مراقبت‌های بعد از عمل لیزری دیسک کمر: نحوه استراحت و ورزش

تاریخ: 21 آبان 1402

زمانی که بیمار تصمیم به انجام عمل جراحی دیسک کمر می‌گیرد، اطلاع از زمان بهبودی جهت برنامه‌ریزی برای امور شغلی و فعالیت‌های روزانه از اهمیت به سزایی برخوردار است. یکی از دلایلی که باعث می‌شود افراد از روش عمل لیزری دیسک کمر استفاده کنند، کوتاه بودن زمان بهبودی در این روش نسبت به روش‌های دیگر جراحی می‌باشد.

عمل لیزری دیسک کمر

در صورتی که روش‌های مختلف در درمان دیسک کمر تأثیری نداشته باشند، امکان دارد پزشک استفاده از روش کم‌تهاجمی عمل لیزر دیسک کمر یا PLDD را توصیه کند. این روش با استفاده از لیزر، درد کمر ناشی از دیسک کمر را درمان می‌کند.

در صورت وجود موارد زیر از عمل لیزر دیسک کمر استفاده می‌شود :

• درد شدید در پا، دست، گردن یا کمر
• درد شدیدی که توسط روش‌های درمانی مختلف مانند استراحت، مصرف دارو یا فیزیوتراپی تسکین پیدا نکرده است.
• فتق دیسک کمر که بوسیله آزمایش‌های تصویربرداری مانند ام آر آی، سی تی اسکن یا دیسکوگرافی تشخیص داده شده است.

در اثر فتق دیسک کمر، ماده داخل دیسک بر طناب نخاعی و اعصاب دیگر فشار وارد می‌کند و منجر به ایجاد درد شدید می‌شود. رفع فشار از روی دیسک باعث کاهش یا رفع درد می‌شود. به این منظور جهت رفع فشار از لیزر در عمل دیسک کمر استفاده می‌شود.

عمل لیزری دیسک کمر به صورت سرپایی و با استفاده از بی‌حسی موضعی انجام می‌شود. در این روش، پزشک از اشعه ایکس و یک سوزن نازک برای ورود به دیسک آسیب‌دیده استفاده می‌کند. سپس یک فیبر نوری از طریق سوزن وارد دیسک می‌شود و انرژی لیزر در مرکز دیسک متمرکز می‌شود. این انرژی لیزر باعث سوزش یک قسمت کوچک از مرکز دیسک می‌شود. این فرآیند منجر به کاهش فشار و فشار وارد بر طناب نخاعی یا ریشه عصبی می‌شود و در نتیجه درد تسکین می‌یابد.

مقایسه عمل باز و عمل لیزر دیسک کمر 

عمل لیزر دیسک کمر در مقایسه با جراحی باز، دارای مزایا و تسریع در فرآیند بهبود بیشتری است. بیماران پس از عمل لیزری دیسک، به سرعت تسکین درد را تجربه می‌کنند و می‌توانند با استفاده از پانسمان به خانه بازگردند. بیمار باید در حدود 12 تا 24 ساعت استراحت کند و سپس به تدریج شروع به راه رفتن نماید، در حالی که میزان پیاده‌روی را به تدریج افزایش دهد و بتواند بیش از یک کیلومتر پیاده راه رفتن کند. افرادی که شغل‌های اداری دارند، می‌توانند پس از 4 یا 5 روز از جراحی به محل کار بازگردند.

یکی از مزایای اصلی عمل لیزری دیسک کمر، زمان بهبودی نسبتاً کوتاه است، زیرا این روش به طور معمول عوارض پس از عمل را ایجاد نمی‌کند. عمل لیزری کم تهاجمی دیسک کمر با استفاده از یک سوزن نازک وارد شکاف دیسک می‌شود و به همین دلیل منجر به ایجاد زخم بزرگ نمی‌شود. علاوه بر این، این روش منجر به آسیب دیدگی کمتر به بخش‌های دیگر طناب نخاعی می‌شود، زیرا فقط بخش کوچکی از دیسک با استفاده از لیزر تحلیل می‌شود. به علاوه، در جراحی باز دیسک کمر، به دلیل آسیب دیدگی عضلات کمر، برداشتن استخوان و ایجاد برش‌های بزرگ، عوارض مختلفی ایجاد می‌شود، در حالی که هیچ یک از این موارد در عمل لیزری دیسک کمر رخ نمی‌دهند.

مزایای لیزر دیسک کمر 

مزایای لیزر دیسک کمر عبارتند از:

• لیزر دیسک کمر یک روش کم‌تهاجمی می‌باشد.
• در این روش برشی ایجاد نمی‌شود.
• پس از لیزر دیسک کمر جای زخم ایجاد نمی‌شود.
• این روش به بیهوشی عمومی نیاز ندارد.
• بیمار نیازی به استراحت در بیمارستان ندارد.
• دوره بهبودی در روش لیزر دیسک کمر کوتاه می‌باشد.
• هزینه لیزر دیسک کمر 50 درصد کمتر از روش‌های دیگر جراحی می‌باشد.

دوران نقاهت عمل باز بیشتر است یا لیزر دیسک کمر؟

دوره نقاهت پس از عمل جراحی دیسک کمر به عوامل مختلفی بستگی دارد. نوع جراحی انجام شده بر زمان بهبودی تأثیر می‌گذارد. همچنین عواملی مانند وضعیت جسمی بیمار و کیفیت مراقبت پس از عمل نیز در میزان بهبودی موثر هستند.

برای انجام جراحی دیسک کمر، پزشک باید بخش بیرون‌زده دیسک را خارج کند تا فشار از روی اعصاب برداشته شود. برای انجام این کار، دو روش استفاده می‌شود. اولین روش استفاده از اسکالپل (تیغ جراحی) و ابزارهای دیگر در یک عمل باز در ناحیه کمر است. پزشک با استفاده از این ابزارها، بخشی از دیسک برون می‌آورد تا فشار از روی اعصاب کمر برداشته شود.

روش دیگر برای انجام جراحی دیسک کمر استفاده از لیزر است که به عمل لیزر دیسک کمر معروف است. در این روش، پزشک از یک لیزر برای تخریب بخشی از دیسک استفاده می‌کند. لیزر با دقت بالا و بدون نیاز به برش باز، بخش بیرون‌زده دیسک را تخریب می‌کند و فشار روی اعصاب را کاهش می‌دهد.

هر دو روش جراحی دیسک کمر، به منظور کاهش فشار و رفع علائم ناشی از فشار روی اعصاب استفاده می‌شوند، اما روش انتخابی بستگی به وضعیت بیمار و توصیه پزشک دارد.

عمل جراحی باز کمر یک روش تهاجمی می‌باشد. امکان دارد دوران نقاهت در این روش چندین ماه طول بکشد. بازگشت به سر کار نیز به 6 هفته زمان نیاز دارد. همچنین با استفاده از عمل باز، درد شدیدی در دوره نقاهت ایجاد می‌شود. ولی عمل لیزر کمر یک روش کم‌تهاجمی است و دوره نقاهت نیز در این روش بسیار کوتاه می‌باشد. با استفاده از لیزر در عمل دیسک کمر، درد زیادی در دوره نقاهت ایجاد نمی‌شود. بهبودی کامل نیز در این روش حدود 6 هفته طول می‌کشد. بیمارانی که از عمل لیزر کمر استفاده می‌کنند معمولاً می‌توانند پس از حدود یک هفته به سرکار بازگردند و نیازی به بستری شدن در بیمارستان نیز نمی‌باشد. انجام اقدامات مراقبتی پس از عمل باعث کوتاه‌تر شدن دوره بهبودی می‌شود. وضعیت جسمانی بیمار نیز در مدت زمان دوره نقاهت مؤثر است.

مراقبت‌های بعد از عمل لیزری دیسک کمر

دوره نقاهت با استفاده از عمل لیزری دیسک کمر بسیار کوتاه‌تر از روش‌های جراحی دیگر می‌باشد. همچنین احتمال ایجاد عوارض جانبی مانند عفونت نیز بسیار کمتر است. البته پس از عمل لیز دیسک کمر بسته به وضعیت جسمانی بیمار، همچنان به استراحت در دوره بهبودی نیاز است. در طول زمان بهبودی، بیمار بایستی اقدامات مراقبتی مورد نیاز را انجام داده و به طور مداوم با پزشک خود در ارتباط باشد.

دوره نقاهت پس از عمل لیزری دیسک کمر 

در عمل لیزری دیسک کمر به ایجاد برش بزرگ و یا خارج کردن استخوان جهت دسترسی به طناب نخاعی نیازی نمی‌باشد. در این روش به جای ایجاد برش بزرگ، یک یا دو برش کوچک ایجاد می‌شود. به همین جهت زخم پس از جراحی نسبتاً سریع بهبود پیدا می‌کند. با توجه به این که عمل لیزری دیسک کمر بر روی قسمت حساس و مهمی از بدن انجام می‌شود، استراحت و مراقبت از کمر پس از جراحی ضروری می‌باشد.

به طور کلی نکات قابل توجه در ارتباط با عمل لیزری دیسک کمر به شرح زیر می‌باشند :

• پس از تشخیص عارضه امکان دارد از روش‌های مختلفی درمانی غیر جراحی استفاده شود.
• در صورتی که روش‌های مختلف درمانی تأثیری در بهبود نداشته باشند، از روش جراحی استفاده می‌شود.
• نزدیک به تاریخ جراحی، بیمار در جلسه مشاوره پیش از جراحی با پزشک مشورت خواهد کرد.
• عمل لیزری دیسک کمر معمولاً حدود یک ساعت طول می‌کشد و برای این عمل از بی‌حسی موضعی استفاده می‌شود. با پایان عمل لیزر معمولاً علائم بیماری تسکین پیدا می‌کنند.
• روز پس از جراحی می‌توان از فیزیوتراپی استفاده کرد.
• پس از یک هفته، افرادی که دارای مشاغل اداری هستند می‌توانند به سر کار بازگردند.
• چند هفته پس از جراحی، جهت ارزیابی روند بهبودی بیمار بایستی به پزشک مراجعه کند.
• 4 تا 6 هفته پس از جراحی، افراد دارای مشاغل سنگین می‌تواند به سر کار بازگردند و فعالیت‌های روزانه خود را ادامه دهند.

ابتلای بیمار به عارضه‌های مختلف یا مشکل جسمانی باعث تغییر زمان دوره نقاهت پس از عمل لیزر می‌شود. در جلسه مشاوره پیش از عمل لیزر، پزشک نکات لازم در مورد زمان دوره نقاهت را برای بیمار شرح خواهد داد.

مراقبت‌های پس از عمل لیزر کمر

انجام اقدامات مراقبتی از پس از عمل لیزری دیسک کمر باعث افزایش سرعت بهبودی و جلوگیری از ایجاد عوارض می‌شود. این اقدامات مراقبتی عبارتند از :

• خودداری از انجام فعالیت سنگین و بیش از حد
• خوابیدن به مقدار کافی
• استفاده از رژیم غذایی سالم و مناسب
• مراقبت از ناحیه جراحی طبق دستور پزشک

اقدامات مراقبتی فوق باعث بهبود سیستم ایمنی و افزایش سرعت بهبودی بدن می‌شود. در دوره نقاهت بیمار بایستی به طور مداوم در مورد مراقبت پس از عمل با پزشک خود در ارتباط باشد. در صورت بروز مواردی مانند درد شدید یا مداوم، وجود ترشح از زخم، عفونت یا تب بایستی به پزشک اطلاع داده شود. البته این موارد به ندرت ایجاد می‌شوند. احتمال ایجاد عوارض پس از عمل لیزر کم می‌باشد. ولی با این حال در صورت بروز هر گونه عوارض، جهت افزایش سرعت بهبودی بهتر است سریع‌تر به پزشک مراجعه شود.

به منظور جلوگیری از بازگشت عوارض در آینده، بیمار باید اقدامات مختلفی در حوزه مراقبت از خود انجام دهد. اگر دیسک کمر به دلیل چاقی ایجاد یا تشدید شده باشد، پزشک توصیه می‌کند که بیمار حدود 10 درصد از وزن خود را کاهش دهد تا از ایجاد مشکلات کمر در آینده جلوگیری کند. همچنین، در صورتی که دیسک کمر به دلیل بلند کردن اشیاء سنگین ایجاد شده باشد، بیمار باید پس از عمل لیزری دیسک کمر، نکات مربوط به وزن و روش بلند کردن اشیاء را رعایت کند. وضعیت نادرست بدنی می‌تواند منجر به درد کمر شود، بنابراین بعد از عمل لیزری کمر، بیمار باید وضعیت صحیح بدنی خود را رعایت کند.

برخی از افراد به علت وضعیت جسمانی و یا شیوه زندگی خود قادر به انجام عمل جراحی باز نیستند. روش کم‌تهاجمی عمل لیزری دیسک کمر در جهت رفع مشکلات مرتبـط با کمر برای چنین افرادی بسیار مناسب می‌باشد. با توجـه به این که دوره نقاهـت در این روش حـدود یک ششم  مدت زمان بهبودی در عمل باز کمر می‌باشد، افراد به راحتی می‌توانند جهت انجام این روش درمانی برنامه‌ریزی کنند.