گردن درد، دردی بسیار شایع است. این درد می‌تواند بر اثر علل و عوامل بسیاری ایجاد شود و اغلب به بالاتر رفتن سن مربوط می‌شود؛ مانند دیگر اعضای بدن، استخوان‌های گردن (ستون فقرات ناحیه‌ی گردنی) نیز با افزایش سن به تدریج تحلیل می‌روند. این امر اغلب منجر به آرتروز می‌شود. آرتروز گردن اسپوندیلوز گردنی نامیده می‌شود.
اسپوندیلوز گردنی یا آرتروز گردن شامل تحلیل رفتن مفاصل در گردن می‌شود. این عارضه با بالا رفتن سن افراد، شایع‌تر می‌شود. بیش از 85٪ افراد بالای 60 سال دچار این مشکل هستند. اسپوندیلوز گردنی اگرچه نوعی آرتروز است، اما به‌ندرت به نوعی فلج کننده یا ناتوان کننده تبدیل می‌شود.
فیزیوتراپی در درمان آرتروز گردنی بسیار مهم است. در ابتدا متخصصین مرکز جامع توان بخشی امید می‌توانند شما را ارزیابی کرده و مشکل شما را تشخیص دهند. پس از ارزیابی اولیه، فیزیوتراپیست شما یک برنامه درمانی مخصوص برای شما را تدوین می‌کند. درمان فیزیوتراپی برای آرتروز گردنی غالباً شامل یک برنامه تمرینی خانگی برای افزایش دامنه حرکات و کنترل عضلات گردن شما است. سایر درمان‌های فیزیوتراپی ممکن است شامل مشاوره در مورد وضعیت مناسب قرارگیری بدن/ ارگونومیک، ماساژ، الکتروتراپی، گرما یا سرما درمانی و درمان بافت نرم باشد.
علت آرتروز گردن
دانستن اطلاعاتی در مورد ستون فقرات و نحوه عملکرد آن می‌تواند به شما در درک بهتر آرتروز گردنی کمک کند.
ایجاد آرتروز در ستون فقرات می‌تواند بر اثر تحلیل رفتن دیسک و کاهش یافتن محتوای آب در آن باشد. در کودکان و افراد جوان، محتوای آب دیسک‌ها زیاد است. هر چه پیرتر می‌شویم، دیسک‌های ما خشک و ضعیف‌تر می‌شوند. این مشکل باعث نشست کردن یا ریزش فضاهای دیسک و از دست دادن ارتفاع فضای دیسک می‌شود.
از آنجا که مفاصل فاست فشار بیشتری را متحمل می‌شوند، همانند مفصل لگن یا زانو، شروع به تحلیل رفتن و ایجاد آرتروز می‌کنند. غضروف‌هایی که روی این مفاصل را می‌پوشاند و از آن‌ها محافظت می‌کند، دچار فرسایش می‌شوند.
اگر غضروف کاملاً فرسوده شود، می‌تواند باعث ساییده شدن استخوان روی استخوان دیگر شود. برای جبران غضروف از دست رفته، بدن شما ممکن است با رشد استخوان جدید در مفاصل فاست تان برای کمک به حمایت از مهره‌ها واکنش نشان دهد. با گذشت زمان، این رشد بیش از حد استخوان که خار استخوان نامیده می‌شود ممکن است فضای عبور اعصاب را تنگ کند (تنگی نخاع).
عوامل خطر
عوامل مختلفی وجود دارد که خطر ابتلا به آرتروز گردنی را افزایش می‌دهد. مواردی که در پایین به آن‌ها اشاره کرده‌ایم، با بیشتر خطرهای گردن درد و آرتروز گردن مرتبط می‌باشند:
- عوامل ژنتیکی – اگر در خانواده شما سابقه گردن درد وجود دارد
- سیگار کشیدن – به وضوح با افزایش درد گردن ارتباط دارد
- شغل – مشاغلی که با حرکت زیاد گردن و کارهایی که باید مکرراً به بالای سر نگاه کرد
- مسائل بهداشت روان – افسردگی / اضطراب
- صدمات / تروما – سوانح رانندگی یا آسیب‌هایی در حین کار
علائم
درد ناشی از آرتروز گردنی می‌تواند خفیف تا شدید باشد. گاهی اوقات با نگاه کردن به بالا یا پایین برای مدت طولانی، یا با فعالیت‌هایی مانند رانندگی یا خواندن کتاب، این وضعیت بدتر می‌شود. همچنین فرد با استراحت یا دراز کشیدن احساس بهتری دارد.
علائم دیگر آرتروز گردن عبارت‌اند از:
- درد و خشکی گردن (ممکن است با فعالیت بدتر شود)
- بی‌حسی و ضعف در بازوها، دست‌ها و انگشتان
- مشکل در راه رفتن، از دست دادن تعادل، یا ضعف در دست‌ها یا پاها
- اسپاسم عضلات در گردن و شانه‌ها
- سردرد
- صدای ساییده شدن و صدای تق تق در گردن با حرکت دادن آن
تشخیص
معاینات بدنی
تشخیص منبع درد برای تعیین و توصیه درمان مناسب و توانبخشی ضروری است؛ بنابراین، برای تعیین علت درد گردن، باید یک معاینه جامع و کامل صورت بگیرد.
پزشک معالج شما شرح‌حال کاملی از مشکلاتی را که به خاطر گردنتان دچار شده‌اید، از شما می‌خواهد. او ممکن است از شما در مورد سایر بیماری‌ها یا آسیب‌هایی که به گردن شما وارد شده است، سؤال کند. این سؤالات ممکن است شامل چنین مواردی باشد: از چه زمانی گردن شما شروع به درد گرفتن کرده است؟ آیا قبلاً هم این‌گونه دردی داشته است؟ هنگامی‌که گردن شما درد می‌کند، چند بار و برای چه مدت این درد بروز می‌کند؟ آیا چیزی آن را بهتر یا بدتر می‌کند؟ آیا تا به حال تصادف کرده‌اید یا از ناحیه گردن آسیب دیده‌اید؟ آیا تاکنون برای گردن درد خود تحت معالجه قرار گرفته‌اید؟
یک معاینه کامل بدنی شامل معاینه‌ی گردن، شانه‌ها، بازوها و اغلب پاها نیز می‌شود. قدرت، احساس لمس، رفلکس، جریان خون، انعطاف پذیری گردن و بازوها و همچنین راه رفتن شما ممکن است بررسی شود. پزشک ممکن است گردن و شانه‌های شما را فشار دهد و نقاط تحریک کننده (حساس) یا غدد متورم را لمس کند.
تست‌ها
پزشک شما ممکن است این ارزیابی شما را با آزمایش خون تکمیل کند و در صورت لزوم با دیگر پزشکان متخصص مشورت کند. تست‌های دیگری که ممکن است به پزشک در تأیید تشخیص خود از وضعیت شما کمک کند عبارت‌اند از:
عکس رادیولوژی
تصاویر رادیوگرافی به طور سنتی به عنوان اولین قدم در تصویربرداری از ستون فقرات توصیه می‌شوند. عکس‌برداری رادیولوژی، تغییرات ناشی از پیری مانند از دست دادن ارتفاع دیسک یا خار استخوان را نشان می‌دهد.
ام آر آی (MRI)
این بررسی می‌تواند تصاویر بهتری را از بافت‌های نرم مانند عضلات، دیسک‌ها، اعصاب و نخاع ارائه کند.
سی تی اسکن
این تست تخصصی که با اشعه ایکس انجام می‌شود، امکان ارزیابی دقیق استخوان و کانال نخاعی را فراهم می‌سازد.
میلوگرافی
این مطالعه تخصصی که با اشعه ایکس انجام می‌شود، شامل تزریق ماده رنگی یا ماده حاجب به کانال نخاع است. این تست ارزیابی دقیق کانال نخاعی و ریشه‌های عصبی را امکان‌پذیر می‌کند.
نوار عصب و عضله (EMG)
مطالعات هدایت عصبی و نوار عصب و عضله (الکترومیوگرافی) ممکن است توسط پزشک دیگری انجام شود تا آسیب یا فشردگی عصبی احتمالی را جستجو کند.
درمان آرتروز گردن
استراتژی درمانی برای آرتروز گردن یا اسپوندیلوز گردنی، به شدت علائم و نشانه‌های بیمار بستگی دارد. در صورت عدم وجود علائم “هشدار دهنده” یا میلوپاتی قابل توجه، اهداف درمان شامل تسکین درد، بهبود توانایی عملکردی در فعالیت‌های روزمره و جلوگیری از آسیب دائمی به ساختارهای عصبی می‌باشد. برای درمان آرتروز گردنی دارای علائم، باید به صورت مرحله‌ای عمل کرد که این کار با درمان و مدیریت غیر جراحی شروع می‌شود.
داروها
در مرحله اول درمان ممکن است نیاز باشد که چندین دارو با هم استفاده شوند تا درد و التهاب را برطرف کنند، داروهایی همچون:
- استامینوفن. درد خفیف اغلب با استامینوفن برطرف می‌شود.
- داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAID). داروهایی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن که اغلب همراه با استامینوفن تجویز می‌شوند، داروهایی هستند که برای درد گردن در اولویت اول محسوب می‌شوند. آن‌ها هم درد و هم تورم را برطرف می‌کنند و بسته به مشکل خاصی که وجود دارد، ممکن است برای چند هفته تجویز شوند. اگر منع مصرف جدی NSAIDs داشته باشید، یا درد شما با این داروها به خوبی کنترل نشده باشد، انواع دیگری از داروهای مسکن را می‌توان در نظر گرفت.
- داروهای شل کننده‌ی عضلانی. در موارد اسپاسم عضلانی دردناک می‌توان از داروهایی مانند سیکلوبنزاپرین یا کاریزوپرولول نیز استفاده کرد.
گردن بندهای طبی نرم
این نوع از گردن بندهای طبی، حرکت گردن را محدود کرده و به عضلات گردن امکان استراحت می‌دهند. گردن بند طبی نرم را باید فقط برای مدت زمان کوتاهی پوشید زیرا پوشیدن طولانی مدت آن می‌تواند قدرت عضلات گردن را کاهش دهد.
فیزیوتراپی
تقویت و کشش عضلات ضعیف شده یا کشیده شده معمولاً اولین درمانی است که برای مشکلات آرتروز گردن توصیه می‌شود. فیزیوتراپیست شما ممکن است از تراکشن گردن و تمرینات پوسچر یا وضعیت بدنی نیز استفاده کند. برنامه‌های فیزیوتراپی متفاوت است، اما به طور کلی بین 6 تا 8 هفته طول می‌کشد. جلسات به صورت 2 تا 3 بار در هفته برنامه‌ریزی می‌شود. استفاده‌ی محتاطانه از یخ، گرما، ماساژ و سایر روش‌های درمانی موضعی می‌تواند به تسکین علائم کمک کند.
تزریق‌ها
تزریق داروهای استروئیدی
با تزریق داروهای استروئیدی، بسیاری از بیماران تسکین درد کوتاه مدتی را پیدا می‌کنند. انواع مختلفی از این تزریق‌ها به طور منظم و روتین انجام می‌شود. معمول ترین این تزریق‌ها برای درد گردن عبارت‌اند از:
بلوک اپیدورال گردنی
در این روش داروی استروئیدی و بی‌حسی به فضای کنار پوشش طناب نخاعی (فضای “اپیدورال”) تزریق می‌شود. این روش به طور معمول برای درد گردن و یا بازو استفاده می‌شود که ممکن است به خاطر فتق دیسک گردنی بروز کرده باشد که همچنین به عنوان رادیکولوپاتی یا “فشردگی عصب” شناخته می‌شود.
بلوک مفصل فاست ناحیه‌ی گردنی
در این روش داروی استروئید و بی‌حسی به درون کپسول مفصل فاست تزریق می‌شود. مفاصل فاست در پشت گردن قرار دارند و موجب ثبات و حرکت آن می‌شوند. این مفاصل می‌توانند تغییراتی آرتروزی را در گردن ایجاد کنند که ممکن است در ایجاد و بروز درد گردن سهیم باشند.
بلوک شاخه‌ی میانی و ابليشن رادیو فرکانسی
این روش برای برخی موارد از درد مزمن گردن استفاده می‌شود. این دارو می‌تواند برای تشخیص و درمان مفصلی که به طور بالقوه دردناک است استفاده شود.
در طی مراحل تشخیص، عصبی که مفصل فاست را تأمین می‌کند، با بی‌حسی موضعی بلوک می‌شود (مانند دارویی که دندان‌پزشکان استفاده می‌کنند). پزشک از شما می‌پرسد که آیا درد گردن شما کاملاً برطرف شده است؟ در این صورت، پزشک شما منبع درد گردن شما را با دقت مشخص کرده است. مرحله بعدی بلوک کردن درد به طور دائمی است. این کار با آسیب رساندن به عصب با استفاده از رادیو فرکانسی انجام می‌شود، روشی به نام فرسایش یا ابلیشن رادیو فرکانسی.
اگرچه این روش‌های تزریق، کم تهاجمی‌تر از عمل جراحی هستند، اما تزریق بر پایه استروئید تنها پس از ارزیابی کامل توسط پزشک تجویز می‌شود. قبل از در نظر گرفتن این تزریقات، با پزشک خود در مورد خطرات و مزایای این روش‌ها برای شرایط خاص خود صحبت کنید.
درمان جراحی
معمولاً برای درمان افرادی که فقط اسپوندیلوز یا آرتروز گردن و گردن درد دارند، عمل جراحی انجام نمی‌شود. جراحی مخصوص بیمارانی است که درد شدیدی دارند که با روش‌های درمانی دیگر تسکین نیافته است. برخی از بیمارانی که درد شدیدی دارند، متأسفانه کاندید مناسبی برای عمل جراحی نخواهند بود. این به دلیل ماهیت سراسری و فراگیر بودن آرتروز، سایر مشکلات پزشکی یا دلایل دیگر درد آن‌ها مانند فیبرومیالژیا است.
افرادی که دارای علائم عصبی پیش‌رونده مانند ضعف، بی‌حسی یا افتادن هستند، احتمالاً با عمل جراحی می‌توان بهتر و بیشتر به آن‌ها کمک کرد.
