تاریخ: ۲۰ آبان ۱۴۰۲
در اکثر موارد درد کمر به دلایل مکانیکی به وجود میآید اما در تعداد کمی از افراد، یعنی از هر صد نفر یک تا دو نفر، به علت التهاب مفاصل ستون فقرات دچار درد خواهند شد که همیشه مفاصل ساکروایلیاک (مفاصلی که ستون فقرات و لگن متصل میکنند) درگیر مینماید اما احتمال درگیر شدن سایر نقاط ستون فقرات نیز وجود دارد. شایع ترین علل التهاب ستون فقرات، آنکیلوزان اسپوندیلیت است اما التهاب ستون فقرات میتواند به پسوریازیس راش پوستی یا التهاب روده (بیماری ک
رون یا کولیت اولسراتیو)، ارتباط داشته باشد البته در برخی موارد نیز به علت آرتروز ناشی از واکنش به عفونت به وجود میآید.
برای کسب اطلاعات بیشتر و یا رزرو نوبت در کلینیک امید میتوانید با شماره تلفنهای02188801800 و 09107803155 تماس حاصل فرمایید.
آیا علت کمردرد شما التهاب است یا اختلالات مکانیکی؟
اگر تصور میکنید دچار آنکیلوزان اسپوندیلیت شده اید باید بدانید که با توجه به درد کمر و سایر علائم و نشانههایی که دارید میتوان وجود این اختلال را تایید یا رد کرد. اگر پاسخ شما را به تعداد زیادی از سوالات زیر مثبت است به احتمال زیاد به علت درد کمر شما یک اختلال التهابی است و ارتباطی به مسائل مکانیکی ندارد.
- آیا درد کمر شما در سنین زیر ۴۰ سال شروع شده است؟
- آیا درد کمر شما را نیمه شب از خواب بیدار میکند و آنقدر شدید است که اجازه نمیدهد مجدداً بخوابید؟
- آیا درد کمر شما با ورزش کردن یا راه رفتن بهتر میشود؟
- آیا درد کمر شما در هنگام استراحت کردن یا نشستن به مدت طولانی بدتر میشود؟
- آیا شما در اوایل صبح حداقل به مدت ۳۰ دقیقه دچار سفتی کمر هستید؟
- آیا درد کمر شما با مصرف داروهای غیر استروئیدی ضد التهاب از قبیل ایبوپروفن بهبود پیدا میکند؟
- آیا تاکنون بیش از سه ماه طول کشیده تا درد کمر شما بهبود پیدا کند؟
- آیا درد کمر شما به همراه سایر علائم و نشانههای غیر مرتبط از قبیل التهاب چشم، بیماری التهابی روده، پسوریازیس یا درد مفاصل زانو یا مچ پا همراه شده است؟
چرا مشخص کردن نوع درد کمر اهمیت دارد؟
مشخص کردن نوع درد کمر اهمیت بسیار زیادی دارد زیرا اگر درد کمر به دلایل مکانیکی به وجود آمده باشد بهترین روش برای درمان آن این است که اجازه بدهید درد به طور خود به خود بهبود پیدا کند یا آنکه از فیزیوتراپی بهره بگیرید. ایجاد برخی تغییرات در زندگی از قبیل کاهش وزن اضافی، ترک کردن سیگار، بهبود حالت بدن و ورزش کردن باعث میشود گردش خون در دیسک ستون فقرات کمر افزایش پیدا کند و به این ترتیب فشار از روی آن برداشته شود. در مواردی که فیزیوتراپی و تغییر سبک زندگی باعث کاهش درد نشده باشند میتوان از تزریق استروئید استفاده کرد. انجام عمل جراحی آخرین روش برای کاهش درد کمر است.
در صورتی که درد کمر به علت التهابی باشد، وجود التهاب در سیستم ایمنی بدن باعث بروز درد میشود، حتی اگر با روشهای معمول درمانی کوشش کنید. درمانهای جدیدتر مانند داروهای بیولوژیک، با کاهش فعالیت سیستم ایمنی بدن، به عنوان یک روش درمانی موثر برای آنکیلوزان اسپوندیلیت مورد استفاده قرار میگیرند. در مواردی که درد کمر به علت التهابی است، استفاده از روشهای درمانی مکانیکی کمکی برای بهبود وضعیت شما موثر نخواهد بود. متأسفانه آنکیلوزان اسپوندیلیت یک اختلال پیشرونده است که منجر به کاهش توانایی حرکتی شما میشود. در طول زمان، آنکیلوزان اسپوندیلیت ممکن است باعث چسبندگی مهرههای ستون فقرات به یکدیگر شده و آسیب دائمی ایجاد کند.
تشخیص نوع درد کمر
عادتاً، برای بررسی ستون فقرات و مفاصل ساکروایلیاک از عکسبرداری با استفاده از اشعه ایکس استفاده میشود، مگر اینکه از شروع علائم بیمار چندین سال گذشته باشد. اسکن ام آر آی نیز یک روش تشخیصی است که برای تأیید یا رد علت علائم و نشانههای مشکوک بیمار استفاده میشود. همچنین، آزمایش خون میتواند وجود فاکتورهای التهابی را نشان دهد، اما عموماً به عنوان روشی قطعی برای تشخیص در نظر گرفته نمیشود.
درمان کمر درد التهابی
معمولا پزشک برای کنترل درد ناشی از التهاب به تجویز برخی داروها از قبیل داروهای غیر استروئیدی ضد التهاب میپردازد. خبر خوبی که باید به شما بدهیم این است که اگر شما از روشهای درمانی توصیه شده توسط پزشک پیروی کنید میتوانید به کنترل درد کمر ناشی از التهاب بپردازید. میتوان به کمک داروهای موجود از پیشرفت بیماری جلوگیری کرد اما پیروی نکردن از دستورات پزشک و قطع مصرف داروها به صورت خودسرانه منجر به پیشرفت بیماری و بدتر شدن شرایط شما خواهد شد. پیشرفته بیماری با عوارض جانبی جدی از قبیل بدشکلی و شکستگی ستون فقرات همراه است به ویژه اگر علائم شما بدتر شود توانایی حرکت کردن و انجام فعالیتهای روزمره و امور کاری خود را از دست خواهید داد. شما میتوانید علاوه بر پیروی کردن از دستورات پزشک از روشهای زیر برای کاهش درد کمر ناشی از التهاب استفاده کنید.
دارو درمانی
پس از تشخیص علت درد کمر، پزشک به شما توصیه میکند با ورزش روزانه و همکاری با متخصص فیزیوتراپی به بهبود شرایط خود بپردازید. معمولا میتوان با مصرف داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن به کنترل درد پرداخت اما برای استفاده از این داروها به مدت طولانی باید با پزشک مشورت کرد. در مواردی که مصرف دو نوع داروی ضد التهاب تاثیری در بهبود حال بیمار نداشته باشد پزشک از روشهای دیگری برای کنترل درد استفاده خواهد کرد.
ورزش درمانی و طب فیزیکی
در طب فیزیکی از یک برنامه ورزشی مناسب و برخی تکنیکها استفاده میشود که عبارتند از:
- ماساژ درمانی
- گرما درمانی
- اولتراسوند تراپی
- آب درمانی
فعالیت جسمانی برای کاهش درد ناشی از التهاب
کمردرد مکانیکی با انجام فعالیت جسمانی و ورزش کردن بدتر میشود اما کمر دردی که به علت التهاب به وجود آمده است با انجام فعالیت ورزشی بهبود پیدا میکند. معمولاً پزشک به شما توصیه میکند به متخصص طب فیزیکی مراجعه کنید تا تمرینات ورزشی و کششی مناسب را برای تسکین درد و تقویت عضلات اطراف کمر آموزش دهد. تقویت عضلات کمر و عضلات شکمی باعث پایداری بیشتر ستون فقرات میشود. تمرینات ورزشی پیلاتس نیز در قوی شدن عضلات مرکزی نقش دارد. شما میتوانید با انجام دادن تمرینات کششی مناسب و پیروی کردن از اصول برداشتن اجسام به بهبود سلامت کمر خود کمک کنید تا ریسک آسیب دیدگی مجدد کمر به حداقل برسد.
معمولا پزشک به افرادی که دچار درد کمر هستند توصیه میکند در آب ورزش کنند زیرا هنگامی که بدن درون آب قرار میگیرد وزن کاهش پیدا میکند و فشار کمتری به ساختارهای بدن وارد میشود و شما احساس راحتی بیشتری خواهید کرد. آب درمانی ضمن تقویت عضلات بدن باعث افزایش انعطاف پذیر و کاهش درد میشود و ریسک بروز مشکلات مزمن کمر را به حداقل میرساند. حرکات یوگا نیز باعث بهبود انعطاف پذیری، قدرت و تعادل شما خواهد شد. همچنین یوگا در کاهش استرس و کنترل درد نیز بسیار موثر است.
انجام دادن حرکات کششی خاص
اگر کمردرد شما به اختلالات التهابی ارتباط دارد باید فعالیت جسمانی داشته باشید و به انجام تمرینات ورزشی تقویتی و کششی بپردازید تا ستون فقرات شما در حالت مناسبی قرار بگیرد. با این حال شما باید از انجام دادن تمرینات ورزشی سنگین خودداری کنید زیرا به ستون فقرات فشار وارد میکنند که این وضعیت خطرناک است. حرکات کششی مخصوص ستون فقرات در ناحیه قفسه سینه در حالت نشسته یک نمونه بسیار عالی برای کمر درد ناشی از التهاب است. برای انجام این حرکت کششی باید روی یک صندلی بنشینید و کف پای خود را به صورت صاف روی زمین قرار بدهید و کمر خود را به صندلی بچسبانید. در مرحله بعدی دستهای خود را پشت سرتان قرار بدهید به نحوی که آرنج شما به سمت بیرون هدایت شود یا در صورت امکان بازویهای خود را روی قفسه سینه بگذارید. سر خود را بدون حرکت نگه دارید سپس به آرامی به سمت عقب خم شوید به نحوی که قسمت بالای ستون فقرات شما از پشتی صندلی عبور کند. حدود ۱۰ ثانیه در این حالت بمانید سپس به نقطه شروع برگردید. قبل از انجام دادن هرگونه حرکت ورزشی یا کششی با پزشک خود صحبت کنید تا به طراحی یک برنامه ورزشی سودمند به منظور کاهش درد کمر ناشی از التهاب بپردازد.
تمرینات مخصوص تنفس عمیق برای افزایش ظرفیت ریه
انجام دادن تمرینات ورزشی مخصوص تنفس از جمله حرکاتی است که پزشک یا متخصص فیزیوتراپی به شما توصیه میکند. تمرینات مخصوص تنفس معمولاً شامل دم و بازدم عمیق است که علاوه بر افزایش ظرفیت ریه باعث کاهش التهاب مفاصل دندهها مفاصلی که دنده ها را به ستون فقرات متصل میکنند- میشوند. در مواردی که درد کمر به علت التهاب به وجود آمده است و به آنکیلوزان اسپوندیلیت تبدیل شده است میتواند مفاصل دندهها را نیز درگیر کند و این امر باعث محدود شدن توانایی قفسه سینه برای بالا و پایین رفتن در هنگام نفس کشیدن خواهد شد و به این ترتیب ریه نمیتواند به طور صحیح کار کند و شما در هنگام انجام فعالیت جسمانی سنگین دچار مشکل خواهید شد.
برداشتن اجسام به طور صحیح
داشتن فعالیت جسمانی در افرادی که درد کمر آنها به علت التهاب ایجاد شده است کاملاً ضروری است اما این افراد باید از برداشتن اجسام سنگین خودداری کنند. پزشک یا متخصص فیزیوتراپی به این توصیه میکند به هیچ عنوان به برداشتن اجسام سنگین نپردازند و اگر مجبور به برداشتن یک جسم سنگین مانند جابجا کردن مبلمان یا کیف خود هستند باید از تکنیکهای صحیح مخصوص برداشتن اجسام استفاده کنند تا به جای کمر از عضلات پای آنها استفاده گردد.
احتیاط کردن در هنگام رانندگی
رانندگی کردن به خودی خود باعث بدتر شدن کمردرد ناشی از التهاب نخواهد شد اما اگر شما تصادف کنید شرایط ایجاد شده باعث میشود ریسک بروز آسیب دیدگیهای جدی از قبیل شکستگی ستون فقرات افزایش پیدا کند. معمولاً پزشک به بیماران خود توصیه میکند در هنگام رانندگی کاملا احتیاط کنند تا از حرکات ناگهانی ستون فقرات یا گردن آنها جلوگیری گردد. هرگونه فشار سبک یا سنگین که به ستون فقرات وارد شود میتواند باعث بروز مشکلات جدی گردد. همیشه احتمال تصادف کردن وجود دارد اما افرادی که دچار کمردرد التهابی هستند میتوانند از اقدامات لازم برای پیشگیری از آسیب دیدگی بهره بگیرند. به عنوان مثال از رانندگی کردن به مدت طولانی یا مسافت طولانی بدون استراحت کردن خودداری نمایند زیرا نشستن زیاد در ماشین باعث بدتر شدن درد و سفتی کمر خواهد شد. این افراد باید در فواصل زمانی مناسب توقف کنند و کمی استراحت نمایند سپس مقداری راه بروند. هنگامی که پشت فرمان هستید و گوشی شما زنگ میخورد توقف کنید سپس آن را جواب دهید تا تصادف نکنید.
استفاده از تشک مناسب
انتخاب تشک مناسب برای خوابیدن باعث درمان کمر درد شما ناشی از التهاب نخواهد شد اما میتواند در هنگام استراحت کردن کمر شما را در حالت مناسبی حفظ کند. معمولاً پزشکان به بیماران خود توصیه میکنند از تشکی استفاده کنند که نه خیلی سفت است و نه خیلی نرم. پزشک در افراد مبتلا به کمردرد ناشی از التهاب توصیه میکند هر شب حدود ۳۰ دقیقه روی شکم بخوابند زیرا این وضعیت به حفظ حالت مناسب بدن آنها کمک خواهد کرد. خواب کافی به بهبود حال عمومی شما کمک خواهد کرد.
ایمن سازی منزل برای جلوگیری از شکستگی ستون فقرات
معمولاً پزشکان برای ایمن سازی منزل تاکید دارند تا ریسک زمین خوردن بیماران کاهش پیدا کند زیرا کمردرد ناشی از التهاب باعث افزایش ریسک شکستگی ستون فقرات میشود به همین دلیل بیماران باید همه تلاش خود را کنند که زمین نخورند. اگر شما هم دچار کمردرد ناشی از التهاب هستید سعی کنید هرگونه شی مشکوکی که ممکن است باعث زمین خوردن شما شود را جمع آوری کنید و در آشپزخانه و حمام از فرش یا گلیم مناسب استفاده کنید تا ریسک زمین خوردن شما به حداقل برسد.
استفاده از توالت فرنگی برای راحتی بیشتر
افرادی که دچار درد کمر هستند معمولاً میتوانید با استفاده از یک توالت فرنگی مناسب ریسک زمین خوردن خود را به حداقل برسانند و از میزان درد کمر خود بکاهند. معمولاً پزشک به آن دسته از بیمارانی که دچار بدشکلی ستون فقرات و سفتی شدید آن هستند استفاده از توالت فرنگی مناسب را توصیه میکند.
اصلاح فضای کار برای بهبود حالت بدن
اگر شاغل هستید و درد کمر شما به علت التهاب به وجود آمده است و در سن ۴۰ سالگی قرار دارید بهتر است هر چه سریع تر به فکر اصلاح شرایط کاری خود باشید و از میز مناسب و صندلی ارگونومیک استفاده کنید تا در هنگام کار کردن دچار درد و ناراحتی نشوید. در فواصل زمانی منظم استراحت کنید و کمی راه بروید. گوشی موبایل یا صفحه کامپیوتر و کیبورد خود را در ارتفاعی قرار دهید که مجبور نشوید هنگام کار کردن به سمت جلو خم شوید تا به این ترتیب فشاری که به ستون فقرات وارد میشود کاهش پیدا کند. پزشکان استفاده از صندلیهایی که از قسمت پایین کمر به خوبی محافظت میکنند و کمر را صاف نگه میدارند را توصیه میکنند. اگر شما ساعات طولانی پشت میز مینشینید به طور منظم بلند شوید و کمی راه بروید و به انجام حرکات کششی بپردازید. از نشستن به مدت طولانی خودداری کنید و حداقل هر ۳۰ دقیقه یک بار استراحت نمایید.