طب سوزنی و درمان با سوزن خشک در طب فیزیکی

درمان و از بین بردن درد زانو و کمر در بسیاری از مواقع می‌تواند برای فرد دشوار باشد. خوشبختانه، امروزه امکان تشخیص، درمان و توان‌بخشی موفقیت‌آمیز درد زانو و کمر با استفاده از روش‌های طب سوزنی و سوزن خشک (dry needling) وجود دارد.

طب سوزنی و سوزن خشک از روش‌های درمان جایگزین برای کاهش درد و بهبود وضعیت ناحیه کمر و زانو بوده و ریشه در تجربه طولانی مدت درمان در کشورهای مختلف دارند. علاوه بر این امروزه شواهد تجربی بیشتری درباره اثربخشی این روش‌ها برای درمان مشکلات مختلف وجود دارد.

عوامل مختلف می‌توانند باعث ایجاد درد در ناحیه زانو و کمر شوند و تشخیص دقیق علت ایجاد مشکل مهم‌ترین عامل در رهایی از آن می‌باشد. در بین روش‌های درمان مختلف، طب سوزنی و سوزن خشک در برخی موارد بسیار کاربردی هستند. به منظور درک نواحی نیازمند درمان در این حالت لازم است وضعیت هر بیمار به‌طور دقیق تحت معاینه قرار گیرد. این شرایط به معنی این است که روش درمان و مقدار وارد شدن سوزن در بدن همگی بر اساس شرایط منحصر به فرد بیمار مشخص می‌شود.

طب سوزنی در مقابل سوزن خشک

در روش طب سوزنی برای درمان بیمار سوزن‌های مخصوص به نقاط خاص بدن در طول خطوط مریدین (meridian lines) وارد می‌شود. این خطوط نشان دهنده اندام‌های خاص در بدن بوده و ریشه در روش‌های درمان سنتی در کشور چین دارند. طب سوزنی معمولاً یک روش درمان دقیق و آرام است که عملکرد آن بیشتر از طریق تحریک فرآیند ترمیم داخلی بدن در موارد ابتلا به درد مزمن انجام می‌شود. توجه داشته باشید ورود این سوزن‌ها به بدن گاهی اوقات می‌تواند باعث ایجاد درد خفیف یا احساس سوزش در بدن شود. به هر حال این شرایط به سرعت از بین رفته و بیمار احساس راحتی خود را به دست خواهد آورد.

سوزن خشک یک روش درمان به نسبت جدید است که استفاده از آن از دهه ۱۹۸۰ میلادی شروع شده است. این روش بر اساس دیدگاه وجود نقاط حساس در عضلات است که در عمل این نقاط باعث عملکرد نامناسب عصبی عضلانی و ایجاد احساس درد و ناراحتی برای بیمار می‌شود. در ادامه این شرایط می‌تواند کاهش عملکرد و افزایش فشار وارد شده به ساختارهای مجاور را برای بیمار به همراه داشته باشد.

چه مشکلاتی را به صورت عادی می‌توان از طریق روش‌های طب سوزنی و سوزن خشک درمان کرد؟

مطالعات متعدد نشان می‌دهند طب سوزنی و سوزن خشک برای کاهش ناتوانی‌های فیزیکی دردناک در بیماران مبتلا به مشکلات خاص در ناحیه کمر و زانو مفید هستند. به این ترتیب امروزه امکان استفاده از این روش برای درمان موفقیت‌آمیز مشکلات زیر وجود دارد:

• بورسیت
• آرتروز کمر
• روماتیسم زانو
• درد زانو پس از عمل جراحی
• پارگی منیسک (کاهش درد)
• زانوی دوندگان
• آسیب‌دیدگی رباط
• درد در ناحیه پایین کمر
• درد در ناحیه گردن
• درد عصب سیاتیک

عملکرد طب سوزنی و سوزن خشک چگونه است؟

طب سوزنی و سوزن خشک می‌توانند باعث بهبود عملکرد بدن و نیز تسریع فرآیند ترمیم آن از طریق تحریک نقاط خاص شود که در اصطلاح به آن‌ها نقاط طب سوزنی و سوزن خشک گفته می‌شود. بهترین روش برای تحریک این نقاط ورود سوزن‌های ریز و استریل به پوست فرد است. در ادامه برای بهبود تاثیرات ناشی از درمان می‌توان از فشار، گرما، یا تحریک الکتریکی نیز استفاده کرد. سایر روش‌های تحریک نقاط طب سوزنی عبارت‌اند از ماساژ، گرما درمانی، بادکش و استفاده از روش‌های درمان موضعی گیاهی و حجامت.

طب سوزنی و سوزن خشک همچنین می‌تواند باعث آزاد شدن انرژی چی (qi) در بدن شده و عملکرد سیستم ترمیم طبیعی بدن در واکنش به سیستم‌های فیزیولوژیک مختلف را تحریک نماید. به این ترتیب با تحریک سیستم‌های مختلف فعال در بدن، طب سوزنی و سوزن خشک می‌توانند به کاهش درد و ناراحتی بیمار و نیز بهبود احساس عمومی وی کمک کنند.

نقاط طب سوزنی و سوزن خشک

نقاط طب سوزنی برای درد در ناحیه کمر

نقطه شکم:

نقاط ناحیه پایین کمر:

نقاط ناحیه باسن:

نقاط ناحیه پشت زانو:

نقاط ناحیه پا (در حالت خوابیده و نشسته):

نقطه دست:

نقاط طب سوزنی برای درد زانو

نقاط (Calf’s Nose -(A (سمت بیرونی زیر کشکک)

موقعیت: دقیقاً زیر استخوان کشکک در ناحیه خارجی

مزیت‌ها: کاهش درد زانو، خشکی زانو، روماتیسم پا، و ادما یا ورم پا

نقاط (Sunny Side of the Mountain -(B (سمت بیرونی پایین و جلوی برجستگی ساق پا)

موقعیت: در بخش خارجی پایین پا در ناحیه زیر و جلوی سر استخوان ساق پا

مزیت‌ها: کاهش درد شدید زانو، گرفتگی عضلات، درد، و کشیدگی عضله

نقاط (Three Mile Point -(C  (چهار انگشت زیر کشکک، ۱ انگشت بیرون برجستگی ساق پا)

موقعیت: چهار انگشت پایین سر استخوان کشکک و یک انگشت خارج از استخوان ساق پا

مزیت‌ها: تقویت وضعیت کلی بدن، شرایط عضلات، و کاهش درد در ناحیه زانو

نقاط (Commanding Activity-.(D (لبه بیرونی تای پشت زانو)

موقعیت: در ناحیه خارج زانو در محل خاتمه شکاف زانو هنگام خم کردن آن

مزیت‌ها: کاهش درد و خشکی زانو

نقاط (Nourishing Valley -(E (فاصله بین دو تاندون در لبه داخلی تای پشت زانو)

موقعیت: در ناحیه لبه داخلی شکاف زانو در حفره بین دو تاندون

مزیت‌ها: درد زانو، مشکلات تناسلی، و درد در ناحیه شکم

نقاط (Crooked Spring -(F (داخل زانو در انتهای تای زانو)

موقعیت: در ناحیه داخل زانو در محل خاتمه شکاف زانو هنگام خم کردن آن

مزیت‌ها: کاهش درد زانو، فیبروم، و ورم زانو

نقاط (Shady Side of the Mountain -(G (لبه داخلی پا، درست زیر برجستگی ساق، زیر برآمدگی زانو و بالای برآمدگی ساق)

موقعیت- داخل پا دقیقاً در زیر بخش برآمده پایین ناحیه داخل زانو و زیر استخوان ساق پا

مزیت‌ها: کاهش مشکلات زانو، ورم، کشیدگی پا، واریس، ورم پا، جمع شدن آب، و گرفتگی عضلات

نقاط (Commanding Middle -(H (وسط  تای پشت زانو)

موقعیت: در ناحیه وسط پشت زانو در محل شکاف مفصل زانو

مزیت‌ها: کاهش درد زانو، سفتی، آرتروز، درد کمر، و درد سیاتیک

در طول فرآیند درمان با طب سوزنی و سوزن خشک چه اتفاقی می‌افتد؟

هنگام شروع درمان متخصص طب فیزیکی ابتدا اطلاعات لازم را درباره شرح حال بیمار از وی دریافت می‌کند. در ادامه، پزشک معالج وضعیت ظاهری، زبان، رنگ بدن فرد و ضربان قلب وی را بررسی کرده و از معاینات فیزیکی اضافی در صورت نیاز با توجه به شرایط بیمار استفاده می‌کند. با استفاده از روش‌های خاص، متخصص طب سوزنی می‌تواند مشکلات بیمار را به بهترین نحو تحت درمان قرار دهد. برای شروع فرآیند درمان با روش طب سوزنی و سوزن خشک، بیمار به راحتی بر روی تخت دراز کشیده و سوزن‌های مورد نیاز، در نقاط مختلف بدن وی وارد می‌شود.

فرآیند ورود سوزن‌های مورد استفاده در طب سوزنی و سوزن خشک به بدن با حساسیت ناچیز برای بیمار همراه است. این سوزن‌ها به قدری ریز هستند که امکان وارد کردن آن‌ها به راحتی به ناحیه میانی و زیر پوست فرد وجود دارد. گاهی اوقات، ممکن است در طول درمان بیمار با مقداری ناراحتی در هنگام وارد شدن سوزن به پوست خود مواجه شود، اما هنگامی که سوزن در محل مناسب قرار گرفت، اکثر افراد احساس آرامش کرده و حتی ممکن است در طول درمان به خواب بروند.

طول مدت، تعداد جلسات و نیز فاصله بین آن‌ها با توجه به شرایط افراد متفاوت است. در این شرایط معمولاً فرآیند درمان عادی بین ۵ تا ۳۰ دقیقه طول خواهد کشید و بیمار هر هفته یک یا دو بار تحت درمان با این روش قرار می‌گیرد. برخی از علائم بیمار ممکن است با اولین جلسه درمان برطرف شده و از بین بروند. به هر حال این شرایط در حالی است که مشکلات شدید یا مزمن اغلب نیازمند چند جلسه درمان هستند.

چه تعداد جلسه درمانی برای رفع مشکلات بیمار لازم است؟

تعداد جلسات درمان و فواصل بین آن‌ها از فردی به فرد دیگر متفاوت است. در حقیقت برخی افراد بهبود سریع در وضعیت خود را پس از اولین جلسه درمان مشاهده می‌کنند. این شرایط در حالی است که برای مشکلات مزمن یا پیچیده احتمالاً به یک یا دو جلسه درمان در هر هفته برای مدت چند ماه نیاز است. در مواردی که مشکل مزمن نباشد، معمولاً تعداد جلسات کمتری برای بیمار لازم است و معمولاً در مجموع بیمار به هشت تا ده جلسه درمان نیاز دارد. به این ترتیب معمولاً یک برنامه درمانی خاص شامل تعداد جلسات درمان مورد انتظار در طول جلسه مشاوره اولیه برای بیمار طراحی خواهد شد.

هزینه درمان با طب سوزنی و سوزن خشک چقدر است؟

هزینه درمان با طب سوزنی و سوزن خشک گاهی اوقات تحت پوشش بیمه‌های خدمات درمانی قرار دارد، اما این هزینه تحت پوشش همه موسسات ارائه دهنده خدمات بیمه درمانی نیست. به هر حال اگر بیمه خدمات درمانی شما هزینه درمان با طب سوزنی و سوزن خشک را پوشش نمی‌دهد، باز هم امکان استفاده از طرح‌های تامین مالی خاص برای بیماران در این کلینیک فراهم شده است. برای اطلاع از این طرح‌ها لطفاً با همکاران ما تماس حاصل فرمایید.

عوارض جانبی طب سوزنی و سوزن خشک

رایج‌ترین نتایج ناشی از طب سوزنی و سوزن خشک مربوط به مسائلی است که همه افراد به دنبال آن هستند. این نتایج عبارت از خواب بهتر، انرژی بیشتر، بهبود شرایط ذهنی، بهبود سیستم گوارش و کاهش استرس هستند. به هر حال عوارض جانبی احتمالی ناشی از طب سوزنی و سوزن خشک به شرح زیر می‌باشند:

• خشکی
• ناراحتی
• کبودی
• گرفتگی عضله
• گیجی
• تغییرات احساسی

با وجودی که این عوارض جانبی به ندرت موجب نگرانی می‌شوند، هر فرد بیشترین شناخت را از بدن خود دارد. به همین خاطر اگر احساس کردید هر یک از عوارض جانبی فوق بسیار شدید شده یا برای مدت طولانی ادامه دارد، یا متوجه شدید واکنش بدن نسبت به طب سوزنی و سوزن خشک بیشتر از حالت عادی است، لازم است با پزشک معالج در این رابطه تماس گرفته شود.