تاریخ: ۱۲ دی ۱۴۰۲
کمردرد یکی از متداولترین دردهای اسکلتی و عضلانی است که همه حداقل یکبار آن را تجربه کردهاند. درد کمر علتهای مختلفی دارد، از کشیدگی و کوفتگی عضلات، تا بیرونزدگی دیسک، درگیری عصب سیاتیک و آرتروز دلایلی هستند که ممکن است باعث دردکمر شود. همچنین در برخی موارد، درد کمر نشان از بیماریهای زمینهای مثل مشکلات کلیوی دارد. لذا برای بررسی و تشخیص دقیق عامل درد، بهتر است تا در اسرع وقت به پزشک مراجعه نموده تا تستها و آزمایشهای تشخیصی انجام شود. روش درمان مناسب با توجه به علت هر نوع درد کمر انتخاب خواهد شد و در اغلب موارد با روشهای مراقبتی و فیزیوتراپی، درد قابل مدیریت است و در موارد شدید دردهای کمر فرد نیاز به جراحی خواهد داشت. به خاطر داشته باشید که تقویت عضلات کمر، ورزش و رعایت نکات مراقبتی میتواند به پیشگیری از بروز دردهای کمر کمک کند.
انواع کمردرد
کمردرد، یکی از شایعترین دردهایی است که برای افراد رخ میدهد، و با اینکه بسیار ناراحت کننده است اما معمولا حاکی از یک مشکل جدی نیست و اغلب اوقات این درد و ناراحتی خیلی زود برطرف میشود. با این وجود، کمر درد، دردی است که به طور مکرر عود میکند، و در بعضی افراد، کمردرد ممکن است بیش از چند هفته ادامه پیدا کند.
نحوه توصیف بیمار از چگونگی کمردرد خود، میتواند به پزشک کمک کند تا درمان مناسب را برای او انتخاب کند. معمولا کمردردها به دو دسته تقسیم میشوند: کمردرد حاد و کمردرد مزمن.
- کمردرد حاد: اگر کمردرد، بیش از ۶ هفته ادامه پیدا کند، جزء دسته کمردردهای حاد محسوب میشود. کمردرد حاد، معمولا در اثر وارد شدن آسیب به بافتها و یا کشیدگی و رگ به رگ شدن عضلات کمر رخ میدهد و افراد مبتلا به کمردرد حاد، کمتر برای درمان و مراقبتهای پزشکی اقدام میکنند.
- کمردرد مزمن: اگر کمردرد، بیش از 3 ماه ادامه پیدا کند، به آن کمردرد مزمن گفته می شود و باید بیمار تحت درمان قرار بگیرد. کمردرد مزمن، پس از این که آسیب اولیه بهبود پیدا میکند نیز، باقی میماند و بیماران مبتلا به این نوع کمردردها، بیشتر از موارد حاد، برای درمان به پزشک ارجاع میشوند. (منبع)
تشخیص دادن و فرق گذاشتن بین کمردرد حاد و کمردرد مزمن دشوار است، اما مهمترین شاخص برای تشخیص آنها، مدت زمانی است که کمردرد طول میکشد.
چرا کمردرد رخ میدهد؟
کمردرد نشانهای از وجود یک بیماری و یا مشکل دیگری در بدن است. برای درمان دقیق کمردرد، نیاز است تا علائم کمردرد به دقت بررسی شود تا درمان مناسب برای هر عارضه انجام شود.
کشیدگی عضلات و تاندونها
کشیدگی عضلات و تاندونهای کمر میتواند به عنوان یک نوع آسیب به ماهیچهها و تاندونهای کمر رخ دهد. این ممکن است شامل کشیدگی ساده یا پارگی جزئی باشد و همچنین ممکن است عضله و تاندون کمر به طور کامل آسیب ببینند. وقتی بافت عضلانی و تاندونها به طور غیرطبیعی کشیده میشوند، میتواند پارگیهای میکروسکوپی در سطوح مختلف ایجاد شود. این پارگیها منجر به التهاب در مناطق اطراف منطقه آسیب دیده میشوند و باعث ایجاد درد شدید در منطقه کمر و مشکلات در حرکت میگردند. در صورتی که کشیدگی و آسیب به کمر برای مدتی طولانیتر از چند روز یا چند هفته ادامه داشته باشد، به عنوان یک حالت حاد محسوب میشود و در صورتی که بیش از سه ماه ادامه پیدا کند، به عنوان یک حالت مزمن در نظر گرفته میشود.
علائم
افرادی که دچار کشیدگی عضلات کمر شدهاند، ممکن است علائم زیر را تجربه کنند:
- احساس درد خفیف تا یک درد ناگهانی ناتوان کننده.
- کبودی و تورم
- احساس درد موضعی در قسمت پایین کمر (مانند درد سیاتیک به ساق پا کشیده نمیشود).
- ممکن است بیمار، در هنگام لمس کردن، در قسمت پایین کمر درد احساس کند.
- ممکن است که کمردرد با یک اسپاسم عضلانی ناگهانی آغاز شود.
- بیمار، در ایستادن یا راه رفتن مشکل دارد، و این درد با استراحت تسکین پیدا میکند.
- شدت کمردرد ممکن است خیلی زود کاهش یابد، اما به طور متناوب شعله ور شده و یا یک درد خفیف، تا چند هفته یا چند ماه ادامه یابد.
درمان
کشیدگی عضلات کمر را معمولاً میتوان با روشهای زیر درمان نمود:
- کاهش فعالیتهایی که باعث کمردرد شده است، مانند بلند کردن اجسام سنگین، چرخاندن کمر، خم شدن یا غیره
- استفاده از کمپرس یخ در ۴۸ ساعت اول کمردرد، و استفاده از کمپرس گرم، بعد از آن.
- مصرف داروهای ضد التهابی (NSAIDS) و داروهای برطرف کننده اسپاسم عضلانی.
- با این که بیمار، به یک دوره استراحت اولیه نیاز خواهد داشت، عدم تحرک یا استراحت در رختخواب به مدت طولانی، توصیه نمیشود، زیرا این کار ممکن است روند بهبودی را کند نماید.
- ممکن است که انجام فیزیوتراپی و تمریناتی برای تقویت عضلات کمر نیز تجویز شود.
- لیزر درمانی با شدت کم
- شاک ویو تراپی
- فقط در موارد نادری که پارگی کامل رباطها و یا عضلات رخ داده باشد درمان بوسیله جراحی توصیه میگردد.
چاقی و اضافه وزن
کمردرد و چاقی، با هم ارتباط مستقیم دارند. ستون فقرات انسان، قادر به تحمل مقدار وزن مشخصی است و هنگامی که به علت اضافه وزن، بیش از حد بارگذاری شود، منجر به ایجاد مشکلات مختلفی میگردد که باعث کمر درد میشود.
اضافه وزن، به ویژه میتواند باعث برآمدگی یا فتق دیسک شود که درد شدیدی در ناحیه کمر ایجاد مینماید و میتواند تحرک را محدود کند. همچنین، چاقی ممکن است باعث تنگی کانال نخاعی شود، در این عارضه، کانال نخاعی باریک میشود و به نخاع و اعصاب آن فشار وارد مینماید. این مشکل، منجر به احساس درد، بی حسی و ضعف در پاها میگردد.
علائم
علائم چاقی و اضافه وزن کاملا واضح و مشخص است، در صورتی که شاخص توده بدنی یا BMI شما بیشتر از حد استاندارد باشد، اضافه وزن دارید. اضافه وزن علاوه بر تاثیرات مشهود بر فیزیک فرد، موجب:
- درد زانو
- آرتروز زانو
- تنگی نفس
- تپش قلب
- مشکلات کبد چرب
نیز خواهد شد.
درمان
با این که، بیشتر افراد تمایل دارند که کمردرد خود را با مصرف داروهای مسکن، به سرعت درمان کنند، مدیریت کمر درد، در افراد چاق پیچیدهتر است.
روشهای سنتی مدیریت کمردرد، مانند درمان با داروها و انجام فیزیوتراپی، ممکن است در افراد چاق، تاثیر زیادی نداشته باشد. فیزیوتراپی ممکن است برای افراد چاق، چالش برانگیز باشد، زیرا ممکن است انجام حرکات و ورزش کردن، برای آنها دشوار باشد و باعث تشدید درد شود. بنابراین، اولین قدم برای درمان این افراد، کاهش وزن است و بعد از آن، انجام فیزیوتراپی و سایر گزینهها موثر است. در این دوره، به کارگیری بعضی از درمانها مانند لیزر با شدت پایین و بالا و انجام شاک ویو، در کاهش درد مفید میباشند.
بیرونزدگی یا فتق دیسک
دیسکهای ستون فقرات، از داخل ژلهای و نرم و از بیرون بافتی سختتر دارند. اگر یکی از این دیسکهای بین مهرهای بلغزد و دچار بیرونزدگی شود، به آن فتق دیسک گفته میشود. فتق دیسک در مهرههای ناحیه کمر بسیار شایع است، اما دیسک گردن نیز ممکن است بلغزد یا فتق شود.
علائم
علائم فتق دیسک عبارتند از:
- احساس درد در ناحیه بازو یا پا، بسته به محل دیسک آسیب دیده، که ممکن است در ناحیه باسن تا پاها و یا در ناحیه شانه و بازو، احساس شود.
- بی حسی یا احساس سوزن سوزن شدن، در اندامی که فتق دیسک، به اعصاب مربوط به آن، فشار میآورد.
- احساس ضعف در ماهیچههایی که عصب مربوط به آنها آسیبدیده، که باعث میشود شما در بلند کردن یا نگه داشتن وسایل دچار مشکل شوید و یا باعث بی تعادلی شما شود.
درمان
علائم خفیف تا متوسط فتق دیسک، معمولا بدون جراحی و با روشهای زیر، قابل درمان هستند:
- استراحت کردن
- کمپرس یخ و گرما درمانی
- استفاده از بریسها
- فیزیوتراپی
- TENS تحریک الکتریکی
- تزریق استروئید اپیدورال: این تزریق میتواند درد ناشی از وارد شدن فشار بر روی اعصاب نخاعی را به طور موثری درمان نماید.
- اوزون تراپی
- جراحی دیسک ستون فقرات با استفاده از لیزر
متخصص طب فیزیکی، در دوران بهبودی، به شما تمرینات تقویت کنندهای را برای اندامهای مرکزی بدن آموزش میدهد تا از عود مجدد کمردرد جلوگیری شود. علائم فتق دیسک، در بیشتر افراد معمولا پس از گذشت یک ماه، از درمان غیرجراحی بهبود مییابند.
آسیب به عصب سیاتیک
ناراحتی سیاتیک، به احساس درد عصب سیاتیک، که از کمر، به سمت پایین پا امتداد مییابد، گفته میشود. البته، این یک اصطلاح اشتباه است زیرا عصب سیاتیک، عصب بزرگی است که از ریشههای عصبی که از ستون فقرات کمری جدا میشوند تشکیل میشود و به طور خاص در این شرایط تحریک نمیشود. تحریک شدن ریشههای اعصاب کمر، باعث درد سیاتیک میگردد.
درد سیاتیک ممکن است در اثر پارگی دیسک، وجود خار استخوانی و یا آسیب رسیدن به لگن، باسن و یا ران، ایجاد شود. البته ابتلا به بیماری دیابت، بارداری و نشستن طولانی مدت نیز از عوامل خطرزا در ناراحتی سیاتیک هستند.
علائم
ناراحتی عصب سیاتیک باعث گرفتگی، درد، سوزش و تیرکشیدن در ناحیه کمر، باسن و گاهی پایین ساق و کف پا میشود. همچنین در این عارضه، احساس گزگز، بی حسی و ضعف عضلانی نیز شایع است.
درمان
درد عصب سیاتیک، ممکن است خود به خود و بدون انجام درمان خاصی، برطرف شود. البته، گاهی روشهای درمانی محتاطانه برای کاهش درد و التهاب در اطراف عصب توصیه میشود. روشهای مدیریت محتاطانه درد عصب سیاتیک شامل اصلاح نوع فعالیتها، استفاده از کیسه یخ و بعد از آن گرما درمانی، داروهای مسکن، داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی، شل کنندههای عضلانی، تزریق دارو به ستون فقرات و فیزیوتراپی است. همچنین، پزشک ممکن است استفاده از بریسهای مخصوص کمر را، برای حمایت از کمر و ثابت نگه داشتن آن، در جهت کاهش درد تجویز نماید. در بعضی موارد، طب سوزنی نیز ممکن است مفید باشد. اگر روشهای محتاطانه، باعث کاهش و تسکین علائم ناراحتی سیاتیک نشد، ممکن است جراحی ستون فقرات توصیه شود.
درد سیاتیک ممکن است بعد از درمان، مجددا عود کند. انجام تمرینات کششی منظم و ایجاد تغییرات سادهای در سبک زندگی، مانند خم شدن با کمک زانو در هنگام بلند کردن اجسام، به حفظ سلامت ستون فقرات و پیشگیری از ناراحتی سیاتیک کمک میکند.
آرتروز
با گذشت زمان و افزایش سن، دیسکهای موجود در ستون فقرات (پارچههای ژلاتینی حاوی مایع بین استخوانهای ستون فقرات) ممکن است فرسوده و نازک شوند یا بروز برآمدگی نمایند. این تغییرات در دیسکها باعث اعمال فشار بیشتر بر روی غضروف، رباطها و مفاصل ستون فقرات میشود و منجر به بروز درد میشود. همچنین، نازک شدن دیسکها باعث کاهش فضای بین مفاصل ستون فقرات (مفاصل فاست) میشود. این تغییرات در دیسک باعث افزایش بار وزن بر روی مفاصل میشود. در نتیجه، غضروفی که سطح مفصل را پوشانده، به مرور زمان ساییده و فرسوده میشود و این فرسودگی منجر به بروز آرتروز (OA – Osteoarthritis) میشود.
علائم
علائم آرتروز ستون فقرات عبارتند از:
- احساس درد در ناحیه کمر و یا گردن.
- دردی که در هنگام بیدار شدن از خواب، بعد از فعالیت بدنی و یا یک مدت بی تحرکی، شدیدتر میشود.
- دردی که با ایستادن و راه رفتن، شدیدتر میشود و بعد از نشستن یا دراز کشیدن تسکین مییابد.
- احساس سفتی، بعد از تحرک نداشتن به مدت طولانی، هنگام بیدار شدن در صبح، یا با حرکت دادن ناحیه آسیب دیده در ستون فقرات.
- در صورت پیشرفتهتر شدن آرتروز، علائم آن با استراحت کردن بهبود نمییابند و خواب را مختل مینماید.
- احساس درد، سوزش یا سوزن سوزن شدن که به ناحیه شانهها، بازوها، باسن و یا پاها کشیده میشود.
- ایجاد مشکل همراه با پیشرفت بیماری، در انجام فعالیتهای عادی روزانه، مانند لباس پوشیدن و حمام کردن، همچنین راه رفتن و ایستادن.
درمان
پزشک شما ممکن است با توصیه انواع روشهای درمانی به شما کمک نماید از جمله:
- ورزش: ورزش کردن، مهمترین روش درمانی برای کاهش درد، بهبود تحرک، توانایی ایستادن، راه رفتن و حفظ تعادل و کاهش خطر افتادن میباشد.
- کشش:بر اساس نتایج ارزیابی بیماری شما، انجام تمرینات کششی خاصی برای تقویت ستون فقرات، بازوها یا پاهای شما توصیه میشود. افراد چاق، نیاز ویژهای به انجام حرکات کششی و ورزش دارند.
- داروها: بسیاری از پزشکان، مصرف استامینوفن و یا داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند آسپیرین، ایبوپروفن و ناپروکسن را تجویز مینمایند.
- استفاده از روشهای درمانی: به کارگیری روشهای درمانی، مانند گرما یا یخ، ممکن است برای کمک به مدیریت علائم مفید باشد.
- درمان دستی: متخصص طب فیزیکی، ممکن است از تکنیکهای عملی (درمان دستی) برای کمک به بهبود انعطافپذیری ستون فقرات و کاهش سفتی مفاصل استفاده نماید.
- فرسایش با امواج رادیویی : یکی از روشهای مدیریت درد است که برای درمان آرتروز، استئوآرتریت و یا درد مفاصل ستون فقرات مورد استفاده قرار میگیرد.
- بریسهای تخصصی یا نوار چسبهای مخصوص: در موارد پیشرفتهتر بیماری، میتوان از بریس کمری استفاده کرد.
- کنترل وزن: اگر چاق باشید، به احتمال زیاد، در قسمت بالای کمر خود، بیشتر دچار اختلالات ستون فقرات خواهید شد.
متخصص طب فیزیکی، میتواند در ارتقای سطح فعالیت بدنی به شما کمک کند و شما را به یک متخصص تغذیه ارجاع دهد.
همه انواع آرتروز ستون فقرات متفاوت هستند و متخصص طب فیزیکی، میتواند بهترین روشهای درمانی را بر اساس ارزیابی مشکل خاص شما انتخاب نماید.
تنگی کانال نخاعی
بخش تحتانی ستون فقرات ( در ناحیه کمر) از پنج مهره بزرگ تشکیل شده که روی هم قرار گرفتهاند. هر یک از این مهرهها دارای یک بخش استخوانی بزرگ هستند( که دیسک روی آن قرار میگیرد) و دو عدد مفصل فاست است. مفاصل فاست مهرهها را به هم متصل مینمایند و باعث انعطاف پذیری ستون فقرات میگردند تا شما بتوانید به راحتی حرکت کنید.
مهرههای ستون فقرات، همچنین از نخاع، که از میان کانالی در وسط مهرههای ستون فقرات عبور کرده است، محافظت میکند. به مرور زمان، کانال نخاعی ممکن است در نتیجه آرتروز و یا سایر بیماریهای تخریب کننده، باریک شود و نخاع، به اندازه گذشته فضای کافی نداشته باشد.
علائم
شایعترین علائم تنگی کانال نخاعی عبارتند از:
- احساس درد در ناحیه گردن و یا کمر.
- بی حسی، احساس ضعف، گرفتگی یا درد در بازوها و یا پاها.
- احساس درد در پایین پا.
- مشکلات پا
ممکن است تنگی کانال نخاعی داشته باشید اما علائم آن را نداشته باشید. ممکن است علائم این بیماری، به مرور زمان به آرامی ایجاد شوند. بعضی از افراد، دچار یک نوع بسیار جدی از بیماری تنگی کانال نخاعی میشوند که سندرم دم اسب نام دارد. در این عارضه، افراد ممکن است کنترل روده یا مثانه خود را از دست بدهند و همچنین در رابطه جنسی دچار مشکل شوند.
درمان
روشهای درمانی پزشکی برای تنگی کانال نخاعی عبارتند از:
- مصرف داروهای مسکن مانند ایبوپروفن، ناپروکسن و استامینوفن به طور موقت.
- مصرف داروهای ضد افسردگی برای کمک به کم کردن دردهای مزمن.
- مصرف داروهای ضد تشنج برای کاهش درد ناشی از آسیبهای عصبی.
- مصرف مواد آرام بخش به طورموقت ( زیرا خطر عوارض جانبی جدی و اعتیاد را به همراه دارند).
- تزریق استروئید
- فیزیوتراپی
- استفاده از درمان با پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) برای التیام بافت آسیب دیده
- جراحی - معمولاً زمانی توصیه میشود که علائم تنگی کانال نخاعی منجر به آسیب عصبی شود و باعث ایجاد مشکلاتی در راه رفتن یا عملکرد روده یا مثانه شود.
پوکی استخوان
پوکی استخوان، عارضهای است که استخوانها را تحت تأثیر قرار میدهد. این عارضه، استحکام استخوانها را کاهش میدهد و خطر شکستگی آنها را به مقدار زیادی افزایش میدهد. شکستگی استخوان ناشی از پوکی استخوان، معمولاً در مچ، لگن و ستون فقرات، به دلیل حرکت مداوم در این نواحی رخ میدهد. شکستگی استخوان ناشی از پوکی استخوان، به سختی بهبود مییابد و معمولا منجر به سایر مشکلات سلامتی و اسکلتی عضلانی میگردد. شکستگی مهرههای ستون فقرات، علاوه بر این که باعث بروز کمردرد مزمن میشود، بلکه ممکن است منجر به بروز بیماریهای تنفسی و دستگاه گوارش نیز بشود. علاوه بر این، شکستگیهای متعدد مهرههای ستون فقرات، میتواند مخرب و کشنده باشند، زیرا اگر دچار پوکی استخوان باشید، استخوانهای شما نمیتوانند کشش و فشار طبیعی را تحمل نمایند.
علائم
پوکی استخوان، یک بیماری خاموش است؛ به این معنا که به طور معمول، علائم بیماری را نشان نمیدهد و در نتیجه، در بیشتر موارد، تشخیص داده نمیشود. معمولاً نشانه اولیه پوکی استخوان، شکستگی استخوان است. حتی بعضی از افراد، ناهنجاریهای ستون فقرات و شکستگیهای متعدد را بدون آسیب جدی تجربه میکنند.
شایعترین علائم پوکی استخوان عبارتند از:
- شکستگیهای دائمی استخوان
- عقب نشینی لثهها
- انحنای غیر طبیعی ستون فقرات
- درد در پایین کمر
- کوتاه شدن قد
- ضعیف شدن دستها
درمان
درمان پوکی استخوان به طور عمده، پیشگیری از شکستگی و تقویت استخوانها میباشد. تمرینات فیزیوتراپی و مصرف داروها، برای کمک به سرعت بخشیدن به روند استخوانسازی، به افرادی که دچار پوکی استخوان هستند توصیه میشود.
بیس فسفوناتها داروهایی هستند که از کاهش تراکم استخوان جلوگیری میکنند و سرعت شکستگی استخوانهای بدن را کاهش میدهند. معدنی کردن استخوان، برای داشتن استخوانهای سالم و قوی مهم است.
کسانی که دچار پوکی استخوان هستند، مواد معدنی استخوانهای خود را سریعتر از بازسازی شدن آنها از دست میدهند. با مصرف داروهای مبتنی بر بیس فسفونات، میتوانید با کاهش یا حذف فرآیندهای طبیعی که بافت استخوان را حل میکنند، مانع از دست دادن کلسیم و سایر مواد معدنی استخوانهای خود شوید.
اسکولیوز
عارضه اسکولیوز در بزرگسالان، به معنای سرعت پیدا کردن روند انحطاط و فرسودگی در ستون فقرات است؛ به صورتی که، ستون فقرات به جای انحنای طبیعی S شکل خود، اگر از پشت به ستون فقرات نگاه کنید، انحنایی به شکل C پیدا میکند که به آن اسکولیوز ایدیوپاتیک گفته میشود. این انحنای غیر طبیعی باعث میشود که ستون فقرات تعادل خود را از دست بدهد و بیمار مبتلا به این عارضه، قادر نباشد راست بایستند، درست راه برود و یا بدون درد بدود.
علائم
علائم اسکولیوز در بزرگسالان، معمولا احساس درد و یک برآمدگی قابل مشاهده در ناحیه پشت بیمار در محل این انحنا است.
علائم دیگری که افراد مبتلا به اسکولیوز تجربه میکنند عبارتند از:
- کوتاه شدن قد.
- تنگی نفس یا خسته شدن سریع
- احساس سیری زودتر از حد طبیعی در معده
درمان
اقداماتی وجود دارد که با به کار گیری آنها، بسیاری از بیماران تسکین قابل توجهی از درد را تجربه میکنند؛ این اقدامات شامل:
- مصرف داروهای مسکن مانند NSAIDs (داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی)
- انجام فیزیوتراپی برای افزایش قدرت عضلات مرکزی
- حفظ وزن مناسب
- اصلاح نوع فعالیتها
تزریق استروئید در مفاصل فاست(مفاصل بین مهرههای ستون فقرات)،در بیمارانی که دچار دردهای عصبی نیز هستند میتواند مفید باشد.
یکی از اصلیترین پروتکلهای درمانی مبتلایان به اسکولیوز، تهیه ، طراحی و ساخت بریسهای مختلف است که با استفاده از دستگاههای اسکن سهبعدی در کلینیک امید زیر نظر متخصصان تهیه و تولید میشود. بریسها به طور اختصاصی برای هر فرد تهیه شده و به مرور میتواند همرا با روشهای دیگر در بهبود حالت ستون فقرات موثر باشد.
بارداری
در دوران بارداری، تغییرات طبیعی در آناتومی و وضعیت بدن، به ویژه در قسمت تحتانی بدن مادر، ممکن است مشکلات مکانیکی در سیستم اسکلتی عضلانی ایجاد کند. اغلب از ماه پنجم تا هفتم بارداری، کمردرد و احساس ناراحتی در منطقه لگنی آغاز میشود. با این حال، تعداد کمی از زنان ممکن است این نوع دردها را در هفتههای چهارم تا شانزدهم بارداری تجربه کنند.
علائم
علائم کمردرد در دوران بارداری، بسیار شبیه به علائم کمردرد قبل از بارداری است. این علائم عبارتند از:
- احساس درد در وسط کمر
- احساس درد در قسمت بالا و یا دو طرف کمر
- احساس درد در بالای استخوان شرمگاهی
- احساس درد در باسن یا ران
- دردی که به پاها سرایت میکند
- احساس سفتی یا ناراحتی بعد از نشستن یا ایستادن به مدت طولانی
درمان
نحوه درمان کمردرد در بارداری، به مرحله بارداری، علت زمینهای کمردرد، عوامل تشدیدکننده و وجود سایر بیماریها مانند دیابت یا مشکلات قلبی بستگی دارد.
- اصلاح کردن وضعیت بدنی، کمردرد بارداری را تسکین میدهد
- خوابیدن در وضعیتهایی با پشتیبانی ارگونومیک، فشار را از روی قسمت پایین کمر، برمیدارد
- در حالت نشسته، استفاده از رول کمر، از کمردرد بارداری در حالت نشسته، جلوگیری میکند
- با محدود کردن مدت زمان ایستادن و راه رفتن، میتوان بروز کمردرد را به حداقل رساند
- استراحت کردن و گرما درمانی، کمک میکند تا بافتهای دردناک، بهبود یابد
- انجام فیزیوتراپی و تمرینات ورزشی مناسب باعث افزایش قدرت و استقامت کمر میگردد
- همچنین میتوان با انتخاب داروهای مسکن بی خطر، از عوارض این داروها برای جنین جلوگیری کرد
اسپوندیلولیز
به شکستگی استخوانهای مهره کمر در اثر فشار و یا خستگی شدید، اسپوندیلولیز گفته میشود. عارضه اسپوندیلولیز، ناشی از استفاده بیش از حد از مهرههای کمر، کشیدگیهای مکرر یا خم کردن کمر میباشد. این بیماری معمولا در افرادی رخ میدهد که تمرینات ورزشی مانند ژیمناستیک، شیرجه، والیبال، فوتبال و وزنه برداری حرفهای انجام میدهند. اگر این شکستگیها، ستون فقرات را بیش از حد ضعیف کند، مهره شروع به “لغزش” میکند و باعث ایجاد عارضهای به نام اسپوندیلولیستزیس میشود.
علائم
علائم اسپوندیلولیز عبارتند از:
- کمردردی که با فعالیت کردن افزایش مییابد
- دردی که به باسن و پشت ران سرایت میکند
- سفت شدن عضلات همسترین
علائم دیگر اسپوندیلولیز، به غیر از کمردرد عبارتند از:
- اسپاسم عضلات پشت ران (همسترینگ)
- سفت شدن همسترینگ، که فرد را مجبور میکند تا گامهای کوتاهتری بردارد
- احساس بی حسی یا گزگز در پا
درمان
درمان اولیه اسپوندیلولیز و اسپوندیلولیستزیس خفیف تا متوسط، استراحت کردن و خودداری از ورزش کردن و سایر فعالیتها میباشد.
هدف از این کار آن است که استخوانها بتوانند دوباره ترمیم شوند. مصرف داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (مانند ایبوپروفن) و مسکنهای ساده (مانند استامینوفن)، به همراه کمپرس یخ، برای تسکین درد، توصیه میشوند. همچنین، استفاده از بریسهای ستون فقرات، برای نگه داشتن آن در وضعیت عمودی، سودمند است. معمولا انجام فیزیوتراپی، به مدت ۶ تا ۱۲ هفته به تعویق میافتد تا استخوان مهره بهبود یابد.
دیگر عوامل موثر بر بروز کمر درد
عوامل دیگری که ممکن است باعث کمردرد شوند عبارتند از:
- شکستگیهای مرتبط با پوکی استخوان
- فیبرومیالژی
- وجود تومور در ستون فقرات یا سرطانی که به کمر یا ستون فقرات سرایت کرده است (متاستاز).
- وجود عفونت در استخوان، شکم، لگن و یا در خون
- عفونت کلیه یا سنگ کلیه
- اندومتریوز
چه عواملی فرد را بیشتر در معرض کمر درد قرار میدهد؟
عوامل خطر زایی که بیشتر، فرد را در معرض ابتلا به کمردرد قرار میدهند عبارتند از:
- سن
- ورزش نکردن
- عضلات ضعیف
- اضافه وزن یا چاق بودن
- سرطان
- سیگار کشیدن
- مشکلات روانی از جمله افسردگی و اضطراب
- بلند کردن نادرست اجسام
- مشاغلی که در آنها نیاز به بلند کردن اجسام سنگین، هل دادن، کشیدن، یا پیچاندن و نشستن پشت میز به مدت طولانی وجود دارند.
- ژنتیک
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟
بعضی از علائم کمردرد، ممکن است نشانه یک بیماری جدیتر باشد که باید فورا به آن رسیدگی کرد. اگر کمر درد شما بعد از گذشت چند هفته بهبود نیافت و یا اگر دچار آسیب دیدگی یا هر یک از علائم زیر شدهاید به پزشک مراجعه کنید:
- احساس ضعف یا بی حسی، به خصوص در ناحیه پاها
- درد شدیدی که با استراحت یا دارو بهتر نشود
- مشکل در ادرار کردن
- بی اختیاری ادرار
- تب
- کاهش بی دلیل یا ناخواسته وزن بدن
- درد قفسه سینه
- بد خوابی به علت درد
- کمردردی که در هنگام عطسه، سرفه و یا مدفوع کردن بدتر شود
روشهای تشخیص علت کمر درد
برای تشخیص علت کمردرد شما، پزشک، ابتدا سابقه پزشکی شخصی و خانوادگی شما را بررسی کرده و یک معاینه فیزیکی انجام میدهد. در این معاینه، پزشک وضعیت ستون فقرات و بدن شما را بررسی کرده و از شما میخواهد که بدن خود را به روشهای خاصی حرکت دهید تا بتواند چگونگی درد شما را بفهمد، و دریابد که آیا رفلکسهای غیرطبیعی، ضعف و یا بیحسی دارید یا خیر.
با این که بیشتر بیماران، به آزمایشات اضافی نیاز ندارند، اما پزشک ممکن است آزمایشاتی را برای تشخیص علت کمردرد شما تجویز کند. تستهای تصویربرداری و آزمایشهایی که ممکن است پزشک شما تجویز کند عبارتند از:
- اشعه ایکس: این آزمایش تصویربرداری میتواند شکستگی یا ترک خوردگی استخوانها، تغییرات مربوط به افزایش سن در استخوانها و تغییرات ستون فقرات را نشان دهد.
- تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI): در این تست با استفاده از آهنرباها و امواج رادیویی پرقدرت، تصاویر مقطعی دقیقی از بدن شما ایجاد میکنند. این تصاویر، به تشخیص آسیب دیدگی و یا وجود بیماری در بافتهای نرم کمر، از جمله دیسکها، رباطها و ریشههای عصبی کمک مینمایند.
- توموگرافی محوری کامپیوتری (CAT): این آزمایش با استفاده از تصاویر تهیه شده بوسیله اشعه ایکس که در زوایای مختلف گرفته شده است، نماهای سه بعدی از کمر ایجاد میکند. این اسکنها، در تشخیص مشکلات ستون فقرات و بافتهای اطراف آن به پزشک کمک میکنند.
- الکترومیوگرافی (EMG) یا سایر آزمایشات الکتروفیزیولوژیک: در این آزمایش، پزشک برای اندازهگیری فعالیت الکتریکی عضلات و تشخیص مشکلات عضلانی یا عصبی، یک سوزن را وارد عضلات میکند.
- اسکن استخوان: در این آزمایش تصویربرداری، با استفاده از مقدار کمی ماده رادیواکتیو، وجود شکستگی، تومور و عفونت در ستون فقرات را بررسی میکنند.
- آزمایش خون: پزشکان میتوانند با بررسی بعضی نشانگرهای موجود در خون، اختلالات التهابی و یا پزشکی که منجر به کمردرد شده است را شناسایی کنند.
سیر بهبود و درمان انواع کمردرد
شدت کمردرد، مدتی که طول میکشد و احتمال اینکه کمر درد، خود به خود برطرف شود، بستگی به علت زمینهای دارد که باعث بروز کمردرد شده است.
کمردردی که در اثر کشیدگی عضلات، رگ به رگ شدن و آسیبهای جزئی بوجود آمده است، معمولا با گذشت زمان و مراقبت از خود، بهبود مییابد. کمردرد ناشی از مشکلاتی مانند سیاتیک، فتق دیسک و گیرکردن عصب، ممکن است زمان بیشتری طول بکشد تا برطرف شود.
کمردردی که در اثر مشکلات جدیتری، مانند سرطان، شکستگی و فیبرومیالژی، بوجود آمده باشد، برای دستیابی به بهبودی کامل و موثر، نیاز به درمان مداوم، به کار گیری روشهای درمانی و احتمالاً جراحی خواهند داشت.
پیشگیری و مراقبت از کمردرد
تقریباً همه افراد در مرحلهای از زندگی خود، نوعی از کمردرد را تجربه خواهند کرد، اما بیشتر آنها، بدون درمان و یا با اندکی مراقبت، خیلی زود بهبود پیدا میکنند. بهترین درمان برای کمردرد این است که مثبت اندیش باشید و هرقدر که برایتان امکانپذیر است فعالیت نمایید.
حتی اگر جزء افرادی هستید که بطور مکرر دچار کمردرد میشوید، موثرترین روش درمانی، کارهایی است که خودتان میتوانید انجام دهید، به طور مثال:
- کمردرد خود را بهتر درک کنید: چه چیزی آن را بهتر میکند و چه کارهایی باعث بدتر شدن آن میشود؟
- تا حد امکان، ورزش کنید و فعال بمانید: اگر برای کمردرد خود به توصیه خاصی نیاز دارید با یک متخصص طب فیزیکی یا یک فیزیولوژیست ورزشی مشورت کنید.
- استرس خود را مدیریت کنید
- وزن خود را مدیریت کنید: سعی کنید که وزن خود را تا حد مناسب پایین بیاورید تا فشار وارده بر روی کمر خود را کاهش دهید.
- گهگاه از جای خود بلند شوید و حرکت کنید: نشستن، ایستادن یا رانندگی کردن طولانی مدت (مثلاً هنگام کار یا در سفر) باعث تشدید کمر درد شما خواهد شد، بنابراین تقریبا هر یک ساعت از جای خود بلند شوید و حرکت کنید و این کار را همراه با حرکات کششی، به طور منظم و در هر ساعت انجام دهید.
- تفریحات و امورات روزمره را کنار نگذارید: فعال بودن، انجام کارهای خانه و فعالیتهای روزمره و همچنین حفظ روابط اجتماعی برای بهبودی شما بسیار مهم هستند.
- سیگار نکشید: سیگار کشیدن، احتمال ابتلا به کمردرد را افزایش میدهد.
- شغل خود را کنار نگذارید: در صورت لزوم با هماهنگی با کارفرمای خود، وظایف خود را محدود نمایید تا به تدریج بتوانید به ساعت کار کامل خود بازگردید. پزشک، متخصص طب فیزیکی و کار درمانگر شما میتوانند در مورد رعایت موارد لازم در محل کارتان به شما کمک کنند.
- بلند کردن و حمل صحیح اجسام: اگر میخواهید جسم سنگینی را بردارید، چمباتمه بزنید، جسم را تا حد ممکن نزدیک به بدن خود نگه دارید و سپس با تکیه بر پاهای خود، آن را بلند کنید و توجه داشته باشید که باید پشت خود را صاف نگه دارید. اگر میخواهید بار خیلی سنگینی را جا به جا کنید که قادر نیستید به راحتی آن را مدیریت کنید، از شخص دیگری کمک بگیرید و یا از تجهیزات حمل و نقل (مانند چرخ دستی) استفاده نمایید.
- شل کردن عضلات: تکنیکهای آرام سازی و شل کردن عضلات را برای کاهش سطح استرس و تنش عضلانی را یاد بگیرید. ماساژ درمانی، استفاده از کیسههای گرم و سرد و ورزش کردن ملایم را امتحان کنید. با یک متخصص طب فیزیکی مشورت نمایید.
- روی یک تشک مناسب بخوابید: خوابیدن روی تشکهایی با سفتی متوسط تا زیاد، برای جلوگیری از کمردرد، بهتر است. تشک باید تا اندازهای سفت باشد که از شانهها، باسن و رانهای شما حمایت کند و ستون فقرات شما را صاف نگه دارد. خوابیدن روی سطوحی که خیلی نرم و یا خیلی سفت باشند ممکن است درد کمر را تشدید کنند. همچنین باید از خوابیدن روی شکم، خودداری نمایید.
- متوجه وضعیت قرار گرفتن بدن: خود، باشید.
ورزش و حرکات کششی
انجام دادن ورزش و حرکات کششی بهترین راه برای تقویت عضلات شکم و کمر و التیام دردهای کمر است. انجام دادن این حرکات در طول روز، حتی بعد از آسیب دیدگی نیز میتواند به کاهش درد شما کمک بسیاری کند. به خاطر داشته باشید که این ورزشها را حتما زیر نظر و دستورات پزشک خود انجام دهید و در صورتی که احساس درد نمودید، حرکات را ادامه ندهید.
۱. کشش زانو به سمت سینه
روی زمین دراز بکشید، سپس هر دو زانوی خود را به سمت سینه خم کنید تا یک کشش ملایم را در باسن و کمر خود احساس کنید. تا حد یک دم و یک بازدم در این حالت نگه دارید. این حرکت را ۵ تا ۱۰ بار تکرار کنید. اگر نمیتوانید این حرکت را با هر دو پا انجام دهید، یکی یکی امتحان کنید.
۲. چرخش کمر
روی زمین دراز بکشید و زانوهای خود را خم کنید، سپس به آرامی، درحالی که شانههای خود را روی زمین نگه داشتهاید، هر دو زانو را به یک سمت بدن حرکت دهید. تا جایی که میتوانید، زانوهای خود را به سمت زمین ببرید و یا تا حدی این کار را انجام دهید که یک کشش ملایم را در کمرتان احساس کنید. تا حد یک دم و یک بازدم در این حالت نگه دارید. این تمرین را ۵ بار در هر طرف تکرار کنید.
۳. کبرا
روی شکم خود، بر روی یک سطح سفت، دراز بکشید، سپس روی دستها و یا روی آرنجهای خود تکیه کرده و بالاتنه را بلند کنید. لگن خود را روی زمین نگه دارید و پاهای خود را شل کنید. به اندازه یک دم و یک بازدم نگه دارید، سپس دوباره به حالت دراز کشیده به روی شکم بازگردید. این حرکت را ۵ تا ۱۰ بار تکرار کنید.
۴. ژست کودک
روی چهار دست و پای خود قرار بگیرید، سپس خود را به سمت عقب بکشید به طوری که روی پاشنههای خود بنشینید. دستها را جلوی خود بر روی زمین دراز کنید و در این وضعیت نگه دارید تا در قسمت پایین کمر و زیر بغل احساس کشش کنید. تا حد یک دم و یک بازدم نگه دارید و سپس به حالت چهار دست و پا برگردید. این تمرین را ۵ بار تکرار کنید.
۵. شیب و فشار دادن لگن
به پشت دراز بکشید و زانوهای خود را خم کنید و کف پاها را روی زمین بگذارید. عضلات شکم خود را سفت کنید و کمر خود را صاف کرده و به زمین فشار دهید. این حالت را به مدت ۱۰ ثانیه نگه دارید. نفس خود را حبس نکنید! این حرکت را ۵ تا ۱۰ بار تکرار کنید.
نتیجهگیری
کمردرد ممکن است به دلایل زیادی رخ دهد. با این که، کشیدگی، رگ به رگ شدن، پارگی دیسک، ناراحتی سیاتیک و آرتروز ستون فقرات از علل شایع کمردرد هستند، موارد دیگری نیز وجود دارند که عضلات پشت یا ستون فقرات را درگیر نمیکنند و باید برای رسیدگی و درمان مناسب به متخصص ارجاع داده شوند. معمولا، کمردرد، با استراحت کردن، استفاده از یخ یا گرما و مصرف داروهای مسکن درمان میشود. افراد مبتلا به کمردرد مداوم و یا افرادی که دچار آسیب شدید کمر شدهاند، میتوانند از فیزیوتراپی، تزریق اپیدورال، اوزون درمانی و درمانهای دیگر سود ببرند.
سوالات متداول
چطور متوجه بشوم که کمردرد من جدی است؟
اگر کمردرد شما بیش از چند هفته طول بکشد و آنقدر شدید باشد که با استراحت بهبود پیدا نکند، ممکن است یک عارضه جدی باشد.
چطور متوجه شوم که ستون فقرات یا عضلات من صدمه دیده است؟
کشیدگی عضلات باعث بروز درد موضعی میشود، اما دردی که گسترش مییابد معمولاً از ستون فقرات منشا میگیرد.
چه نوع کمردردی طبیعی است؟
کمردرد حاد (کوتاه مدت) چند روز تا چند هفته طول میکشد و معمولاً پس از چند روز با روشهای مراقبت از خود، برطرف میشود و به مدت طولانی عملکرد بیمار را تحت تاثیر قرار نمیدهد.
برای تسکین کمردرد باید چقدر وزن کم کنم؟
کم کردن فقط چند کیلو از وزن بدن، میتواند تفاوت بزرگی در کمردرد شما بوجود بیاورد. با کم کردن هر ۲ کیلو از وزن بدن، ۸ کیلو فشار از روی ستون فقرات برداشته میشود.
من کمردرد شدید و سیاتیک دارم که حتی با درمان کردن نیز بهبود پیدا نکرده است. باید چکار کنم؟
باید از کمر، عکسبرداری با اشعه ایکس انجام شود تا احتمال وجود عوارضی مانند اسپوندیلولیستزیس، عفونت و تومورها رد شود. بعد از آن، با انجام اسکن MRI میتوان شدت افتادگی دیسک و مهمتر از آن، درجه فشرده شدن عصب را تشخیص داد.
کمردرد چقدر طول میکشد؟
مدت زمانی که کمر درد شما طول میکشد، بستگی به علت آن دارد. کمردرد ناشی از عفونت ممکن است با مصرف آنتیبیوتیک درمان شود، در حالی که کمردرد ناشی از مشکلات ستون فقرات ممکن است تا آخر عمر ادامه پیدا کند. زنانی که در بارداری دچار کمردرد میشوند، بعد از زایمان بهتر میشوند.
علت کمردرد در خانمها چیست؟
علت کمردرد در زنان، مانند هر فرد دیگری است، اما کمردرد ناشی از بعضی از شرایط زنان، مانند کمردرد در دوران قاعدگی یا بارداری، مخصوص زنان است.
چگونه میتوانم کمردرد خود را در هنگام خواب تسکین دهم؟
میتوانید با استفاده از یک تشک سفت و حمایت کننده شروع کنید. به پهلو بخوابید و زانوهای خود را کمی خم کرده و یک بالش کوچک در بین آنها قرار دهید، این کار میتواند به کاهش فشار از روی کمر کمک کند. اگر فقط قادر هستید که به پشت بخوابید، بالشهایی را زیر زانوها و یک بالش کوچک را زیر کمر خود قرار دهید.
چگونه در حالی که تمام روز پشت میز کارم مینشینم، میتوانم جلوی ابتلا به کمردرد را بگیرم؟
بهتر است که هر ۱۵ دقیقه یک بار از جای خود بلند شوید و در اطراف حرکت کنید. صندلی خود را طوری تنظیم کنید که زانوها و باسن شما در زوایای قائم قرار گیرند و کف هر دو پای شما صاف روی زمین باشند. یک بالش کوچک یا یک حوله رول شده را در پشت کمر خود قرار دهید تا انحنای طبیعی در ستون فقرات کمری شما حفظ شود.
آیا استراحت کردن در رختخواب، باعث بهبود کمردرد من میشود؟
ما معمولاً استراحت کردن در رختخواب را برای رفع مشکلات ستون فقرات کمری توصیه نمیکنیم. شواهد در طول زمان نشان دادهاند که استراحت کردن در رختخواب، مشکل کمردرد را بدتر میکند و ممکن است کمردرد شما مدت طولانی تری ادامه پیدا کند. (منبع)
آیا وضعیت بدنی نا مناسب ممکن است باعث کمردرد شود؟
بله. وضعیت نامناسب بدنی مانند قوز کردن در هنگام نشستن، خم شدن و یا گذراندن ساعتهای طولانی به حالت خمیده بر روی یک دستگاه الکترونیکی، فشار بیشتری را به ستون فقرات و بافتهای نرم حمایت کننده اطراف آن، وارد میکند.
آیا میتوانم کمردرد خود را در خانه درمان کنم؟
اگر دچار کمردرد حاد شدهاید، کارهایی وجود دارد که میتوانید برای تسکین درد خود در خانه انجام دهید. استراحت کردن و یخ و گرما درمانی به کاهش درد و التهاب کمک میکند و به بدن فرصت میدهد تا بهبود یابد. همچنین مصرف داروهای مسکن بدون نسخه نیز ممکن است به کاهش درد کمر کمک کنند
آیا فتق دیسک نیاز به جراحی دارد؟
انجام عمل جراحی، معمولاً آخرین راه حل برای درمان فتق دیسک، در نظر گرفته میشود، اما اگر کمردرد شما ادامه پیدا کرد و فعالیتهای روزمره شما را تحت تاثیر قرار داد، جراحی ممکن است گزینه مناسبی باشد. در اکثر موارد، پزشک قبل از توصیه به انجام عمل جراحی، درمانهای محتاطانهای مانند فیزیوتراپی را انجام میدهد.
آیا کمردرد ممکن است ناشی از یک مشکل در جای دیگری از بدن من باشد؟
سیگنالهای درد میتوانند در امتداد مسیرهای عصبی به سایر نواحی بدن، منتقل شوند که به آن درد ارجاعی گفته میشود. همچنین، عدم تعادل اسکلتی عضلانی در هر نقطه از مسیر حرکتی و ستون فقرات بدن شما میتواند به کمر فشار وارد کند. صافی کف پا یا ناهماهنگی در ساق پا ممکن است ثبات ستون فقرات شما را از مرکز خارج کند و در نتیجه باعث کمردرد شود.
چرا کمر درد من با پا درد همراه است؟
کمردردی که همراه با درد پا، گزگز یا بی حسی پاها باشد، معمولا نشانه ناراحتی سیاتیک است. این مشکل زمانی رخ میدهد که دیسک یا ساختار دیگری، به ریشههای عصب سیاتیک فشار وارد کند.
آیا این درست است که، فیبرومیالژی یک بیماری دردناک است که ممکن است کمر را تحت تاثیر قرار دهد؟
بله، فیبرومیالژی یک بیماری مزمن است که باعث ایجاد درد منتشر شونده اسکلتی عضلانی و همچنین خستگی میگردد. افراد مبتلا به این بیماری، چندین “نقطه حساس” دارند که بیشتر در ستون فقرات، گردن، باسن و شانهها قرار دارند.
آیا به دلیل مشکلات کمرم باید از کار مرخصی بگیرم؟
نسبت به شدت آسیب وارده و علائمی که تجربه میکنید و همچنین نوع کاری که انجام میدهید، ممکن است بعد از شروع کمردرد، نیاز به مرخصی داشته باشید. با این وجود، ما به بیماران توصیه میکنیم که محض اینکه بتوانند به سر کار بازگردند.
آیا باید در رختخواب استراحت کنم یا روی زمین بخوابم؟
ثابت شده است که دراز کشیدن روی زمین یا یک سطح سفت برای بهبودی کمردرد سودمند نیست.
وجود چه مشکلاتی در ناحیه کمر نیاز به جراحی دارد؟
در موارد نادر، کمردردهای ناشی ازوجود تومور، عفونت یا مشکلات ریشه عصبی به نام سندرم دم اسبی، نیاز به درمان جراحی دارد.
کدام پماد برای تسکین کمردرد بهتر است؟
کرم ضد درد بنگای (bengay) پماد دیکلوفناک و ژل دردهای مختلف موجود در داروخانه برای درمان دردهای کمر مناسب هستند.
1 دیدگاه. ارسال دیدگاه جدید
efesf