علامت‌های کمردرد (گزگز،گرفتگی و…) ناشی از چه بیماری‌هایی است؟

تاریخ: ۳۰ آبان ۱۴۰۲

کمردرد، درد گردن، میانه‌ی کمر و هم پایین کمر است. کمردردی که بیشتر از 3 ماه ادامه یابد، کمردرد مزمن محسوب می‌شود.کمردرد به دلیل ناهنجاری ماهیچه‌های نزدیک ‌مهره‌ای، بند مفصل و ناراحتی عصب ستون فقرات بوجود می‌آید. اسپاسم ماهیچه‌های نزدیک مهره‌ای و ناهنجاری بند مفصل عمدتا فقط موجب کمردرد می‌شود. ناراحتی یا فشار عصب ستون فقرات سبب کمردرد و درد ریشه‌ای می‌شود.

نشانه‌ها و علائم کمردرد یا پشت درد

کلی، ریشه‌ای، دستگاه عصبی خودکار، اسپاسم ماهیچه

نشانه‌ها و علائم کمردرد یا پشت‌درد عبارتند از:

علائم کلی

• بی‌خوابی-اگر کمردرد به دلیل اسپاسم ماهیچه‌ نزدیک مهره‌ای ناراحتی بند مفصل باشد، بیمار قادر به خوابیدن بر پشتش نیست. عادت خوابیدن بر پشت یا پهلو ممکن است بر رها شدن درد تاثیر بگذارد. بی‌خوابی به دلیل ناگهانی پیش‌امدن درد شدید است.
• کم‌کردن وزن- بیمارانی که از درد شدید کمر رنج می‌برند، اغلب از کم‌اشتهایی که منجر به کاهش وزن می‌شود شکایت می‌کنند. کاهش وزن همچنین موجب ناکافی جذب‌شدن غذا می‌شود. ناکافی جذب شدن غذا هم سبب خواب‌آلودگی مداوم به‌دلیل داروهای ضد درد می‌شود. خواب‌آلودگی مداوم ( تمام وقت خوابیدن) منجر به جذب کمتر غذا و کاهش وزن می‌شود.
• تب- در هنگام کمردرد تب کردن به ندرت رخ می‌دهد. اگر کمردرد به دلیل عفونت دیسک (دیسکیتیس)، التهاب مهره‌ها یا ورم اپی‌دورال باشد، تب مشاهده می‌شود. تب حاکی از عفونت است.
• سن-کمردرد شدید در بین کهنسالان رایج است و علائم به صورت مساوی بین ناحیه‌ی گردنی(گردن) و مهره‌ی پشت ستون‌ فقرات( پایین کمر) تقسیم می‌شود.
• کم‌اشتهایی-کم‌اشتهایی وابسته به درد است و به طور عام بیماری فرساینده نامیده می‌شود. کم‌اشتهایی و کم‌وزنی مرتبطند.
• حالت تهوع-حالت تهوع به دلیل درمان با آرام‌بخش است.اگر علت درد عفونت باشد هم حالت تهوع مشاهده می‌شود.
• تشنگی- بیمار از افزایش تشنگی شکایت می‌کند.افزایش تشنگی وابسته به اثرات جانبی داروها یا مخدرها و آرام‌بخش‌های ماهیچه است.
• یبوست-یبوست به ندرت به دلیل کمردرد ایجاد می‌شود. یبوست بیشتر به دلیل اثرات جانبی داروهای آرام‌بخش است.
• خستگی- درد شدید و داشتن سبک زندگی غیرفعال سبب خستگی می‌شود.همچنین خستگی وابسته به اثرات جانبی داروها یا مخدرها و آرام‌بخش‌های ماهیچه است.

درد ریشه‌ای

دردهای ریشه‌ای می‌توانند به دو صورت حاد (که معمولاً 3 تا 6 ماه طول می‌کشد) یا مزمن (که بیش از 6 ماه ادامه دارد) باشند. درد ریشه‌ای به علت ناراحتی یا فشار روی عصب‌ها در ستون فقرات ایجاد می‌شود. این نوع درد ریشه‌ای در بخش‌های مختلف ستون فقرات از جمله قسمت گردنی، قفسه سینه و مهره پشتی ستون فقرات تقسیم می‌شود. هنگامی که درد ریشه‌ای با سوزش، کاهش حس یا ضعف عضلانی همراه شود، به عنوان رادیکولوپاتی شناخته می‌شود.

رادیکولوپاتی گردنی

• دردریشه‌ایگردنیدرامتداد عصب گردنی در گردن، کتف و بازو حرکت می‌کند.
• درد ممکن است با سوزش، بی‌حسی و ضعف بسیار زیاد همراه باشد یا نباشد. درد در بخش‌های عصبی C5، C6، C7 و C8 پخش می‌گردد.

رادیکولوپاتی وابسته به قفسه‌ی سینه

• دردرادیکولوپاتی وابسته به قفسه‌ی سینه هم با عنوان درد عصبی بین دنده‌ای شناخته می‌شود.
• درد در امتداد عصب بین‌دنده‌ای که ببشتر زیر دنده‌هاست پراکنده می‌شود.
• ضعف ماهیچه‌ی بین دنده‌ای در طی آزمایشات کلینیکی به سختی قابل تشخیص است.

رادیکولوپاتی مهره‌ی پشت ستون فقرات

• علائم در امتداد عصب‌های L1، L2، L3، L4 وL5 مشاهده‌ می‌شود.
• نشانه‌ی درد مزمن ممکن است با علائم غیرطبیعی حسی مثل سوزش و بی‌حسی همراه شود.
• درد شدید ممکن است با علائم حرکتی غیرعادی مثل ضعف ماهیچه یا واکنش‌های مفصلی غیرعادی همراه باشد.
• درد ممکن است در یک یا بیشتر از یک بخش عصب مهره‌ی پشت ستون فقرات پخش گردد.
• ضعف درماهیچه‌های ران، ساق پا یا پنجه‌ی پا مشاهده می‌شود.
• بی‌حسی و ضعف در ماهیچه‌های ران به عصب L2 فشار وارد کرده یا آزارش می‌دهد. سوزش مشابه، بی‌حسی یا ضعف، همراه با درد مفصل زانو و ساق پا باعث نابهنجاری عصب L3 و L4 می‌شود.
• همچنین در طی گردش و حرکت منتهی علیه پایینی ضعف مشاهده‌می‌شود.

سوزش و بی‌حسی

• سوزش- سوزش با ناراحتی یا فشار بر عصب حسی ایجاد می‌گردد. علائم سوزش همراه درد موجب گزگز کردن عصب می‌شود و درمان شاید عملکرد عصب را بهبود بخشد.
• بی‌حسی-بی‌حسی می‌تواند یک ناهنجاری دائمی باشد.درمان زودهنگام علت بی‌حسی شاید به بهبود علائم کمک کند.نیروی زیاد، فشار دادن یا کم‌خونی موضعی سبب بی‌حسی و از بین بردن فوری علت ممکن است از بی‌حسی دائمی ممانعت کند.

ضعف بی نهایت

وجود ضعف در عضلات بالا و پایین پا نشانگر عملکرد غیرطبیعی عصب حرکتی در ناحیه گردن و لایه خارجی مهره کمر است. ضعف در عضلات خاص می‌تواند منجر به علائمی مانند گزگز کردن عصب‌ها شود.

معلولیت ارادی

اختلال عملکرد روده و مثانه نظیر بی‌اختیاری مثانه و ادرار در برخی بیماران مبتلا به کمردرد بخش پایینی مشاهده می‌شود.

اسپاسم ماهیچه

• اسپاسم ماهیچه در گردن، وسط کمر، پایین کمر، به شدت‌های کم و زیاد مشاهده می‌شود.اسپاسم ممکن است با ضعف همراه شود.
• علائم در ماهیچه‌های خاص بستگی به جراحت عصب خاصی دارد. محل اسپاسم: گردن، وسط کمر یا پایین کمر

درد بند مفصل

• درد بند مفصل در پی بیماری تحلیل استخوان یا آرتروز مفاصل مشاهده می‌شود.
• درد ممکن است مزمن شود و سبب جراحت مفصل یا رباط شود.
• درد در ناحیه‌ی بند مفصل شناسایی می‌شود.
• درد، مکرر، قابل پیش‌بینی و عود کننده است.
• درد با لکه‌های کوچک در بالای مفصل گردن،وسط کمر یا پایین کمر همراه است.

دردی که بوسیله‌ی بزرگ شدن رباط زرد ایجاد می‌گردد.

• بزرگ شدن رباط زرد بیشتر در آقایان اتفاق می‌افتد تا خانم‌ها.
• در آقایان میانسال و پیر و به ندرت در جوانان دیده می‌شود.
• علائم در لایه‌ی بیرونی گردن، وسط کمر یا پایین کمر دیده می‌شود.

پراکندگی متابولیسمی علائم:

آسیب گردنی

• گردن
• شانه‌ها
• بازوها
• ساعدها
• دست‌ها
• انگشتان

آسیب وسط کمر

• قفسه‌ی سینه
• عصب بین دنده‌ای

آسیب پایین کمر

• نشیمنگاه
• ران‌ها
• پایین کمر
• ساق پاها
• پاها
• انگشتان پا