قرص گاباپنتین چیست؟ مزایا، کاربردها، عوارض و نحوه مصرف

تاریخ: ۲۲ آبان ۱۴۰۲

قرص گاباپنتین یک داروی ضد تشنج است که به آن ضد صرع نیز گفته می‌‌شود و به ترکیبات شیمیایی و اعصاب بدن که در بروز تشنج و برخی از انواع دردها نقش دارند تاثیر دارد. از همه برندهای گاباپنتین برای درمان دردهای نوروپاتیک در بزرگسالان استفاده می‌‌شود که توسط ویروس هرپس به وجود آمده است. گاهی اوقات از این دارو برای درمان درد نوروپاتی دیابتی (بی حسی یا سوزن سوزن شدن به علت آسیب دیدگی عصب در افرادی که دیابت دارند) و درمان و جلوگیری از گر گرفتگی (احساس گرمای شدید ناگهانی و عرق کردن) در  زنانی که تحت درمان سرطان سینه قرار دارند یا زنانی که یائسه هستند استفاده می‌شود. می‌توان از این دارو برای اهداف دیگری نیز استفاده کرد که بهتر است برای کسب اطلاعات بیشتر در این رابطه با پزشک خود مشورت کنید.

 انواع قرص گاباپنتین

گرالیز یک برند قرص گاباپنتین است که تنها برای کنترل دردهای نوروپاتی تجویز می‌شود و در درمان تشنج کاربردی ندارد. برند هوریزانت این دارو علاوه بر درمان دردهای نوروپاتی، در درمان سندروم پای بی قرار نیز استفاده می‌شود. همچنین، برند نورونتین این محصول نیز علاوه بر درمان دردهای نوروپاتیک، در درمان تشنج بزرگسالان و کودکانی که حداقل سه سال سن دارند تجویز می‌شود. باید تنها از برند و نوع گاباپنتینی که پزشک تجویز کرده است استفاده کنید. همواره هنگام تهیه داروهای خود، آنها را بررسی کنید تا از مصرف داروهای اشتباه جلوگیری شود.

 دوز صحیح داروی گاباپنتین 

دوز این دارو در بزرگسالان و کودکان به شرح زیر می‌باشد:

 کپسول گاباپنتین 

• کپسول ۳۰۰ گرمی‌
• کپسول ۳۰۰ گرمی‌
• کپسول ۴۰۰ گرمی‌

 قرص گاباپنتین 

• قرص ۳۰۰ گرمی‌ گرالیز
• قرص ۶۰۰ گرمی ‌گرالیز و نورونتین
• قرص ۸۰۰ گرمی ‌نورونتین

 گاباپنتین چگونه عمل می‌کند؟ 

گاباپنتین یک عضو از گروه داروهای ضد صرع است. این گروه از داروها عملکرد مشابهی دارند و به طور عمده برای درمان بیماری‌های مشابه استفاده می‌شوند. هرچند که پزشکان به طور کامل مکانیسم عمل این دارو را نمی‌شناسند. به نظر می‌رسد که در صورت سوزش و درد پوست پس از ابتلا به زونا، این دارو باعث کاهش حساسیت بدن به درد می‌شود. در مورد تشنج نیز، گاباپنتین ممکن است با تغییر اثر کلسیم عمل کند، زیرا سطح کلسیم پایین می‌تواند به وقوع تشنج بیانجامد.

 قبل از مصرف این دارو 

در صورتی که به این دارو حساسیت دارید نباید از آن استفاده کنید. از ایمن بودن این دارو بر اساس شرایطی که دارید اطمینان حاصل کنید و در صورتی که با موارد زیر مواجه هستید حتماً با پزشک خود مشورت نمایید:

• بیماری کلیوی یا در صورتی که دیالیز می‌کنید
• دیابت
• افسردگی
• اختلالات خلق و خوب یا فکر کردن به خودکشی یا ارتکاب آن
• تشنج مگر آنکه از این دارو برای درمان تشنج استفاده کنید
• بیماری کبدی
• بیماری قلبی
• مصرف داروهای ضد افسردگی یا آرام بخش
• اگر شیفت شب هستید و در طول روز می‌خوابید

برخی از افراد زمان مصرف این دارو به خودکشی فکر می‌کنند. پزشک باید وضعیت شما را به لحاظ پیشرفت بررسی کند. اعضای خانواده و سایر افرادی که در برنامه درمان شما حضور دارند باید نسبت به تغییرات خلق و خو یا علایم و نشانه‌های شما کاملاً هوشیار باشند. هنوز پزشکان نمی‌دانند که آیا این دارو باعث آسیب رساندن به جنین می‌شود یا خیر. اگر باردار هستید یا قصد باردار شدن را دارید در این رابطه با پزشک خود مشورت کنید. کنترل تشنج در دوران بارداری اهمیت بسیار زیادی دارد زیرا تشنج کردن سلامت مادر و فرزند را به خطر می‌‌اندازد. بدون اجازه پزشک به مصرف یا عدم مصرف گاباپنتین نپردازید و هر موقعی که باردار شدید حتماً به پزشک خود اطلاع دهید. این دارو می‌‌تواند وارد شیر مادر شود اما تاثیرات آن بر روی کودکی که شیر مادرش را می‌خورد مشخص نیست. اگر شما در دوران شیردهی قرار دارید حتما به پزشک خود اطلاع دهید.

نحوه مصرف گاباپنتین

داروی خود را دقیقا طبق دستوری که پزشک داده است مصرف کنید و از همه نکاتی که در بروشور دارو ذکر شده است پیروی نمایید. از مصرف زیاد یا کم این دارو بدون اجازه پزشک و یا به مدت طولانی خودداری نمایید. باید گرالیز و هوریزانت با غذا مصرف شود. نورونتین را می‌‌توان با یا بدون غذا مصرف کرد اما باید با آب خورده شود. اگر شما قرص نورونتین خود را نصف می‌کنید و نصف آن را مصرف می‌نمایید باقیمانده آن را در وعده بعدی استفاده کنید. قرصی که نصف شده است باید هرچه زودتر و طی مدت چند روز مصرف شود. از خرد کردن یا جویدن یا له کردن قرص خودداری کنید و آن را به طور کامل قورت دهید. داروهای مایع خود را با سرنگ یا فنجان یا قاشق مخصوص اندازه گیری بسنجید. در صورتی که این وسایل را در اختیار ندارید با پزشک خود مشورت کنید تا شما را راهنمایی کند. در صورتی که پزشک برند دارو یا نوع گاباپنتین را عوض کرد ممکن است لازم باشد دز آن را نیز عوض نماید. در صورتی که هر نوع سوالی در ارتباط با انواع جدید گاباپنتین دارید سوالات خود را از پزشک داروساز بپرسید. از قطع مصرف ناگهانی این دارو خودداری کنید حتی اگر احساس می‌کنید بهتر هستید. این دارو می‌تواند باعث کسب نتایج غیر عادی در برخی از تست‌های پزشکی شود که شما باید به پزشکی که درخواست انجام آزمایش را می‌‌دهد اطلاع بدهید از این دارو استفاده می‌کنید. این دارو را در دمای اتاق و دور از نور و رطوبت حفظ کنید. شکل مایع این دارو را در یخچال نگهداری کنید اما از قرار دادن آن در فریزر اجتناب نمایید.

 اگر یک دوز دارو فراموش شد چه اتفاقی رخ می‌دهد و چه باید کرد؟ 

در صورتی که یادآوری کنید که یک دوز داروی خود را فراموش کرده‌اید، باید هر چه سریعتر آن را مصرف کنید. حتماً داروهای خود را با غذا مصرف کنید. اگر زمان مصرف دوز بعدی دارو رسیده است، تنها باید همان دوز دارو را مصرف کنید و از مصرف دو عدد قرص به صورت همزمان خودداری کنید.

در هنگام مصرف گاباپنتین باید از انجام چه کارهایی خودداری کرد؟ 

این دارو می‌تواند باعث اختلال در نحوه فکر کردن یا واکنش شما شود به همین دلیل اگر رانندگی می‌کنید یا به انجام کارهای می‌پردازد که به دقت زیاد شما نیاز دارد کاملا احتیاط کنید. ۲ ساعت قبل و بعد از مصرف این دارو از مصرف داروهای ضد اسید خودداری کنید زیرا مصرف آنتی اسید باعث می‌شود که جذب گاباپنتین توسط بدن دشوار شود.

 عوارض جانبی گاباپنتین چیست؟ 

در صورتی که شما دچار برخی علائم و نشانه‌های واکنش آلرژیک به گاباپنتین از قبیل اختلال در تنفس، تورم صورت، لب، زبان یا گلو شدید فورا به مرکز اورژانس مراجعه کنید. در صورتی که شما به یک داروی خاص حساسیت دارید و دستگاه‌های مختلف بدن شما را درگیر کرده است فورا به پزشک مراجعه نمایید. برخی از این علائم عبارتند از راش پوستی، تب، تورم غدد، علائم شبه آنفولانزا، درد عضلانی، ضعف شدید، کبودی غیر عادی یا زرد شدن پوست و چشم. این علائم ممکن است چند هفته بعد از شروع مصرف گاباپنتین به وجود بیاید. در صورتی که دچار هرگونه علائم جدید شدید یا علائم و نشانه‌های شما بدتر شد و مواردی از قبیل تغییرات رفتاری یا خلق و خو را تجربه کردید، دچار اضطراب و حملات پانیک، اختلال در خواب، بی قراری، پرخاشگری، عصبانیت و تحریک پذیری، بیش فعالی ذهنی یا جسمانی، افسردگی یا فکر کردن به خودکشی و آسیب رساندن به خود را تجربه کنید فوراً باید به پزشک مراجعه نمایید. در موارد زیر مراجعه به پزشک کاملاً ضروری است:

• افزایش شدت تشنج
• تب
• راش پوستی یا تورم غدد لنفاوی
• ضعف و خستگی بیش از حد
• اختلال در تعادل یا حرکت عضلات
• درد قسمت فوقانی دستگاه گوارش
• درد قفسه سینه
• سرفه یا بدتر شدن آن که با تب و اختلال در تنفس همراه است
• بی حسی یا سوزن سوزن شدن شدید
• حرکات سریع چشم
• مشکلات کلیوی از قبیل دفع کم ادرار یا عدم دفع ادرار، مشکل در ادرار کردن یا ادرار دردناک، تورم و درد پا و مچ پا

برخی از عوارض جانبی در کودکانی که از گاباپنتین استفاده می‌‌کنند شیوع بیشتری دارد. در صورتی که کودک شما از این دارو استفاده می‌کند و دچار عوارض جانبی زیر شده است حتماً به پزشک اطلاع دهید:

• تغییرات رفتاری
• اختلالات حافظه
• اختلال در تمرکز
• بی قراری، پرخاشگری و عصبانیت

عوارض جانبی شایع گاباپنتین به شرح زیر می‌باشد:

• سردرد، سرگیجه، خواب آلودگی و خستگی
• تورم دست یا پا
• بروز مشکل در چشم
• مشکلات مربوط به هماهنگی اعضای بدن
• تب، تهوع و استفراغ در کودکان

این موارد شامل همه عوارض جانبی گاباپنتین نیست و احتمال بروز سایر مشکلات نیز وجود دارد. شما می‌توانید با پزشک خود در این رابطه صحبت کنید تا شما را بیشتر راهنمایی کند.

تداخلات دارویی قرص گاباپنتین

مصرف گاباپنتین با داروهایی که باعث خواب آلودگی شما می‌شوند اثر خواب آلودگی را بیشتر خواهد کرد. قبل از مصرف قرص خواب آور، مسکن قوی، شل کننده‌های عضلانی یا داروهایی که برای کنترل اضطراب تجویز می‌‌شوند، داروهای ضد افسردگی یا ضد تشنج با پزشک خود مشورت کنید. سایر داروهایی که با گاباپنتین تداخل دارویی ایجاد می‌کند عبارتند از انواع ویتامین و مکمل‌های گیاهی. اطلاعات کاملی را در خصوص داروهایی که در حال حاضر مصرف می‌کنید و هر دارویی که به تازگی مصرف آن را شروع کردید یا قطع کردید در اختیار پزشک خود قرار دهید. اگر پزشک گاباپنتین را برای دیابت شما تجویز کرده است باید با تداخلات دارویی آن آشنایی داشته باشد و آنها را به طور کامل بررسی کند. قبل از مشورت با پزشک یا دکتر داروساز از مصرف یا قطع مصرف یا تغییر دوز داروهای خود به صورت خودسرانه اجتناب نمایید. گاباپنتین هیچ گونه واکنش شدید و تداخل دارویی با سایر داروها ندارد. برخی از تداخلات دارویی آن عبارتند از هیدروکودون و والریان. تداخلات دارویی خفیف آن عبارتند از آلومینیوم هیدروکساید، کلسیم کربنات، کلوبازام، لورازیدون، مورفین، اورلیستات، سولامر، سدیم بی کربنات، سدیم سیترات (سیتریک اسید).

گاباپنتین حداقل با ۲۱ داروی مختلف تداخل تخفیف دارد. در این مقاله همه تداخلات و عوارض احتمالی گاباپنتین را توضیح ندادیم به همین دلیل باید قبل از مصرف این دارو با پزشک خود صحبت کنید و فهرست کاملی از داروهایی که مصرف می‌کنید را به همراه داشته باشید و آن را به پزشک خود نشان دهید و همه سوالاتی که دارید از او بپرسید تا شما را به طور کامل راهنمایی کند.