دررفتگی شانه چه علائمی دارد؟ درمان دررفتگی شانه چگونه است؟

دررفتگی شانه به وضعیتی گفته می‌‌شود که استخوان قسمت فوقانی شانه از درون سوکت شانه یا مفصل گلنوهومرال خارج می‌شود. دررفتگی شدید شانه می‌تواند باعث آسیب دیدگی تاندون و رباط‌هایی شود که این اندام را در جای خود نگه می‌دارند. دررفتگی شانه یکی از اختلالات شایع ورزشی است اما می‌‌تواند به دلایل دیگری از قبیل زمین خوردن یا تصادفات خودرویی به وجود بیاید.

انواع دررفتگی شانه شامل چه مواردی است؟

دررفتگی شانه به وضعیتی گفته می‌‌شود که استخوان فوقانی شانه از درون سوکت شانه خارج می‌شود و بیمار را دچار درد بسیار زیادی می‌نماید. دررفتگی شانه شایع ترین نوع دررفتگی مفصل می‌باشد. به طور کلی دررفتگی شانه به سه دسته تقسیم می‌شود که به شرح زیر می‌باشند:

• دررفتگی قدامی یا دررفتگی به سمت جلو به وضعیتی گفته می‌‌شود که سر استخوان بازو به سمت جلو منحرف می‌شود و از درون سوکت شانه خارج می‌‌گردد. این وضعیت شایع ترین نوع دررفتگی شانه محسوب می‌‌شود و معمولاً هنگامی ‌به وجود می‌آید که شانه دچار کشیدگی بیش از حد شود.
• دررفتگی خلفی یا دررفتگی استخوان به سمت عقب به وضعیت گفته می‌شود که سر استخوان بازو به سمت عقب خارج شود. این نوع دررفتگی خیلی شایع نیست و معمولاً به علت تشنج یا شوک الکتریکی به وجود می‌آید.
• در رفتگی استخوان به سمت پایین به وضعیت گفته می‌شود که سر استخوان بازو به سمت پایین کشیده می‌‌شود و از درون سوکت شانه خارج می‌‌گردد. این نوع در رفتگی در مقایسه با دو مورد بالا کمتر به وجود می‌آید.

دررفتگی شانه می‌تواند باعث آسیب رساندن به بافت‌های مجاور از قبیل رباط، غضروف، تاندون، عضله، عصب و عروق خونی شود. در صورتی که شانه دچار دررفتگی شدید شده باشد انجام عمل جراحی برای ترمیم آن ضرورت خواهد یافت.

علل دررفتگی شانه چیست؟

شایع ترین علل دررفتگی شانه عبارتند از تصادفات خودرویی، تصادف با موتورسیکلت، آسیب دیدگی در حین ورزش، سقوط از ارتفاع و تشنج که باعث می‌‌شوند سر استخوان هومروس از درون سوکت شانه خارج گردد. دررفتگی شانه در اکثر مواقع به علت آسیب دیدگی جسمانی به وجود می‌آید و به ندرت به علت استفاده بیش از حد از مفصل شانه ایجاد می‌گردد. دو گروه از افراد بیشتر در معرض خطر دررفتگی شانه قرار دارند که عبارتند از مردان جوان و زنان مسن زیرا مردان جوان بیشتر به انجام فعالیت‌های ورزشی و سایر فعالیت‌های جسمانی می‌‌پردازند و زنان مسن نیز در مقایسه با سایرین دچار شکنندگی استخوان هستند و احتمال زمین خوردن آنها بسیار زیاد است. برخی از علل شایع در رفتگی مفصل شانه عبارتند از آسیب دیدگی در حین ورزش، تشنج و زمین خوردن ناشی از تشنج، و آسیب دیدگی در حین انجام فعالیت‌هایی که تماس جسمانی بالایی دارند. هنگامی ‌که مفصل شانه دچار دررفتگی می‌‌شود ضعیف شده و احتمال دررفتگی مجدد آن در آینده وجود دارد.

علائم دررفتگی شانه چیست؟

دررفتگی شانه با علائم متعددی همراه است که برخی از آنها عبارتند از تورم، کبودی و درد داخلی، ناتوانی در تکان دادن شانه و بد شکلی ظاهری شانه. سایر علائم و نشانه‌های دررفتگی شانه عبارت است از ضعف، بی حسی و سوزن سوزن شدن در سایر نقاط بدن از قبیل گردن و بازو، اسپاسم عضلانی که باعث بدتر شدن درد می‌شود، پارگی عضلات اطراف مفصل شانه، آسیب دیدگی اعصاب یا عروق خونی، ناتوانی در تکان دادن شانه به ویژه در مواردی که بیمار دچار چندین دررفتگی شده است. برخی از این علائم می‌‌تواند نشان دهنده سایر آسیب دیدگی‌های جدی از قبیل کشیدگی شانه یا شکستگی استخوان بازو، شانه، کمر یا قسمت فوقانی قفسه سینه باشند. در برخی از افراد تشخیص در رفتگی شانه کار دشواری است به ویژه در افراد مسن یا افرادی که دچار تصادفات شدید شده اند.

چه موقع باید به پزشک مراجعه کرد؟

در صورتی که شما در وضعیت اورژانسی قرار دارید و با مشکلاتی از قبیل سقوط از ارتفاع و درد شدید در ناحیه شانه مواجه هستید، در صورتی که می‌توانید به وضوح بد شکلی شانه تان را ببینید و قادر به تکان دادن بازوی خود نیستید زیرا درد شدید دارید باید هرچه سریع تر به پزشک مراجعه کنید.

تشخیص در رفتگی شانه به کمک تست‌های موجود

هنگامی ‌که شما به پزشک مراجعه می‌‌کنید به انجام معاینات جسمانی می‌پردازد و از شما در خصوص آسیب ایجاد شده سوال خواهد پرسید. سپس در صورت نیاز به منظور مشخص کردن محل و شدت آسیب دیدگی و ارزیابی سایر انواع آسیب دیدگی‌ها درخواست انجام عکسبرداری توسط اشعه ایکس، سی تی اسکن یا اسکن ام آر آی را خواهد داد. در صورتی که شما دچار آسیب دیدگی جدی شده اید پزشک پیشنهاد می‌کند به جراح مراجعه کنید به ویژه در مواردی که احتمال آسیب دیدگی عروق خونی یا اعصاب ناحیه مورد نظر وجود دارد.

درمان دررفتگی شانه

پزشک با توجه به سن شما، سطح عمومی سلامت، نتایج حاصل از سابقه پزشکی شما، شدت آسیب ایجاد شده، تحمل شما در خصوص روش‌های درمانی مختلف و داروهای تجویز شده، درگیر شدن سایر نواحی اطراف و نظر شخصی شما به طراحی یک برنامه مناسب می‌‌پردازد تا به درمان دررفتگی شانه کمک کند. برخی از روش‌هایی که برای دررفتگی شانه مورد استفاده قرار می‌گیرند به شرح زیر می‌باشند:

جا انداختن شانه به صورت بسته

پزشک سعی می‌کند با حرکت دادن بازوی شما در یک جهت خاص استخوان شانه را به جای اصلی خود برگرداند و قبل از شروع کار از داروی مسکن استفاده می‌‌کند تا شما در طول درمان و پس از آن درد کمتری را احساس کنید.

انجام عمل جراحی

در صورتی که شما دچار ضعف مفصل شانه باشید یا آنکه در گذشته چندین مرتبه دچار دررفتگی شانه شده‌ اید پزشک انجام عمل جراحی را توصیه خواهد کرد. عمل جراحی به پایدار کردن بافت‌های نرم مجاور که به نگه داشتن استخوان بازو در جای خود کمک می‌کنند خواهد پرداخت.

استفاده از آتل

پزشک به منظور ثابت نگه داشتن شانه استفاده از اسپلینت یا اسلینگ را توصیه می‌کند و با توجه به میزان آسیب دیدگی شانه از شما می‌‌خواهد به مدت چند روز یا چند هفته از آنها استفاده کنید.

دارو درمانی

 پزشک برای کنترل درد در دوران بهبود به تجویز داروی مسکن می‌‌پردازد.

توانبخشی پس از دررفتگی شانه

پس از آنکه زمان استفاده از آتل یا اسلینگ به پایان رسید شما به برنامه فیزیوتراپی نیاز خواهید داشت تا شانه به حالت عادی برگردد. کمک گرفتن از موارد زیر در دوران بهبود بسیار کمک کننده خواهد بود:

• به شانه خود استراحت بدهید و تا زمانی که پزشک به شما اجازه نداده است که از برداشتن اجسام سنگین خودداری کنید و دست خود را بالای سرتان نبرید.
• از کمپرس سرد و گرم استفاده کنید. مقدار یخ را درون کیسه پلاستیکی بریزید یا از بسته سبزیجات منجمد استفاده کنید و آن را به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه روی شانه خود بگذارید و سعی کنید در دو تا سه روز اول از کمپرس یخ استفاده کنید. پس از آن که درد شما کاهش پیدا کرد می‌توانید از کمپرس گرم استفاده کنید و روزی سه تا چهار بار به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه آن را روی شانه خود قرار دهید.
• از قرص مسکن استفاده کنید زیرا این داروها از قبیل ایبوپروفن، آسپرین یا استامینوفن می‌توانند به تسکین درد کمک کنند. از دستورات پزشک در خصوص نحوه استفاده از این داروها استفاده کنید و حتماً بروشور دارو را مطالعه نمایید.
• طبق دستور پزشک به انجام همه تمرینات ورزشی توصیه شده بپردازید تا از سفت شدن مفصل شانه جلوگیری شود. حتی پس از آنکه شانه شما بهبود پیدا کرد به انجام حرکات کششی بپردازید زیرا این حرکات از دررفتگی مجدد شانه جلوگیری می‌کنند.

ورزشکاران چه مدت پس از دررفتگی شانه می‌توانند ورزش کنند؟

تعداد زیادی از فوتبالیست‌هایی که برای بار اول دچار دررفتگی شانه شده ‌اند معمولاً می‌‌توانند طی مدت شش هفته پس از بروز آسیب دیدگی و بهبود دامنه حرکات شانه و قدرت آن به فعالیت ورزشی دلخواهشان بپردازند. آنها باید بتوانند قبل از بازگشت به زمین بازی به طور کامل به انجام همه حرکات شانه بپردازند. ورزشکارانی که تحت عمل جراحی قرار گرفته اند به ۵ تا ۶ ماه توانبخشی نیاز دارند تا مجدداً بتوانند به عرصه ورزش برگردند.

شانس درمان موفقیت آمیز دررفتگی شانه چقدر است؟

استفاده از روش‌های درمانی غیر جراحی در فوتبالیست‌هایی که برای بار اول دچار دررفتگی شانه شده‌ اند حدود ۵۰ درصد است زیرا این فعالیت‌های ورزشی جز حرکات بسیار سنگین و پر قدرت محسوب می‌شوند. به همین دلیل تعداد زیادی از ورزشکاران در نهایت به انجام عمل جراحی نیاز پیدا می‌کنند تا در رفتگی شانه آنها به طور کامل درمان شود. پس از عمل جراحی دررفتگی شانه بیش از ۹۰ درصد ترمیم می‌شود و پس از آن بیمار هیچ گونه محدودیتی در ارتباط با شروع مجدد فعالیت ورزشی خود ندارد.

چگونه می‌توان از دررفتگی شانه جلوگیری کرد؟

شما می‌‌توانید با مراقبت صحیح از خود و جلوگیری از تحت فشار قرار گرفتن مفصل شانه از دررفتگی آن پیشگیری کرد. توجه کردن به سه مورد زیر در این راستا کمک بسیار زیادی به شما خواهد کرد:

• تا حد امکان سعی کنید دچار زمین خوردگی نشوید.
• در هنگام انجام فعالیت ورزشی از لباس محافظ مخصوص استفاده کنید.
• به انجام حرکات ورزشی مخصوص تقویت و افزایش انعطاف پذیری شانه بپردازید.