مراقبت‌های بعد از عمل لامینکتومی کمر: فیزیوتراپی و ورزش

تاریخ: ۲۳ آبان ۱۴۰۲

دیسککتومی کمری یا لومبار و لامینکتومی دو عمل جراحی رایج و شایع برای تسکین علائم دردناکی است که منشأ آنها کمر است. این عمل‌های جراحی به منظور کاهش فشار وارده بر عصب‌هایی که از کمر عبور کرده و باعث ابتلا به درد سیاتیک می‌شوند انجام می‌گردند. اگر برای کنترل و مدیریت علائم باید تحت عمل جراحی قرار بگیرید لازم است پس از آن نیز اقدامات فیزیوتراپی را انجام بدهید تا بتوانید دوباره به سطح عملکرد قبلی خود دست پیدا کنید. البته پزشک نیز پس از عمل، توصیه‌هایی به شما خواهد کرد.
پزشکان ما در کلینیک امید برای درمان آسیب‌های ستون فقرات  و تسکین درد کمر، ابتدا با استفاده از معاینات دقیق و بررسی وجود دردهای ارجاعی و انجام تصویربرداری‌های لازم از ستون فقرات کمر  و سپس با ارائه برنامه درمانی اثربخش و پیشرفته با رویکرد پلکانی یعنی شروع درمان با روش‌های درمانی ساده مانند دارو و فیزیوتراپی و سپس متدهای پیشرفته مانند انواع تزریق‌ها ازجمله اوزون، اپیدورال، بلاک عصبی، آستروئید و PRP به شما در غلبه به درد کمر و سیاتیک کمک می‌کنند. تزریقات در کلینیک امید تحت هدایت دستگاه سونوگرافی انجام می‌پذیرد. در صورت نیاز به جراحی پزشکان ما شما را به جراح متخصص ارجاع می‌دهند.

آیامن پس از انجام عمل لامینکتومی لومبار به فیزیوتراپی نیاز دارم؟ 

بعد از انجام عمل جراحی کمر، علائم درد سیاتیک معمولاً کاهش یافته یا بهبود می‌یابد. با این حال، ممکن است پس از عمل جراحی، شما هنوز دردی در ناحیه کمر تجربه کنید که با گذر زمان کاهش می‌یابد. اگر پس از انجام عمل لامینکتومی کمر، مشکلی دارید، اقدامات فیزیوتراپی می‌تواند برای شما مفید باشد. یک متخصص فیزیوتراپی می‌تواند ورزش‌های مناسب پس از عمل جراحی را به شما آموزش دهد. این ورزش‌ها به کمک تقویت عضلات پشتی و شکمی، بهبود انعطاف‌پذیری و کاهش التهاب کمک می‌کنند و بهبود درد و عملکرد کمر را تسریع می‌کنند. همچنین، فیزیوتراپی می‌تواند شامل تمرینات استحکام بندی، تمرینات کششی، ماساژ و درمان های دیگر باشد که هدف آنها بهبود عملکرد و کیفیت زندگی شماست. همچنین، در صورت نیاز، متخصص فیزیوتراپی ممکن است از روش‌های درمانی دیگر مانند الکتروتراپی، لیزر درمانی و یا تزریقات موضعی استفاده کند. در هر صورت، مهم است که با پزشک خود در مورد نیاز به فیزیوتراپی و برنامه درمانی مناسب بعد از عمل جراحی مشورت کنید.

چه مدت پس از انجام عمل لامینکتومی کمر باید اقدامات فیزیوتراپی را شروع کرد؟

به طور عمومی، شما باید 4 تا 6 هفته پس از انجام عمل کمر، اقدامات فیزیوتراپی را شروع کنید. اگر شما به عوارض پس از عمل مانند عفونت یا خونریزی شدید مبتلا شده‌اید باید مدت بیشتری صبر کرده و سپس فیزیوتراپی را شروع کنید. برعکس، اگر همه چیز پس از عمل به خوبی پیش برود شما می‌توانید اقدامات فیزیوتراپی را سریع‌تر آغاز کنید. پس از انجام عمل جراحی باید با پزشک خود در مورد این که چه موقع می‌توانید توان‌بخشی را شروع کنید تبادل نظر کنید.

ارزیابی درمان‌های فیزیکی پس از انجام عمل لامینکتومی یا دیسککتومی

زمانی که عمل جراحی شما انجام شد و پزشک زمان شروع اقدامات فیزیوتراپی را تعیین نمود باید از متخصص فیزیوتراپی یک وقت ملاقات بگیرید. متخصص طب فیزیکی در اولین جلسه ویزیت، شما را معاینه کرده و تحت ارزیابی اولیه قرار می‌دهد. برخی از کارهایی که در اولین جلسه ارزیابی انجام می‌شوند عبارتند از:

 بررسی سوابق پزشکی

قبل از هرگونه معاینه، متخصص فیزیوتراپی سوابق پزشکی کتبی شما را مورد بررسی قرار می‌دهد و با شما در این زمینه صحبت می‌کند. وی سؤالاتی درباره احساسات شما، نحوه آسیب‌دیدگی و عوارض جانبی احتمالی پس از عمل جراحی از شما می‌پرسد. همچنین، متخصص فیزیوتراپی از شما در مورد سوابق پزشکیتان سؤالاتی مطرح می‌کند. این جلسه فرصتی مناسب برای شروع یک رابطه مناسب و صمیمی با متخصص فیزیوتراپی است. این روند به شما کمک می‌کند تا اطلاعات کاملی در مورد وضعیت پزشکی و نیازهای درمانی خود به او ارائه دهید، و متخصص فیزیوتراپی همچنین می‌تواند بهترین روش‌ها و برنامه‌های درمانی را برای شما تعیین کند. رابطه صمیمی و دوستانه با متخصص فیزیوتراپی می‌تواند اثربخشی درمان و پشتیبانی را افزایش داده و به شما اطمینان بیشتری در مدت درمان بدهد.

ارزیابی وضعیتی بدن

از آنجا که وضعیت بدنی مناسب، نقش بسیار مهمی در سلامت ستون فقرات دارد، متخصص فیزیوتراپی وضعیت بدنی شما را مورد ارزیابی قرار می‌دهد. وی ستون فقرات شما را در حالت ایستاده و نشسته معاینه کرده و یافته‌های خود در مورد وضعیت بدنی شما را یادداشت می‌کند. او همچنین می‌تواند به شما در دست‌یابی و حفظ وضعیت بدنی مناصب در حالت نشسته و ایستاده کمک کند.

دامنه حرکتی

متخصص فیزیوتراپی، دامنه حرکتی کمر شما را نیز بررسی می‌کند. وی از ابزاری به نام زاویه‌سنج یا شیب‌سنج حبابی برای بررسی دامنه حرکتی ستون فقرات شما استفاده می‌کند.

قدرت

متخصص فیزیوتراپی قدرت عضلانی شما را در اولین جلسه معاینه مورد بررسی و ارزیابی قرار می‌دهد. اگر به دلیل فشرده شدن عصب قبل از انجام عمل جراحی دچار ضعف یا فلج عضلانی شده باشید، وی قدرت این عضلات شما را ارزیابی می‌کند. متخصص فیزیوتراپی همچنین قدرت عضلات شکم و کمر، ران و لگن یا عضلات اطراف پایین پای شما را نیز مورد بررسی قرار می‌دهد.

ارزیابی بافت‌های اسکار

پس از انجام عمل لامینکتومی کمر، در پایین کمر شما یک شکاف کوچک باقی می‌ماند. متخصص فیزیوتراپی توانایی حرکتی شما در قسمتی که این اسکار وجود دارد را بررسی کرده تا مطمئن شود که پوست یا بافت‌های زیرین آن باعث ایجاد محدودیت‌های حرکتی برای شما نمی‌شوند.

بررسی‌های نورولوژیکی

متخصص فیزیوتراپی در جلسه اول ویزیت، وضعیت مغز و اعصاب شما را نیز مورد بررسی قرار می‌دهد. وی همچنین رفلکس‌های تاندون‌های عمقی را به وسیله یک چکش رفلکس آزمایش کرده و توانایی شما در احساس لمس یا فشار سبک را مورد ارزیابی قرار می‌دهد.

ارزیابی انعطاف‌پذیری

انعطاف‌پذیری کلی بدن شما نیز پس از انجام عمل لامینکتومی کمر مورد بررسی و ارزیابی قرار می‌گیرد. گروه‌های عضلانی که مورد بررسی قرار می‌گیرند عبارتند از: عضلات همسترینگ، چهار سر ران و عضلات ساق پا. گاهی اوقات پس از انجام عمل‌های لامینکتومی یا دیسککتومی ممکن است عصب سیاتیک شما تحت فشار قرار گیرد که به آن چسبندگی ریشه عصب گفته می‌شود و به دلیل وجود بافت اسکار در اطراف عصب و در کانال نخاع به وجود می‌آید.

ارزیابی عملکردی

متخصص فیزیوتراپی همچنین عملکرد کلی بدن شما را پس از انجام عمل جراحی مورد بررسی قرار می‌دهد. آیا شما توان کار کردن دارید؟ آیا می‌توانید فعالیت‌های تفریحی عادی خود را انجام دهید؟ آیا شما در انجام عملکردهای خود با محدودیت‌هایی مواجه هستید؟ پاسخ به این پرسش‌ها به متخصص فیزیوتراپی کمک می‌کند تا پس از انجام عمل جراحی یک برنامه توان‌بخشی مناسب برای شما تهیه کند.

درمان‌های فیزیکی پس از انجام عمل لامینکتومی کمر

نتایج ارزیابی‌های اولیه به متخصص فیزیوتراپی در تهیه یک برنامه مناسب پس از انجام عمل لامینکتومی کمر کمک می‌کند. گاهی اوقات، پزشک ممکن است از شما بخواهد که از یک پروتکل و دستورالعمل خاص پس از انجام عمل جراحی پیروی کرده و متخصص فیزیوتراپی به شما کمک خواهد کرد که در این مسیر حرکت کنید.

مراقبت‌های فیزیوتراپی ممکن است مؤلفه‌های مختلفی داشته باشد، بنابراین قبل از شروع اقدامات درمانی، هر سؤالی که دارید بپرسید. اقدامات درمانی معمول پس از انجام عمل جراحی لامینکتومی کمر عبارتند از:

انجام تمرینات ورزشی

برنامه تمرینی پس از عمل جراحی یکی از مهم‌ترین بخش‌های برنامه توان‌بخشی پس از انجام عمل لامینکتومی کمر است. مطالعات انجام شده نشان می‌دهد که افرادی که پس از انجام عمل جراحی، ورزش می‌کنند در مقایسه با افرادی که ورزش نمی‌کنند به نتایج بهتری دست می‌یابند.

برخی از تمرینات ورزشی عبارتند از تمرینات پیش‌رونده دامنه حرکتی کمر و لگن و تمرینات تقویتی قسمت میانی بدن. اگر متخصص فیزیوتراپی متوجه ضعف عضلانی در قسمت‌هایی از بدن شد که دلیل آن فشرده شدن عصب قبل از انجام عمل جراحی است احتمالاً تمرینات ورزشی مخصوصی برای این قسمت‌ها به شما می‌دهد. تمرینات قلبی عروقی مانند تردمیل نیز ممکن است برای افزایش استقامت عملکردی کلی بدن تجویز شوند. متخصص فیزیوتراپی به شما آموزش می‌دهد که چگونه شدت تمرینات را تنظیم کنید.

متخصص فیزیوتراپی همچنین انجام برخی تمرینات ورزشی را برای افزایش انعطاف‌پذیری کلی در عضلات همسترینگ، ساق پا و عضلات چهار سر ران برای شما تجویز می‌کند.

از آنجا که کنترل وضعیت بدنی نقش بسیار مهمی در حفظ سلامت ستون فقرات دارد، متخصص فیزیوتراپی نحوه درست نشستن را نیز به شما آموزش می‌دهد. تمریناتی نظیر اصلاح بیش از حد در حالت خمیده برای دست‌یابی به وضعیت بدنی مناسب است.

مداخلات فیزیکی

اگر پس از انجام عمل جراحی، درد داشتید ممکن است متخصص فیزیوتراپی برخی مداخلات فیزیکی را برای کمک به کنترل درد به کار گیرد. مداخلاتی نظیر تحریک الکتریکی عصب نیز ممکن است برای کنترل درد مورد استفاده قرار گیرند.

گرما نیز ممکن است برای شل کردن عضلات و بهبودی گردش خون در اطراف کمر به کار برده شود و همچنین از یخ نیز به منظور کاهش تورم و درد در نزدیکی محل جراحی استفاده می‌شود.

در زمان انجام مداخلات فیزیکی باید مراقب باشید، تحقیقات نشان می‌دهد که برخی اقدامات درمانی ممکن است مزایای مورد انتظار را نداشته باشند. متخصص فیزیوتراپی یک متخصص حرکتی است بنابراین اگر شما صرفاً تحت درمان‌های پسیو یا غیرفعال مانند گرما درمانی و سرما درمانی قرار دارید باید از پزشک بپرسید که آیا این اقدامات بهترین شیوه مراقبت از کمر شما است یا نه.

ماساژ اسکار

اگر گرفتگی در نزدیکی محل‌های شکاف جراحی ایجاد شده باشد، متخصص فیزیوتراپی ممکن است برخی روش‌ها را برای حرکت دادن قسمتی که اسکار دارد به کار گیرد.

به طور عمومی، طول دوره فیزیوتراپی بین 3 تا 6 هفته طول می‌کشد. متخصص فیزیوتراپی باید از این که شما برنامه ورزشی خود را مطابق برنامه ادامه می‌دهید اطمینان یابد. وی همچنین باید از این که شما می‌دانید در صورتی که دچار درد در قسمت پایین کمر یا درد سیاتیک شدید چه کاری باید انجام دهید اطمینان یابد.

پیشگیری از مشکلات آتی

یکی از مهم‌ترین بخش‌های برنامه درمان فیزیکی، آموزش نحوه پیشگیری از مشکلات آتی در ناحیه کمر است. متخصص فیزیوتراپی همچنین می‌تواند به شما در تعیین عواملی که احتمال ابتلا به درد در قسمت پایین کمر یا سیاتیک را افزایش می‌دهند کمک کند. برخی روش‌ها برای پیشگیری از مشکلات آتی در کمر عبارتند از:

• حفظ وضعیت بدنی مناسب در حالت نشسته
• اجتناب از خم شدن مکرر به سمت جلو
• اجتناب از بلند کردن اجسام سنگین
• ورزش کردن به طور منظم

گفته می‌شود که پیشگیری بهتر از درمان است بنابراین باید برای پیشگیری از عود دوباره کمر درد یا درد سیاتیک هر اقدامی که می‌توانید انجام دهید.