تاریخ: ۲۸ آبان ۱۴۰۲
لیزر از دهه ی 1980 در جراحی ستون فقرات به کار برده شده است. متخصصین لیزردرمانی را با توجه به محل و شدت مشکلات بیماران به عنوان یکی از روشهای درمان عارضههای ستون فقرات انتخاب میکنند. متخصص برش کوچکی را در جراحی لیزری ستون فقرات ایجاد میکند و بافتهای نرم روی ستون فقرات را با پرتو نور متمرکز از راه این برش برمیدارد. جراحی ستون فقرات با لیزر عموماً برای درمان پارگی دیسک و به منظور برداشتن بخش آسیب دیدهی دیسک انجام میشود تا به این ترتیب درد بیمار تسکین یابد.
برای کسب اطلاعات بیشتر و یا رزرو نوبت در کلینیک امید میتوانید با شماره تلفنهای02188801800 و 09107803155 تماس حاصل فرمایید.
مزایای جراحی ستون فقرات با لیزر
جراحی لیزری دیسک کمر عملی با حداقل تهاجم است که برای بریدن، برداشتن یا کوچک کردن بافتهای خاص انجام میشود. مزایای جراحی لیزری عبارت است از:
• موثرتر بودن عمل و رضایتبخشتر بودن نتایج
• دوران بهبود سریع و کم بودن درد بعد از عمل
• دوران بستری کوتاهتر
• بیهوشی/ بیحسی سبکتر و کمتر قرار گرفتن در معرض تشعشع
• ایجاد شدن برشهای کوچکتر به معنای باقی ماندن جای زخمهای کوچکتر است.
• کاهش خونریزی حین جراحی
• کاهش خطر عفونت
کاربردهای جراحی کم تهاجمی ستون فقرات با لیزر
عمل ستون فقرات با لیزر موثرترین روش برای درمان تمام عارضهها نیست، اما روش کارآمدی برای درمان عارضهها و رفع علائم زیر به شمار میآید:
• کمر درد یا گردن دردی که در بازوها یا پاها منتشر نمیشود.
• کمر دردی که باسن، مفصلهای ران و یا پاها را نیز درگیر میکند.
• ضعف و یا بیحسی بازوها یا پاها
• درد سیاتیک : عصب سیاتیک از پایین کمر به سمت مفصلهای ران و باسنها منشعب میشود و تا پایین هر پا ادامه دارد. منظور از درد سیاتیک دردی است که در امتداد مسیر عصب سیاتیک منتشر میشود. درد سیاتیک معمولاً فقط یک سمت بدن را درگیر میکند و عموماً زمانی بروز مییابد که فتق دیسک، خار استخوانی روی ستون فقرات یا تنگی کانال نخاعی بخشی از عصب را تحت فشار قرار دهد. این فشردگی عصبی منجر به التهاب، درد و غالباً بیحسی پای درگیر میشود.
• تنگی کانال نخاعی: تنگی کانال نخاعی باعث میشود که عصبهای کشیده شده در امتداد ستون فقرات تحت فشار قرار بگیرند. تنگی کانال نخاعی عموماً در ناحیهی پایین کمر و گردن بروز مییابد. برخی بیماران مبتلا به این عارضه دچار علائم نمیشوند؛ اما عدهای با درد، گزگز، بیحسی و ضعف عضلانی مواجه میشوند. علائم به مرور زمان تشدید میشود. تنگی کانال نخاعی عموماً پیآمد تغییرات فرسایشی ناشی از آرتروز ستون فقرات است.
• فتق دیسک : فتق یا برجستگی دیسک به بیان ساده زمانی رخ میدهد که دیسک بین مهرهای که مانند محافظ بین مهرهها عمل میکند، شکل طبیعی خود را از دست بدهد و عصب نخاعی را تحت فشار قرار بدهد. برای این که عارضه فتق یا برجستگی دیسک را بهتر درک کنید، اول باید با ساختار دیسک بین مهرهای آشنا شوید. دیسک بینمهرهای از دو بخش اصلی تشکیل میشود: پوستهی بیرونی غضروفی فیبری که آنولوس فیبروز گفته میشود و مادهی پرکنندهی ژلاتینی مانند داخل دیسک که نوکلئوس پولپوزوس نام دارد. دیواره بیرونی دیسک بینمهرهای به دلایل مختلفی ضعیف میشود. مادهی فیبری دیسک به موازات افزایش سن شکنندهتر میشود؛ در نتیجه فشار و کشیدگی شدید منجر به پاره شدن دیوارهی دیسک میشود. تغذیهی نامناسب و عادتهای ورزشی اشتباه دیسک را ضعیف میکند.
• بیماری فرسایشی دیسک (دیسک دژنراتیو DDD): بیماری فرسایشی یا دژنراتیو دیسک زمانی بروز مییابد که تغییرات عادی دیسکهای ستون فقرات منجر به درد شود. دیسکهای بینمهرهها یا استخوانهای ستون فقرات مانند ضربهگیر عمل میکنند. دیسکها کمر را منعطف نگه میدارند تا چرخیدن و خم شدن برایمان ممکن شود. نشانههای فرسایش همگام با بالا رفتن سن پدیدار میشود، در نتیجه دیسکها تحلیل میروند و نمیتوانند به خوبی عمل کنند. دیسکهای تقریباً تمام انسانها به مرور زمان ساییده میشود و تحلیل میرود، البته همه دچار درد نمیشوند. اما اگر دیسک ساییده و تحلیل رفته آزاردهنده و دردناک شود، با مشکل بیماری دژنراتیو دیسک مواجه هستیم.
زمان انجام جراحی لیزری دیسک کمر
جراح ستون فقرات در اکثر موارد درد کمر و گردن، ابتدا درمانهای غیرجراحی را برای مدیریت درد و علائم توصیه میکند. جراحی ستون فقرات با لیزر معمولاً زمانی پیشنهاد میشود که درمانهای محافظهکارانهتر تاثیری بر تسکین درد نداشته باشد. البته لازم به ذکر است که درمانهای غیرجراحی همواره به سرعت به نتیجه نمیرسند و گاهی اوقات لازم است که درمان هفتههای متوالی تکرار شود تا نتیجهی مطلوب به دست بیاید. درمانهای غیرجراحی درد کمر و گردن عبارت است از:
• طب فیزیکی
• طب سوزنی یا ماساژ
• داروهای خوراکی ضدالتهابی
• تزریق استروئید
• تغییر در سبک زندگی مانند کاهش وزن، ترک سیگار و کنترل بیماریهایی مانند دیابت و فشار خون
•
انتخاب جراح ستون فقرات
هنگام انتخاب متخصص یا جراح ستون فقرات باید به نکات زیر توجه کنید:
• تجربه: هرچند نمیتوان عدد خاصی را برای کافی بودن تجربهی یک جراح اعلام کرد، اکثر متخصصین متفقالقولاند که یک جراح مجرب جراحی است که پنج سال در زمینهی انجام یک عمل خاص تجربه داشته باشد و این عمل را حداقل 30 بار انجام داده باشد. البته با توجه به نوع عمل ممکن است یک جراح عملهای خاص یا نادر را فقط چند بار در سال انجام دهد.
• نتایج: از مزایای مراجعه به یک جراح باتجربه میتوان به کاهش خطر بروز عوارض و عفونت، کوتاهتر شدن دوران بستری، غربالگری و مراقبت دقیقتر از بیمار و کاهش ضرورت انجام جراحی ترمیمی یا تکمیلی اشاره کرد.
• دارای بورد تخصصی: پزشکان یا جراحان دارای بورد تخصصی از نظر دانش و مهارت از معیارهای تعیین شده برخوردار هستند و میتوانند مراقبت استانداردی را از بیماران به عمل بیاورند.
آمادگی قبل از جراحی لیزری دیسک کمر
توصیههای زیر را قبل از عمل دیسک کمر با لیزر رعایت کنید تا دوران بهبود آسانتری داشته باشید و نتایج بهتری را از عمل به دست بیاورید:
• تا جایی که میتوانید اطلاعات خود را درباره عارضه، جراحی، آمادگی قبل از جراحی ستون فقرات، روند انجام عمل و دوران بهبود افزایش دهید. هر گونه سوال یا ابهام را درباره جراحی قبل از عمل برطرف کنید.
• سیگار کشیدن را باید قبل از جراحی لیزری ترک کنید، چون استعمال دخانیات عملکرد ریه را مختل میکند و دوران بهبود را به تاخیر میاندازد. به علاوه سیگار کشیدن خطر عفونت را افزایش میدهد و باعث میشود که استخوانها به خوبی التیام نیابند و جوش نخورند.
• ممکن است پزشک دستور بدهد که مصرف بعضی داروها، مانند آسپرین یا داروهای رقیق کننده خون یا داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAID) از قبیل الیو، ادویل و ایبوپروفن را از حداقل یک هفته قبل از جراحی لیزری قطع کنید. کلیهی داروهای مصرفی فعلی خود، اعم از مکملهای طبیعی و داروهای گیاهی را به پزشک معالجتان اطلاع دهید تا پزشک بررسی کند که آیا مصرف این داروها اختلالی را در نتایج جراحی ایجاد میکند یا خیر.
• خانه را آماده کنید، برای مثال مواد لازم برای تهیهی غذاهای ساده را تهیه کنید و از یکی از دوستان یا اعضاء خانواده بخواهید که در تهیهی غذا به شما کمک کند، مدتی از شما مراقبت کند و در جلسات فیزیوتراپی همراهیتان کند.
• زمان مراجعات بعد از درمان را قبل از عمل تعیین کنید.
• ترتیبی بدهید تا یکی از دوستان یا اعضاء خانواده شما را در روز عمل همراهی کند، بعد از بیمارستان به خانه برساند و در مدتی که بستری هستید، مراقبتان باشد.
روز جراحی ستون فقرات
از نیمه شب روز قبل از جراحی اجازه ندارید که چیزی بخورید یا بیاشامید. جراح توصیههای دیگر مربوط به آمادگی قبل از عمل، مانند استحمام با صابون آنتی باکتریال و وسایل لازمی را که باید همراه بیاورید، به صورت مکتوب در اختیارتان قرار میدهد.
روش جراحی لیزری دیسک کمر
لیزر در عمل جراحی بیشتر به عنوان یک وسیلهٔ مؤثر شناخته میشود. همانند دستگاههای جراحی دیگر، لیزر نیز برای ایجاد برشی در بدن استفاده میشود. طول برش متناسب با تکنیک جراحی است و در روش زیرپوستی حدود ۳ میلیمتر، در روش آندوسکوپی حدود ۸ میلیمتر، و با استفاده از رترکتور لولههای کمتهاجمی حدود ۱۴ تا ۱۸ میلیمتر است. در عملهای باز، طول برش ممکن است حداقل هفت سانتیمتر یا بیشتر باشد. اندازهٔ برش بیشتر از ابزار جراحی تنها، بلکه با توجه به تکنیکهای جراحی دیگری که همراه با لیزر یا بدون استفاده از لیزر مورد استفاده قرار میگیرند، تعیین میشود.
دوران بهبود بعد از عمل لیزری دیسک کمر
یکی از مزایای شاخص جراحی لیزری دیسک کمر، کوتاه بودن دوران بهبود آن نسبت به جراحی باز ستون فقرات است. در هر حال عمل لیزری نیز نوعی جراحی است و رعایت توصیههای پزشک درباره مراقبت بعد از جراحی برای داشتن یک دوران بهبود آسان ضروری است.
یکسان نبودن شرایط تمام بیماران
دوران بهبود بعد از جراحی لیزری دیسک کمر برای تمام بیماران یکسان نیست و به عاملهای متعددی، از قبیل موارد زیر بستگی دارد:
• نوع عمل
• سلامت عمومی بیمار و وضعیت جسمی وی
• تعهد بیمار در رعایت دستورات پزشک بعد از جراحی
محافظت و مراقبت از ستون فقرات
ممکن است لازم باشد که در دوران بهبود کمربند طبی یا بریس ببندید. حتماً دستورات پزشک را درباره بستن بریس رعایت کنید. بریس ستون فقرات را نگه میدارد و اجازه نمیدهد که با انجام دادن حرکات ناگهانی به خودتان آسیب بزنید.
اهمیت طب فیزیکی
طب فیزیکی و فیزیوتراپی مدت کوتاهی بعد از عمل لیزری دیسک کمر شروع میشود. جلسات درمان طب فیزیکی را جدی بگیرید و تمام تمرینها را در خانه انجام دهید. ورزش درمانی با بهبود دامنه حرکتی و تقویت عضلات نگهدارنده ستون فقرات، دوران بهبود را تسهیل میکند.
بازگشت به محل کار
مدت زمان مرخصی بستگی به نوع شغل شما دارد. اگر شغل شما اداری و نیازمندیهای کمی از نشستن پشت میز است، میتوانید ظرف یک یا دو هفته در محل کار حاضر شوید. اما اگر شغل شما فعالیت بدنی سنگینتری دارد، باید برای چهار تا شش هفته مرخصی بگیرید. اکثر بیماران میتوانند بعد از گذشت شش هفته به فعالیتهای روزمره خود بپردازند.
مدیریت درد بعد از جراحی لیزری دیسک کمر
بعد از جراحی، مسکنها به منظور کاهش درد تجویز میشوند. در دستهبندی داروهای آرامبخش بعد از جراحی، مجموعهای از داروها وجود دارد که برای مدیریت درد مؤثر هستند. از جمله این دستهبندیها میتوان به داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن و داروهای بیحسی موضعی اشاره کرد. جراح معالج، مسکن مناسب را برای دوره بستری و همچنین دوره بهبود در خانه به شما تجویز خواهد کرد.
عوارض جانبی جراحی ستون فقرات با لیزر
احتمال بروز عوارض بعد از تمام عملهای جراحی وجود دارد. عوارض و خطرهای احتمالی بعد از عمل جراحی دیسک کمر با لیزر عبارت است از:
• عفونت
• خونریزی شدید
• درد محل گرفت (پیوند)
• آسیب عصبی
• لخته شدن خون
• عوارض بیهوشی
• ترشح مایع مغزی ـ نخاعی که موجب سردرد یا مشکلات دیگر میشود.
• تسکین نیافتن کمردرد