دیابت یا همان بیماری قند که متاسفانه بسیاری را به خود مبتلا کرده است یک نوع اختلال متابولیک و سوخت و سازی در بدن است که به واسطه آن توانایی تولید انسولین در بدن از بین می رود یا برعکس مقاومت در برابر انسولین در بدن ایجاد می شود در نتیجه انسولین تولیدی نمی تواند عملکرد نرمال خود را انجام دهد در دیابت سرعت و توانایی بدن در استفاده و سوخت و ساز کامل گلوکز کاهش می یابد به همین دلیل میزان قندخون افزایش یافته که به آن هایپرگلیسمی می گویند. با افزایش قند در دراز مدت در بدن وجود داشته باشد عوارض میکروواسکولار دیابت یا تخریب رگ های بسیار ریز در بدن ایجاد می شوند که می توانند اعضای مختلف بدن همچون کلیه، چشم و اعصاب و قلب را درگیر کنند.
انواع دیابت
دیابت نوع 1
در این دسته از مبتلایان، تولید انسولین در بدن به طور کامل قطع می شود، در نتیجه قند موجود نمی تواند وارد سلولها شده و انرژی بدن را تامین نماید و همین مسئله افزایش شدید قند خون را سبب می شود.حدود ۵% تا ۱۰% کل دیابتی ها، مبتلایان نوع ۱ تشکیل می دهند.
دیابت نوع 2
در این دسته از مبتلایان، بدن نسبت به انسولین مقاوم می شود در این حالت انسولین ترشح شده تاثیری برروی جذب قند ندارد و یا ترشح آن به میزان کافی صورت نمی گیرد.
علائم دیابت
مراحل اوليه بيماري ممكن است هيچ علامتي نداشته باشيد ولي علائم اوليه بيمار شامل:
1- تشنگي مفرط
2- گرسنگي مفرط
3- ادرار زياد و مكرر
4- زخم يا خونريزي كه دير بهبود مييابد
5- پوست خشك و خارشدار
6- كاهش وزن بدون دليل
7- ديد تار كه روز تا روز متفاوت است
8- خواب آلودگي و خستگي غيرمعمول
9- خواب رفتن و سوزن سوزن شدن دست و پا
10- عفونت مكرر قارچي در پوست، لثهها و دستگاه تناسلي زنانه
راه های درمان دیابت
تغذیه
شاید بیشترین نگرانی و سؤال افراد دیابتی مربوط به نوع تغذیۀ آنها باشد. تغذیۀ صحیح نه تنها به کنترل بهتر قند خون (مخصوصا قند خون ۲ ساعت بعد از غذا) بلکه به کم کردن وزن یا حفظ وزن طبیعی و نیز کنترل چربی و فشار خون کمک قابل توجهی می کند. نکتۀ قابل توجه این است که تغذیۀ صحیح هم برای پیشگیری و هم کنترل دیابت مؤثر می باشد.
ورزش
کمترین اثر مثبت ورزش در افراد دیابتی کاهش قند خون در کوتاه مدت است. ولی ورزش اثرات بسیار مفید دیگری نیز دارد از جمله کاهش مقاومت بدن به انسولین که در نتیجه آن عملکرد انسولین در بدن و قند خون در دراز مدت نیز بسیار بهتر کنترل می شوند. ورزش (مخصوصا ورزش های هوازی) همچنین باعث تقویت دستگاه قلب و گردش خون می گردد که در افراد دیابتی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. ورزش نیز همانند تغذیه در پیشگیری از دیابت بسیار تأثیر دارد.
داروها
داروها در جای خود اهمیت بسیار زیادی در درمان دیابت دارند ولی نباید فراموش کرد که درمان های غیر دارویی از جمله ورزش و رژیم غذایی نیز باید همزمان با مصرف داروها انجام شوند تا درمان به شکل مطلوب تری صورت پذیرد. داروهای تجویز شده می تواند شامل قرص یا انسولین باشد. در دیابت نوع ۱، از همان ابتدای تشخیص، انسولین تجویز می شود ولی در دیابت نوع ۲ کنترل قند عموما با قرص شروع می شود که این داروها با افزایش دادن ترشح انسولین از لوزالمعده و نیز کاهش مقاومت به انسولین به کنترل قند خون کمک می کنند. ولی در نظر داشته باشید که یکی دیگر از پله های کنترل قند در افراد دیابت نوع ۲ می تواند انسولین باشد. در این نوع دیابت هر چقدر انسولین زودتر شروع شود، از عوارض نا مطلوب دیابت می تواند جلوگیری کند.
اندازه گیری شخصی قندخون
اهمیت اندازه گیری قند خون با دستگاه در منزل را شاید بتوان به سرعت شمار ماشین تشبیه کرد. اگر ماشینی سرعت شمار نداشته باشد تنها باید با تکیه بر حس شخصی و تا حدی تجربه، رانندگی کرد که صد البته کاری بسیار خطرناک است. بدون اندازه گیری شخصی قند خون شما نمی توانید از اثر غذاها و یا ورزشهای مختلف بر روی قند خونتان با خبر شوید و به همین خاطر نوسانات قند خون در شما بیشتر خواهد بود. این اندازه گیری به شرطی که با آموزش های لازم همراه شود نه تنها این نوسانات، بلکه معدل قند خون (آزمایش هموگلوبینA1C) را نیز به طور چشمگیری کاهش خواهد داد.
عوارض دیابت بر بدن انسان
بیماریهای مربوط به رگها
دیابت بر روی رگهای خونی اثر گذاشته و جریان خون را در آنها تغییر می‌دهد. به جریان خون ضعیف در پاها و دستها، بیماریهای مربوط به رگ گفته می‌شود. جریان خون نامنظم بر روی رگهای خونی قلب تاثیر می‌گذارد.اگر در قسمتی از بدن دچار عفونت شدید، و این عفونت از بین نرفت خطر افزایش عفونت و در نهایت فرسودگی عضو وجود دارد.( در اثر نرسیدن خون به بافت عفونی)
عفونت قارچی ناخن
ناخنهای آلوده به میكروب قارچی به صورت بی‌رنگ و یا زرد و قهوه‌ای و یا به صورت تیره و شكننده هستند. در بعضی موارد ممكن است كه ناخن خرد شود. فضای گرم و مرطوب و تاریك درون كفشها، محیطی مناسب برای رشد و تكثیر میكروبهاست.
به علاوه زخم و جراحت ناخنها منجر به ایجاد عفو‌نتهای قارچی می‌شود كه درمان آن بسیار سخت است.
درمانهایی برای این نوع زخمها وجود دارد اما فقط برای زخمهای كوچك و اولیه. احتمالا پزشك قرص تجویز می‌كند و یا در صورت شدید بودن، بافت ناخن به صورت دوره‌ای برداشته می‌شود.
پوست خشک
پوست خشك باعث ایجاد ترك و ورود میكروبها به درون پوست می‌شود بنابراین از صابونها و لوسیونهای مرطوب كننده برای ایجاد نرمی و لطافت پوست استفاده كنید.
آسیب عصبی ناشی از دیابت
اگر دیابت از نوع غیر قابل كنترل باشد، بر روی سیستم عصبی تاثیر می‌گذارد و زمانی كه بر روی عصب پاها تاثیر بگذارد در این صورت شخص احساس سرما و گرما را از دست می‌دهد.به این از دست دادن حس، دیابت حسی ـ عصبی گفته می‌شود. اگر در اثر این بیحسی قسمتی از پای شخص جراحت پیدا كند و خود شخص متوجه آن نشود، در این صورت زخم بزرگتر شده و احتمال آلودگی آن بالا می‌رود. عضلات پا دیگر مثل سابق واكنش نشان نمی‌دهد و توانایی ندارد.
افراد مبتلا به دیابت تا حد ممکن از مصرف این خوراکی ها و مواد غذایی خودداری کنند
کنسرو میوه با شیره غلیظ
لواشک های میوه
مرباهای معمولی
آب میوه های آماده
گوشت سرخ شده
گوشت های چرب
پنیر معمولی
مرغ با پوست
ماهی سرخ شده
خوراک لوبیای چرب
شیر پر چرب، ماست، پنیر، خامه و بستنی معمولی
کنسرو شور سبزیجات
سبزیجات پخته شده با کره، پنیر یا سس فراوان
ترشی ها
اسنک های سرخ شده مانند چیپس های سیب زمینی
ازسری مطالب پزشکی عمومی و غیر تخصصی سایت ( اطلاعات عمومی و غیرتخصصی پزشکی برای افزایش داشتن سلامت و اطلاعات عمومی پزشکی بازدیدکنندگان