی و ترمیم سلولهای بنیادی به بهبود بیماری آرتروز گردن کمک میکند.
با توجه به پروتکل خاصی که پزشک معالجتان از آن استفاده میکند، در حالت نشسته یا خوابیده در موقعیتی راحت قرار داده میشوید. پزشک اوزون را مستقیماً داخل فضای مفصلی موضع دردناک تزریق میکند. اوزون تراپی روش متداولی برای درمان عارضههایی مانند آرتروز گردن است.
تزریق PRP
یک روش موثر و یک جایگزین مناسب برای جراحی، تزریق PRP است. در این روش از خواص درمانی طبیعی خون برای کاهش درد و بهبود عملکرد مفاصل استفاده میشود.
در این روش از بیمار خون گرفته می شود و طی مراحل خاصی پلاکتهای خون تخلیص میشوند و سپس این پلاکتهای تخلیص شده به محل درد تزریق میشوند. بیماران معمولاً طی یک تا دو هفته پس از تزریق، بهبود مییابند.
تزریق استروئید
یکی از روشهای درمان آرتروز گردن تزریق استروئید است و بسیاری از بیماران پس از تزریق استروئید، کاهش درد در ناحیه گردنی را حس میکنند. رایجترین روشهای تزریق استروئید برای درمان گردن درد عبارتند از:
- بلوک اپیدورال گردن: در این روش داروهای استروئیدی و بیحسی به فضای اپیدورال تزریق میشود و معمولاً از این روش برای درمان درد گردن و یا بازو استفاده میشود که ممکن است به دلیل فتق دیسک گردن باشد.
- بلوک مفصل فاست گردنی: در این روش داروهای استروئیدی و بیحسی به کپسول مفصل فاست تزریق میشوند. مفاصل فاست در پشت گردن قرار دارند و ثبات و حرکت را فراهم میکنند. این تزریق باعث افزایش انعطافپذیری و عملکرد میشود و مکانیسم اصلی آن کاهش التهاب مفاصل فاست است که ممکن است به تغییرات دژنراتیو یا آسیب گردن مرتبط باشد.
- بلوک های عصبی تشخیصی و فرکانس رادیویی: این روش در برخی از گردن دردهای مزمن استفاده میشود و میتوان از آن برای تشخیص و درمان مفصل دردناک استفاده کرد. در طول بخش تشخیصی عمل، عصب تامین کننده مفصل فاست با یک بیحس کننده موضعی مسدود میشود. اگر درد تسکین یابد، ممکن است پزشک منشا گردن درد را تشخیص دهد و گام بعدی ممکن است مسدود کردن دائمی درد باشد. این کار با آسیب رساندن به اعصابی که مفصل را کنترل میکند و با استفاده از تکنیک سوزاندن انجام میشود (روش فرسایش با فرکانس رادیویی). تسکین درد ناشی از فرسایش معمولاً چند ماه طول میکشد. با این حال، اگر عصب بازسازی شود، ممکن است که درد بازگردد.
تسکین درد آرتروز گردن با ورزش
حفظ توانایی حرکتی روش مهمی برای کاهش درد ناشی از آرتروز است. بسیاری از بیماران مبتلا به درد مفصلی نگراناند که مبادا ورزش و تحرک بیشتر آرتروز را شدیدتر کند، اما اصلاً اینطور نیست. قوی نگه داشتن عضلهها و استخوانها برای حمایت از مفصلها ضروری است.
در ادامه تعدادی از ورزشهای مناسب برای بهبود آرتروز گردن معرفی میشوند.
کشش گردن به طرفین
- این نرمش کششی در صورتی بیشترین اثر را دارد که وقتی گردن را به یک سمت خم میکنید، شانه مقابل را پایین نگه دارید. برای به خاطر سپردن این نکته در ابتدا شانهها را شل کنید و دستها را بدون فشار دادن روی رانها یا صندلی بگذارید.
- سرتان را به سمت شانه خم کنید و 15 تا 30 ثانیه در این حالت بمانید. بگذارید وزن سر عضلهها را بکشد.
- حرکت را دو تا چهار بار برای هر سمت تکرار کنید.
چرخش فعال گردن
- روی صندلی محکمی بنشینید یا صاف بایستید.
- همانطور که چانه را صاف نگه داشتهاید، سر را به راست بچرخانید و 15 تا 30 ثانیه در این حالت نگه دارید.
- سپس سر را به چپ بچرخانید و 15 تا 30 ثانیه هم در این حالت بمانید.
- حرکت را دو تا چهار بار برای هر سمت تکرار کنید.
بههم فشار دادن کتفها
- بایستید و کتفها را به هم فشار بدهید.
- شانهها را هنگام انجام حرکت بالا نبرید.
- فشار را 6 ثانیه حفظ کنید.
- حرکت را 8 تا 12 بار تکرار کنید.
فشار دادن چانه به قفسه سینه
- صاف بنشینید و رو به جلو نگاه کنید. گوشها باید مستقیماً بالای شانهها قرار بگیرد.
- چانه را به آرامی به سمت قفسۀ سینه ببرید.
- تا شش بشمرید، سپس عضله را به مدت 10 ثانیه شل کنید.
- حرکت را 8 تا 12 بار تکرار کنید.
پیشگیری از ابتلا به آرتروز
آرتروز زمانی اختلالی محسوب میشود که ویژگی اصلی آن ساییدگی ساده مفصلها باشد اما پژوهشها نشان دادهاند که آرتروز فرایندی پیچیده با دلایل فراوان است. آرتروز بخش اجتنابناپذیری از پیری نیست، بلکه برآیند ترکیبی از عاملهاست که بسیاری از آنها قابل پیشگیری یا قابل تعدیل شدن هستند. در این بخش توصیههای پزشکان متخصص را برای کاهش خطر ابتلا به آرتروز یا به تأخیر انداختن شروع آن میتوانید بخوانید.
- ورزش کردن به صورت منظم: ورزش کردن برای مدیریت آرتروز مفید است و میتواند ماهیچههایی را که از مفاصل حمایت میکنند، تقویت کند. برای حفظ انعطافپذیری و دامنه حرکتی در گردن انجام حرکات کششی توصیه میشود.
- رعایت حالت اندامی صحیح: نگهداشتن گردن در موقعیت خنثی و قوز نکردن فشار و تنش وارد بر مفصلهای گردن را کاهش میدهد.
- حفظ وزن مناسب: اضافه وزن باعث افزایش فشار به مفاصل میشود و این فشار بر بروز آرتریت نقش مستقیم دارد. بنابراین بهتر است اگر دچار اضافه وزن هستید با یک برنامه مناسب از وزن خود کم کنید.
- رژیم غذایی مناسب: از یک رژیم غذایی سالم که در کاهش التهابات تاثیر دارد استفاده کنید مانند ماهی، زیتون و روغن زیتون، غلات کامل، میوهها و سبزیجات. همچنین سعی کنید مصرف قند، غذاهای فرآوری شده و چربیهای اشباع شده را کاهش دهید.
- نوشیدن آب کافی: آب 70 درصد از غضروف مفاصل را تشکیل میدهد. با نوشیدن آب کافی استخوانها غضروفها دهیدراته نمیشوند و بنابراین احتمال ساییده شدن غضروفها کاهش مییابد.
- کنترل قند خون: بالا بودن قند یا گلوکز خون تشکیل مولکولهای خاصی را سریعتر میکند که غضروف را سفتتر و در برابر استرس مکانیکی حساستر میکنند. بهعلاوه دیابت محرک التهاب سیستمی است که به از بین رفتن غضروف منجر میشود.
- مدیریت استرس: تکنیکهای کاهش استرس مانند تنفس عمیق، مدیتیشن یا یوگا را برای پیشگیری از تنش عضلانی و ایجاد تنآرامی تمرین کنید.
سوالات متداول
آیا آرتروز گردن دائمی است؟
موارد شدید آرتروز گردن میتواند منجر به عوارضی شود که ناتوان کننده و احتمالاً غیرقابل برگشت هستند اما همیشه اینطور نیست.
آرتروز گردن چقدر شایع است؟
ستون فقرات از سن 30 سالگی شروع به فرسودگی میکند و در سن 60 سالگی معمولاً از هر ده نفر نه نفر به آرتروز گردن دچار هستند.
چه افرادی بیشتر در معرض ابتلا به آرتروز گردن هستند؟
آرتروز گردن با افزایش سن ممکن است در بسیاری از افراد مشاهده شود اما ورزشکاران (به خصوص ورزشکارانی که فشار زیادی بر گردن و مفاصل آنها وارد میشود مانند کشتیگیران و جودو کاران)، کارمندان و ویالونیستها نسبت به سایر افراد بیتر در معرض ابتلا به آرتروز گردن هستند.
فیزیوتراپی گردن معمولاً چقدر زمانبر است؟
مدت زمان فیزیوتراپی ممکن با توجه به شدت و نوع بیماری متفاوت باشد اما معمولاً بین 6 تا 8 هفته طول میکشد.
نتایج طب سوزنی چقدر ماندگار است؟
در ابتدا تاثیر طب سوزنی میتواند از چند روز تا چند هفته بعد از هر جلسه باقی بماند. با گذشت زمان ممکن است باعث تاثیر طولانی تر یا حتی دائمی داشته باشد و درد، التهاب و سایر مشکلات را تسکین دهد.
تاثیر طب سوزنی از چه زمانی مشخص میشود؟
معمولاً بلافاصله پس از انجام طب سوزنی متوجه کاهش درد خواهید شد اما برای دردهای مزمن ممکن است حداقل به 2 تا 3 جلسه درمانی نیاز باشد تا درد کاهش یابد.
اگر به آرتروز گردن دچار هستیم از چه فعالیتهایی باید اجتناب کنیم؟
اکثر بیماران مبتلا به آرتروز گردن باید از فعالیتهایی که ممکن است باعث استرس بیشتر به ستون فقرات کمری شود، مانند بلند کردن اجسام سنگین و ورزش هایی مانند ژیمناستیک، فوتبال، شنای رقابتی و غواصی اجتناب کنند.
اگر مبتلا به آرتروز گردن هستیم چطور بخوابیم تا آسیب بیشتری نبینیم؟
بهتر است در هنگام خوابیدن گردن خم نشود یعنی اگر شما به پشت می خوابید باید در زیر گردن یک بالش نازک قرار دهید و اگر به پهلو میخوابید، باید بالش بلندتری زیر گردن خود قرار دهید تا گردن با سر در یک راستا باشد.
چرا درد آرتروز گردن در شب بدتر میشود؟
در شب، برخی از سلولها سیتوکین آزاد میکنند، این پروتئینهای کوچکی به فعال کردن سیستم ایمنی کمک میکنند اما همچنین می توانند التهاب ایجاد کنند که میتواند درد مفاصل را افزایش دهد.
آیا می توان با آرتروز گردن یک زندگی عادی داشت؟
بله البته. بسیاری از افراد با وجود آرتروز می توانند زندگی بدون درد داشته باشند. بیشتر اوقات، آرتروز گردن به درمان هاییمانند داروهای بدون نسخه، گرما، ورزش و فیزیوتراپی و پاسخ خوبی می دهد.
آرتروز گردن چند روز طول می کشد تا بهبود یابد؟
معمولاً پس از 6 تا 12 هفته آرتروز گردن بهبود مییابد.
گرفتن عکس x-ray از گردن چقدر طول میکشد؟
معمولاً 15 دقیقه.
لیزر درمانی برای آرتروز گردن چه مدت طول میکشد؟
بسته به شدت آسیب ممکن است لیزر درمانی بین چند دقیقه تا 30 دقیقه طول بکشد.