هنگامی که برای اولین بار به کلینیک مدیریت درد مراجعه می‌کنید، شاید این سؤال را در ذهنتان داشته باشید که دقیقاً در آنجا چه اتفاقی خواهد افتاد. برای پاسخ به این سؤالات، این مقاله تمام جزئیات را به شما ارائه میدهد تا نگرانی شما را برطرف کند و شما را برای انجام اکثر مراجعات‌تان آماده کند.
کلینیک مدیریت درد چیست؟
کلینیک درد، کلینیکی است که شامل چندین متخصص و پزشکی است که در زمینه‌ی تشخیص، معالجه و کمک به بیماران برای کنترل درد خود تخصص دارند. خدمات این کلینیک ممکن است به صورت مراجعه‌ی سرپایی یا به صورت بستری به شما ارائه شود.
- کلینیک‌های کنترل درد سرپایی: در این برنامه، شما به جای ماندن در بیمارستان یا کلینیک، به طور منظم به کلینیک مراجعه خواهید کرد، شاید هفته‌ای یک‌بار و به مدت چند هفته‌ی تعیین شده. بسته به کلینیکی که ارجاع داده شده‌اید، ممکن است نیاز باشد یک روز کامل یا چند ساعت در کلینیک بمانید. این موارد بیشتر از بستری در بیمارستان انجام می‌شوند.
- کلینیک‌های کنترل درد با بستری کردن بیماران: اگر به چنین کلینیکی ارجاع داده شوید، برای یک برنامه کنترل درد شدید، سه تا چهار هفته باید در یک بیمارستان بستری شوید.
چرا به کلینیک درد ارجاع داده می‌شوید؟
اگر درد مزمن دارید، به معنی دردی که بیش از سه ماه طول کشیده است، پزشک ممکن است شما را به یک کلینیک درد ارجاع دهد. اگر درد شما به طور قابل‌توجهی بر زندگی و عملکرد روزانه شما تأثیر می‌گذارد، احتمال ارجاع دادنتان به این کلینیک بیشتر خواهد بود. ممکن است با تشخیص علت درد مزمن‌تان یا بدون تشخیص ارجاع داده شوید.
اهداف درمانی در کلینیک مدیریت درد
اگرچه آنچه در کلینیک‌های کنترل درد ارائه می‌شود بسته به محل سکونت شما متفاوت است، اما همه‌ی آن‌ها اهداف یکسانی دارند:
- ارائه‌ی آموزش‌هایی در زمینه علوم درد
- ابزارهایی برای کنترل بهتر درد، در اختیار شما قرار می‌دهند
- به شما کمک می‌کنند تا سطح عملکرد خود را افزایش دهید
- کاهش علائم درد
- افزایش اعتماد به نفس
- کمک می‌کنند تا کنترل بیشتری روی زندگی و شرایط‌تان داشته باشید
مشاوره اولیه
هنگامی که برای اولین بار به کلینیک درد مراجعه می‌کنید، یک جلسه‌ی مشاوره ابتدایی با پزشک خواهید داشت. وی در مورد درد و شرایط‌تان با شما گفتگو می‌کند تا به شرایطی مانند موارد زیر پی ببرد:
- چه مدت درد شما را تحت تأثیر قرار داده است؟
- در کدام نواحی از بدنتان احساس درد می‌کنید؟
- چگونه درد بر عملکرد شما تأثیر می‌گذارد؟
- اینکه چگونه می‌خوابید، غذا می‌خورید و ورزش می‌کنید؟
- چه حمایت و محافظتی در خانه دارید؟
- اینکه آیا شما در حال حاضر منشأ درد خود را تشخیص داده‌اید؟
- در حال حاضر چگونه با درد خود کنار می‌آیید؟
- آیا دارویی مصرف می‌کنید یا خیر؟
- آیا بیماری و مشکلات دیگری در سلامتی دارید یا خیر؟
پزشک ممکن است معاینه بدنی انجام دهد. معمولاً برای این کار، از دست خود برای وارد کردن یک فشار ملایم به مناطق خاصی از بدن یا حرکت دادن قسمت‌های خاصی از بدن استفاده می‌کند. در حین اینکه به دنبال تورم و سایر علائم می‌گردد، از شما می‌پرسد که آیا احساس درد دارید یا خیر و شدت آن چقدر است.
پزشک ممکن است یک سری آزمایش برای شما بنویسد، به‌خصوص اگر هنوز علت درد تشخیص داده نشده باشد. این آزمایش‌ها می‌توانند با توجه به علائمی که دارید، شامل آزمایش خون، عکسبرداری رادیولوژی، ام آر آی، سونوگرافی و غیره باشد. این آزمایش‌ها ممکن است در اولین مراجعه‌تان انجام شود، یا ممکن است در تاریخ بعدی برای انجام آزمایش‌ها به شما وقت داده شود تا در بیمارستان یا مرکز پزشکی جداگانه‌ای حضور پیدا کنید، این‌ها به خود کلینیک‌تان بستگی دارد.
در اولین جلسه‌ی مشاوره مهم این است که با پزشک صریح و صادقانه صحبت کنید، به‌طوری‌که او بتواند تصویر خوبی از درد شما را تا حد ممکن کامل و دقیق دریافت کند. اگر نگران چیزی هستید، به یاد داشته باشید که آن‌ها مثل شما انسان هستند. هر سؤالی که دارید از او بپرسید و در مورد احساس خود صحبت کنید.
بعد از مشاوره چه اتفاقی می‌افتد؟
پس از اولین مراجعه به کلینیک و گرفتن جواب‌های هر آزمایش و اسکنی که انجام داده‌اید، تیم متخصصان پزشکی در کلینیک مدیریت درد، در مورد شرایط شما با یکدیگر مشورت می‌کنند. آن‌ها ممکن است با شما تماس بگیرند تا وقت مراجعه‌ی بعدی‌تان را اعلام کنند.
در صورتی که مشکل شما تشخیص داده نشده، در مراجعه بعدی ممکن است تشخیص داده شود. این اغلب یک تشخیص مقدماتی یا عملی است. به این معنی که این همان چیزی است که آن‌ها فکر می‌کنند تشخیص مشکل شما باشد، اما همچنان بر شرایط شما نظارت می‌کنند و در صورت لزوم معاینات و آزمایش‌های مجددی انجام خواهند داد.
از این زمان، آن‌ها یک طرح درمانی را برای شما در نظر می‌گیرند. درمان شما برای مقابله با علائم، کمک به کنترل درد و افزایش عملکرد روزانه شما خواهد بود.
معمولاً این طرح درمانی را باید برای چند هفته تعیین شده در کلینیک درد که شما و پزشکتان توافق کرده‌اید، ادامه دهید. در طول این برنامه درمانی خود، راهنمایی‌هایی دریافت می‌کنید، متخصصان مناسب با شرایط‌تان را می‌بینید و تمریناتی برای انجام در خانه به شما آموزش داده می‌شود.
کلینیک درد شامل چه متخصصانی می‌شود؟
به طور معمول، طیف گسترده‌ای از متخصصان در کلینیک درد وجود دارند، از جمله:
- پزشکان / پزشکان مراقبت‌های اولیه (PCPs)
- کاردرمانگرها (OTs)
- فیزیوتراپیست‌ها (PTs)
- پرستاران متخصص (NPs)
- روانشناسان / روان‌درمانگران
- متخصصان تغذیه
درمان‌هایی که در کلینیک درد ارائه می‌شود
طیف گسترده‌ای از گزینه‌های درمانی بالقوه در این کلینیک‌ها وجود دارد که می‌توانند به عنوان بخشی از برنامه درمانی برای مدیریت دردتان به شما ارائه شوند. برای برخی از افراد یافتن روش‌های درمانی مناسب برای آن‌ها ممکن است به صورت آزمون و خطا باشد. برای برخی دیگر ممکن است فقط یا یک روش، خیلی سریع‌تر نتیجه بگیرند.
همه چیزی که باید بدانند این است که چه چیزی به هر فرد کمک می‌کند، نه اینکه فقط روی یک قسمت خاص از بدن او تمرکز کنند، بلکه با او به‌عنوان یک فرد کلی رفتار شود. در اکثر موارد، بیماران به بیش از یک گزینه‌ی درمانی نیاز خواهند داشت و در کلینیک درد، به بیش از یک متخصص مراجعه خواهند کرد.
داروها
پزشکان یا پرستاران کلینیک در مورد هر گونه دارویی که در حال حاضر مصرف می‌کنید و داروهای بالقوه‌ای که قرار است برای تسکین علائم خود استفاده کنید با شما صحبت می‌کنند. آن‌ها معمولاً در مورد عوارض جانبی هر دارو و اینکه چگونه می‌توانید با خیال راحت از آن‌ها استفاده کنید با شما صحبت می‌کنند. داروهایی که ممکن است برای شما تجویز شوند، عبارتند از:
- داروهای مسکن: این داروها می‌توانند شامل داروهای بدون نسخه مانند پاراستامول و داروهای تجویز شده‌ی قوی‌تری باشند.
- داروهای ضدالتهاب: این داروها باعث کاهش التهاب و همچنین تسکین درد می‌شوند. بعضی از آن‌ها ممکن است بدون نسخه قابل تهیه باشد و برخی دیگر نیاز به نسخه‌ی پزشک دارند. این داروها می‌توانند داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDS) یا کورتیکواستروئید باشند.
- داروهای ضد تشنج: تصور می‌رود که داروهای ضد تشنج می‌توانند پیام‌های درد را مسدود کنند و ممکن است برای امتحان روش مناسب برای کنترل کردن درد شما تجویز شوند.
- داروهای ضدافسردگی: داروهای ضدافسردگی، علاوه بر مقابله با مشکلات سلامت روانی که اغلب با درد مزمن همراه است، می‌توانند پیام‌های درد را متوقف کنند.
- داروهای شل کننده عضلات: این داروها در برخی موارد برای کاهش تنش در عضلات و تسکین عضلات تجویز می‌شوند.
- داروهای موضعی: می‌توان از کرم‌ها یا ژل‌هایی استفاده کرد که هنگام استعمال آن‌ها در ناحیه آسیب‌دیده، پیام‌های درد را برای مدت کوتاهی قطع می‌کنند. پچ ها یا چسب‌هایی که بر روی پوستتان باید بچسبانید و دوز ثابتی از دارو را آزاد می‌کنند، مانند پچ لیدوکائین، می‌توانند موجب تسکین درد شوند.
به یاد داشته باشید که همیشه در مورد هر دارویی که برای شما تجویز می‌شود سؤال کنید. بسیاری از آن‌ها عوارض جانبی دارند و مهم این است که قبل از افزودن داروی جدید به برنامه روزانه خود، همه این موارد را مدنظر قرار دهید.
اگر بعد از ترک کلینیک درد، هنوز از مناسب بودن داروهای تجویزشده‌تان مطمئن نیستید، همیشه می‌توانید تحقیقات بیشتری در مورد داروها به صورت آنلاین انجام دهید. اطمینان از اینکه بهترین انتخاب را برای خود انجام داده‌اید مهم است.
تزریق تسکین درد
بعضی از کلینیک‌ها ممکن است تزریق‌های مختلفی برای کنترل درد داشته باشند که جریان پیام‌های درد از عصب‌ها را مسدود می‌کنند و یا داروهای مسکن را با غلظت بیشتری در یک منطقه دردناک بخصوص وارد می‌کنند. این کار ممکن است ترسناک به نظر برسد، اما برخی از افراد می‌توانند آن را بسیار مؤثر بدانند. همیشه اگر ترس و نگرانی در مورد موضوعی دارید، حتماً نگرانی‌تان را مطرح کنید.
تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست (TENS)
ممکن است دستگاه تحریک الکتریکی عصب از راه پوست (TENS) را پیشنهاد کنند و نحوه استفاده از آن را به شما نشان دهند. معمولاً اجازه دارید این دستگاه را با خود به خانه ببرید. ممکن است استفاده از آن کمی دشوار یا نگران کننده به نظر برسد اما این فقط یک دستگاه کوچک با پدهای چسبنده است که باید آن را در مناطق خاصی از بدن خود قرار دهید.
این دستگاه جریان برق ضعیفی را در بدن آزاد می‌کند تا پیام‌های درد را قطع کند. کنترل قدرت سیگنال‌ها و شدت پالس‌هایی که دستگاه ارسال می‌کند، بر عهده خودتان است، بنابراین می‌توانید چیزی را که برایتان راحت‌تر است انجام دهید. استفاده از این دستگاه هیچ دردی را برای شما به همراه ندارد و بیشتر یک حالت تپش یا سوزن سوزن شدن از آن احساس می‌شود.
آموزش نوروساینس درمانی (TNE)
ممکن است جلسات فردی یا گروهی برای آموزش درد داشته باشید. این جلسات به شما می‌آموزد که چه چیزی باعث ایجاد درد، چه حاد و چه مزمن می‌شود از جمله نحوه پردازش درد در بدن. با یادگیری علم درد، می‌توانید بفهمید که در بدنتان چه می‌گذرد، تردید را با دانش و ترس را با اطمینان جایگزین کنید.
گفتگو درمانی گروهی
درمان‌های گروهی معمولاً به این صورت است که شما و چند نفر دیگر به دور دایره‌ای یا در محیط کلاس دور هم می‌نشینید. ممکن است از شما خواسته شود در مورد احساسات خود صحبت کنید، بهتر است برای حمایت و راهنمایی یکدیگر حضور داشته باشید. گاهی اوقات دریافت حمایت از سوی کسانی که درک می‌کنند در چه شرایطی هستید، می‌تواند ارزشمند باشد.
پزشک یا پرستاری که این جلسه را هدایت می‌کند شاید از شما بخواهد در یک فعالیت گروهی شرکت کنید تا به شما کمک کند چیزهای بیشتری در مورد درد خود بیاموزید و استراتژی‌های مدیریت درد را که می‌توانید در خانه استفاده کنید یاد بگیرید. گاهی اوقات یک متخصص درد در مورد علم درد و آخرین فنون مدیریت آن صحبت می‌کند.
فیزیوتراپی
اکثر کسانی که از درد مزمن رنج می‌برند، سعی می‌کنند که با بی‌حرکت ماندن و استراحت کامل به کنترل درد خود کمک کنند، درحالی‌که این کار می‌تواند منجر به ضعیف شدن عضلات و در نتیجه بدتر شدن درد گردد. از این رو در جلسات فیزیوتراپی، فیزیوتراپیست شما را در انجام تمرینات مخصوص تقویت بدن راهنمایی می‌کند و نحوه حرکت دادن بدن را با اطمینان از اینکه موجب عود علائم‌تان نمی‌شود، آموزش میدهد.
ورزش
غالباً بیمارانی که با درد دست و پنجه نرم می‌کنند، از ورزش کردن هراس دارند و نگرانند که این کار باعث بدتر شدن دردشان شود. این ترس می‌تواند به اجتناب از ورزش تبدیل شود و این شرایط برای بیماران مضر است. در یک کلینیک درد، ورزش ممکن است به اشکال مختلفی داده شود. تمرینات ورزشی ممکن است در دیگر روش‌های درمانی گنجانده شود. تمرینات ورزشی را می‌توان در یک گروه یا به صورت جداگانه انجام داد. ممکن است کلاس‌های ورزشی مانند یوگا و حرکات کششی برای بیماران برگزار شود که در آنجا به شما آموزش می‌دهند که چگونه با حمایت از متخصصان خود با خیال راحت ورزش کنید. سپس می‌توانید از این تکنیک‌ها در خانه استفاده کنید تا ورزش منظم‌تری را شروع کنید.
درمان رفتاری شناختی (CBT)
درمان رفتاری شناختی (CBT) توسط یک روانشناس یا روان درمانگر، به صورت گروهی یا فردی ارائه می‌شود. تمرکز درمان رفتاری شناختی، بر جایگزینی افکار منفی و رفتارهای ناسالم مرتبط با درد، با افکار و رفتارهای مثبت است که این امر باعث کاهش درد می‌شود.
درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT)
درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT)، بر پذیرش درد و وضعیت فعلی شما متمرکز خواهد بود و همچنین به شما یاد میدهد که افکار منفی نیازی به رفتارهای مفید ندارند. در درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد به شما می‌آموزند که متعهد به تغییر رفتارهای ایجادکننده دردتان باشید و از این رو، درد خود را به طور مؤثرتری کنترل کنید.
ذهن‌آگاهی
ذهن‌آگاهی می‌تواند استرس و در نتیجه درد را کاهش دهد. در یک کلینیک درد، درمان از طریق ذهن‌آگاهی ممکن است در سایر روش‌های درمانی ادغام شود یا به صورت کلاس‌های جداگانه‌ای صورت بگیرد. به طور مثال می‌توانید در جلسات مدیتیشن هدایت شده، یوگا یا تمرینات تنفسی شرکت کنید. مهارت‌هایی که یاد می‌گیرید به شما این امکان را میدهد تا ذهن‌آگاهی را در زندگی روزمره خود بگنجانید، حتی در مواردی مانند لباس پوشیدن یا حمام کردن.
معمولاً از تکنیک‌های کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی (MBSR) استفاده می‌شود که ترکیبی از تمرینات مدیتیشن و ذهن‌آگاهی با تکنیک‌های کاهش استرس برای شکستن چرخه استرس و درد می‌باشد.
کاردرمانی
یک متخصص کاردرمانی در مورد کارهای روزمره و محیط زندگی و کارتان (در صورت شاغل بودن) با شما صحبت می‌کند. وی به شما کمک می‌کند تا روش‌هایی را پیدا کنید که بتوانید کارهای روزمره را برای خود آسان‌تر کنید تا احتمال عود کردن علائم و درد را کاهش داده و سطح عملکرد خود را افزایش دهید.
مشاور تغذیه
ممکن است به یک متخصص تغذیه یا مشاور تغذیه ارجاع داده شوید که به شما در مورد چگونگی داشتن عادات غذایی سالم مشاوره میدهد. یک رژیم غذایی سالم به عملکرد سیستم ایمنی بدن، سلامت عمومی جسمی و روانی و در حفظ وزن سالم به شما کمک می‌کند.
سایر روش‌های درمانی
بسته به کلینیکی که مراجعه کرده‌اید، گاهی اوقات ممکن است درمان‌های دیگری مانند ماساژ درمانی، طب سوزنی، آب‌درمانی و درمان کایروپراکتیک نیز ارائه شود.
- ماساژ درمانی: یک ماساژور حرفه‌ای در مورد اینکه کدام قسمت از بدن شما دردناک است با شما صحبت خواهد کرد و ماساژ مخصوصی را برای شل شدن عضلات متشنج و تسکین دردتان ارائه میدهد.
- طب سوزنی: در این روش سوزن‌های بسیار ریز در مناطق خاصی از بدن وارد می‌شوند تا مواد شیمیایی طبیعی تسکین دهنده درد را در بدن تحریک به آزاد شدن کنند.
- هیدروتراپی: ورزش در یک استخر آب گرم می‌تواند باعث کاهش وزن از روی مفاصل شود و بیمار می‌تواند ورزش را با درد کمتری انجام دهد. انجام تمرینات ورزشی بر خلاف جریان آب نیز می‌تواند به قدرت عضلات کمک کند.
- درمان کایروپراکتیک: متخصص کایروپراکتیک (درمان دستی) با استفاده از دستان خود مناطق خاصی از بدن را دست‌کاری می‌کند تا تنش عضلانی را آزاد کرده و درد را تسکین دهد.
اگرچه در ابتدا مراجعه به یک کلینیک مدیریت درد می‌تواند کمی نگران کننده باشد، اما واقعیت این است که این کلینیک‌ها مکان‌های امنی هستند که مملو از متخصصان مجرب می‌باشند و می‌توانند مهارت‌ها و ابزارهای لازم برای بازگشت شما به زندگی را ارائه بدهند!
