عوامل ایجاد خواب رفتگی و گزگز دست و تشخیص با نوار عصب و عضله

واژه پزشکی پاراستیزیا به احساس گزگز کردن وعلائم مرتبط با آن، مانند مور مور شدن،بی‌ حسی و احساس سوزش دست و پا گفته می‌شود. پاراستیزیا می‌تواند موقت باشد مانند زمانیکه دست شما پس از آنکه به مدت طولانی روی آن خوابیدید خواب برود یا مزمن باشد،یعنی زمانی که گز گز کردن طولانی و همراه با درد باشد.

سوزن سوزن شدن دست و پا اغلب با علائم دیگر مانند درد، سوزش یا خواب رفتگی در دست‌ها و پاها همراه است. این نوع احساسات معمولا آسیب به اعصاب در آن ناحیه را نشان می‌دهد (نوروپاتی). به دلیل اینکه اینها نواحی محیطی بدن هستند، اصطلاح نوروپاتی محیطی برای اشاره به این نوع علائم استفاده می‌شود. برای تشخیص علت خواب رفتگی دست و پا از نوار عصب و عضله استفاده می‌شود. شایان ذکر است که تست نوار عصب و عضله در تشخیص بیماری در افراد مذکور به شرطی موثر واقع می‌شود که در مرکزی معتبر و توسط متخصص با مهارت کافی صورت گیرد.

بررسی دلایل خواب رفتگی

شایعترین علل سوزن سوزن شدن دست

• آسیب مستقیم مانند شکستگی، در رفتگی، کشیدگی و پیچ خوردگی
• اختلالات آناتومیکی

آسیب عصبی:

• فشرده سازی یا گیر افتادگی عصبی که دست را تحت تاثیر قرار می‌دهد، از جمله در ستون فقرات لنفاوی (گردن)
• انسداد عصب، عصب زیر و یا بین استخوان، غضروف، تاندون یا عضلات گیر کرده است و تحت فشار است. این ممکن است به علت آسیب، استفاده مکرر، یا حالت خوابیدن اشتباه باشد.
• وضعيت بد، به خصوص هنگامي كه ساعتها در جلوی صفحه نمايش كامپيوتر قرار دارید.
• استرس و اضطراب، که ممکن است موجب کشش ناخودآگاه عضلات به محل عصب یا اختلال گردش خون شود.
• بیماری‌های نورولوژیک
• تومور یا کارسینوما

آسیب عروق خونی (رگ):

• هر چیزی که بر روی سرخرگهای رادیال و اولنار تأثیر می‌گذارد, چون وظیفه آنها خونرسانی به دست است.
• سفت شدن سرخرگ‌ها، که گردش خون را آهسته و مسدود می‌کند.
• التهاب سرخرگ‌ها
• یخ زدگی، که باعث تشدید تنگی عروق خونی می‌شود.
• گردش خون ضعیف به علت عدم ورزش.
• اختلال در گردش خون ناشی از لباس‌های تنگ

انواع خواب رفتگی دست که کمتر رایج هستند

اختلالات خود ایمنی:

• واکنش سیستم خود ایمنی به بیماری ویروسی، با علائم خواب رفتگی دست, پس از اینکه بیماری ظاهرا به پایان رسیده است.
• تقریبا هر اختلال خود ايمني فعال ممکن است باعث التهاب مزمن شود.

اختلالات متابولیک، که با عملکرد عصب تداخل پیدا می‌کند.

• بیماری تیروئید
• سایر بیماریهای غدد درون ریز

انواع علل غیر معمول و نادر سوزن سوزن شدن دست

• در بارداری به علت تورم ممکن است عصب در مچ دست تحت فشار قرار بگیرد، به خصوص هنگام دراز کشیدن
• برخی از عفونت های ویروسی

سموم:

• دریافت فلزات، از طریق مکمل‌ها یا قرار گرفتن در معرض کار
• داروهای ضد رتروویروسی

کمبودهای تغذیه‌ای:

• کمبود برخی ویتامینهای خاص گروه [B] در رژیم ِغذایی موجب کمخونی و نوروپاتی می‌شود.
• مصرف الکل باعث کمبود ویتامین [B] و نوروپاتی می‌شود.

8 تا از مهم ترین دلایل خواب رفتن دست

سطح کلسیم پایین

هیپوکلسمی بیماری است که ناشی ازکمبود کلسیم کافی در خون به وجود می‌آید. کلسیم یک ماده معدنی موجود در خون است که به قلب و سایر عضلات کمک می‌کند تا عملکرد خوبی داشته باشند و برای حفظ دندان‌ها و استخوان‌های قوی مورد نیاز است. شما باید با پزشک خود در این مورد مشورت کنید و یک آزمایش خون بگیرید. برای درمان هیپوکلسمی، روزانه یک مکمل کلسیم و ویتامین “دی” مصرف کنید و مصرف لبنیات مانند شیر، پنیر و ماست را افزایش دهید. شما همچنین باید از نوشیدن بیش از حد نوشابه‌های گاز دار حاوی فسفات اجتناب کنید – ماده شیمیایی که توانایی بدن در جذب کلسیم را مختل می‌کند. اجتناب از غذاهای شور هم خیلی مفید است، زیرا نمک موجب از دست رفتن کلسیم بدن می‌شود.

• میزان بروز: خیلی کم
• مهم‌ترین علائم: خستگی، ضعف تنفس، حساسیت زیاد، بی حسی عمومي، سوزش پا
• فوریت: پزشک مراقبت‌های اولیه

سندرم تنفس سریع

در سندرم تنفس سریع، ممکن است فرد تنگی نفس داشته باشد و یا سریع وعمیق نفس بکشد. معمولا هیچ مشکل فیزیکی موجب بروزاین علائم نمی‌شود و اغلب علائم به علت اضطراب، استرس یا احساسات ایجاد می‌شوند. همراه با تنگی نفس، ممکن است علائم درد قفسه سینه، تپش قلب یا سوزش در دست‌ها، پاها و صورت داشته باشد. این علائم معمولا به شکل حمله رخ می‌دهد. هنگام حمله تنفس سریع شما باید به پزشک مراقبت‌های اولیه خود مراجعه کنید، اوبا گفتگو و معاینه فیزیکی تشخیص خود را انجام می‌دهد. اکثر مردم با درمان بهبود می‌یابند. درمان یک حمله شدید اغلب شامل دستورالعمل‌ برای تنفس و تسکین دادن است و گاهی اوقات یک آرامبخش داده می‌شود. درمان برای جلوگیری از عود مجدد شامل رفتار درمانی ، فیزیوتراپی با تمرینات تنفسی و دارو است.

• میزان بروز: شایع
• مهمترین علائم: اضطراب، سرگیجه، تنگی نفس، ضربان قلب سریع، درد قفسه سینه
• علائمی که همیشه همراه با سندرم تنفس سریع رخ می‌دهد,تنفس سریع وعمیق
• علائمی که هرگز با سندرم تنفس سریع رخ نمی‌دهد,تنگی نفس بعد از بالا رفتن از چند پله
• فوریت:مراجعه به پزشک مراقبتهای اولیه

 سکته (حمله ایسکمی گذرا) 

سکته یک فوریت پزشکی است. وقتی جریان خون به مغز متوقف می‌شود، سکته اتفاق می‌افتد. شما باید خیلی سریع و توسط آمبولانس به بیمارستان بروید. هرچه سریعتر اقدام کنید، گزینه‌های درمانی کمتر و نتایج بهتری دریافت می‌کنید.

• میزان بروز: شایع
• مهمترین علائم:سرگیجه، سردردهای جدید، بی‌حس شدن دست، بیماری شدید، بی‌حسی پا
• نشانه‌هایی که اصلا با سکته یا(حمله ایسکمی گذرا) اتفاق نمی‌افتد:ضعف دوجانبه
• فوریت: خدمات اورژانس پزشکی

مولتیپل اسکلروز (MS)

مولتیپل اسکلروزیس [MS] بیماری تخریب سلولهای عصبی است که در آن سیستم ایمنی به پوشش میلین حمله می‌کند. پوشش میلین در انتقال سیگنال‌های عصبی نقش دارد، بنابراین این آسیب باعث اختلال در سیگنال عصبی می‌شود. شما باید در اسرع وقت به پزشک خود مراجعه کنید تا علائم خود را بیشتر تحت بررسی قرار دهید.

• میزان بروز: کمیاب
• مهمترین علائم: خستگی شدید، یبوست، بی‌حسی، ضعف بازو، کاهش میل جنسی
• فوریت پزشکی: مراجعه به پزشک مراقبتهای اولیه

نوروپاتی دیابتی

نوروپاتی دیابتی وضعیتی است که درد، بی‌حسی، ضعف و کاهش دامنه حرکتی در اندام به علت اثرات دیابت بر روی اعصاب رخ می‌دهد. شما باید به پزشک مراقبت‌های اولیه خود مراجعه کنید تشخیص قطعی با چند آزمایش انجام می‌شود. اگر تشخیص داده شود، پزشک شما برنامه درمانی تنظیم می‌کند تا درد و محدودیت‌های حرکتی که با این شرایط همراه است، را کنترل کنید.

• میزان بروز:کمیاب
• مهمترین علائم: خستگی، اضطراب، افسردگی، خواب کم، اسهال
• فوریت: پزشک مراقبت اولیه

مسمومیت با آرسنیک

آرسنیک موادی است که به طور طبیعی یافت می‌شود و خطرناک است. مسمومیت با آرسنیک منجر به سندروم عواقب پزشکی می‌شود که ممکن است فرد به طور تصادفی، عمدی یا به دلیل شغل خود در معرض این مواد قرار گیرد. باید بلافاصله به اتاق اورژانس برود.

• میزان بروز:خیلی کم
• مهمترین علائم: استفراغ یا اسهال، درد شکم (درد معده)، شدید شدن بیماری، خستگی، تهوع
• علائمی که همیشه با مسمومیت آرسنیک رخ می‌دهد: استفراغ یا اسهال و بیماری شدید
• فوریت: بخش اورژانس

علائم خواب رفتگی دست

سوزن سوزن شدن دست در واقع نوعی احساس آزار دهنده و تقریبا ضربه مانند است که در تمام قسمتهای دست و انگشتان و گاهی اوقات بازوها به گردن یا فک حرکت می‌کند. برخی از علل کاملا خوش خیم و بی ضرر هستند، اما بقیه آنها ممکن است نشانه‌ی هشدار دهنده‌ی شرایطی باشند که نیاز به درمان دارد. سوزن سوزن شدن دست و یا جاهای دیگر بدن، گاهی اوقات “احساس مور مور شدن” یا “خواب رفتگی” نیز نامیده می‌شود. برخی ویژگی‌های سوزن سوزن شدن دست:

• احساس خواب رفتگی، سوزن و سوزن دست و انگشتان، اغلب به بازو, گردن و شانه گسترش می‌یابد.
• ممکن است یک یا هر دو دست تحت تاثیر قرار بگیرند.
• بی حسی
• درد سوزش مانند
• کاهش دامنه حرکتی
• ضعف
• سفت شدن ماهیچه‌های بازو

سوزن شدن دست شما با این علائم نیز شناخته می‌شود:

• احساس حرکت کردن چیزی
• احساس حرکت کردن چیزی در دست
• حس جریان الکتریکی
• حس جریان الکتریکی در دست
• سوزش انگشت
• سوزن سوزن شدن انگشت
• سوزن سوزن شدن دست
• بی حسی دست
• خواب رفتگی دست

چه کسانی اغلب تحت تاثیر نشانه‌های سوزن سوزن شدن دست قرار می‌گیرند؟

• کارمندانی که پشت میز کار با استفاده از صفحه کلید و ماوس برای چند ساعت در روز می‌نشینند.
• هر کسی که عصبش آسیب دیده و یا مشکلی در سیستم گردش خون دارد.

آیا علائم سوزن سوزن شدن جدی است؟

• یک نوع خفیف خواب رفتگی، هنگام بیدار شدن از خواب در صبح، که سریع برطرف می‍‌‌‌‌‌‎‎‌‌شود جدی نیست.
• موردی که بیشتر ادامه پیدا می‌کند به تدریج باعث نگرانی می‌شود آسیب عصبی ادامه پیدا کرده ممکن است منجر به لمس شدن دائمی و از دست دادن حس دست شود.
• خواب رفتن دست چپ می‌تواند هشداری از یک حمله قلبی باشد، به خصوص اگر سوزش ناگهانی شروع شود و به بازو و فک گسترش یابد.

تشخیص علت خواب رفتگی دست بیماران با تست نوار عصب و عضله

در مواردی که فرد با علائم خواب رفتن دست و احساس گزگز و مور مور شدن در انگشتان دست مواجه می‌شود، انجام تست نوار عصب و عضله گیر افتادن عصب مدیان را در مچ دست را تشخیص می‌دهد که به این حالت در فرد سندرم تونل کارپ گفته می‌شود. سندرم تونل کارپ شایع ترین بیماری است که موجب خواب رفتگی دستان می‌شود. این بیماری در خانم‌ها بسیار شایع می‌باشد و در مواردی که بیمار زیاد کار می‌کند یا در زمان حاملگی تشدید می‌شود. بیماران مبتلا به کم کاری تیرویید گاهی با علائم خواب رفتن دست و پا و احساس گزگز و مور مور در انگشتان روبرو می‌شوند. همچنین این بیماران ممکن است در ناحیه مچ پا یا در ناحیه پاشنه پا دردی را حس نمایند که ممکن است با مشکل خار پاشنه اشتباه گرفته شود و مسیر درمان اشتباهی انتخاب شود. پزشک متخصص طب فیزیکی در معاینات بالینی و استفاده از نتایج حاصل از تست نوار عصب و عضله در بیماران مبتلا به مشکل مربوطه نسبت به شناسایی منطقه ایجاد مشکل اطمینان حاصل می‌نماید. در مواردی که فرد در ناحیه کف پا یا پاشنه پا به متخصص رجوع می نماید نیز تست نوار عصب و عضله گیر افتادگی عصب را در ناحیه مچ پا را تشخیص می‌دهد. در این دسته از بیماران ممکن است فرد به متخصصین زیادی رجوع کرده باشد ولی به علت عدم تشخیص درست، زمان زیاد و هزینه بسیاری از دست رفته باشد و اینها همه در کنار ثبات درد طاقت بیمار را طاق نموده باشد. که با تشخیص درست و استفاده از ابزارهای تشخیصی دقیقی نظیر نوار عصب و عضله بیماری به صورت صحیح تشخیص داده شده و نسبت به درمان اقدام می شود. در بیماران مبتلا به ام اس نیز تست نوار عصب و عضله می تواند در تشخیص بیماری و یا تعیین تاثیر داروها مورد استفاده قرار گیرد. در خصوص بیماران مبتلا به ام اس هم ممکن است نوار عصب و عضله کمک کننده باشد. در هنگام بروز حملات ام اس می‌توان تشخیص را بر عهده تست نوار عصب و عضله گذاشت. در این تست میزان سرعت انتقال پیام‌های عصبی در عضلات مورد ارزیابی قرار می گیرد.

درمان و تسکین بی‌حسی دست

برای درمان سریع سوزش دست به بخش اورژانس بروید

• اگر به طور ناگهانی در دست چپ خود احساس خواب رفتگی و سوزش کردید ممکن است ناشی از فشار خون بالا و حمله قلبی باشد.
• احساس بی حالی و سوزش در دست‌ها، بازوها و صورت، همراه با سرگیجه، سردرد، تاری دید و بی‌حسی هنگام صحبت. اینها علائم حمله ایسکمی گذرا یا سکته کوچک هستند. این معمولا یک نشانه هشدار دهنده سکته است و باید بلافاصله مورد بررسی قرار گیرد.

با پزشک قرار ملاقات بگذارید اگر:

• سوزش دست به تدريج پیش می‌آید و به مدت چند روز و چند هفته ادامه می‌يابد.
• شما می‌خواهید فیزیوتراپی را امتحان کنید تا اگر فشار روی یک عصب قرار گرفته یا گیر کرده برطرف شود.
• شما می خواهید طب سوزنی و ماساژ درمانی را برای کاهش درد و بهبود گردش خون امتحان کنید.

روش‌های درمان سوزش دست که می‌توانید در خانه امتحان کنید 

• از داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی برای کاهش درد استفاده کنید.
• استفاده از آتل یا پد گرم کننده روی قسمتهای دردناک در طول فعالیت درد را کاهش می‌دهد و تسکین پیدا می‌کند.
• استفاده از بریس دست را موقع خواب صاف نگه می‌دارد.
• باید در محل کار و تکنیک‌های مورد استفاده وزنه برداری یا ورزشهای دیگر تطابق لازم را ایجاد کنید.
• شیوه زندگی خود را در ورزش، خواب، رژیم غذایی و کنترل استرس به منظور بهبود کلی تناسب اندام و گردش خون تغییر دهید.

سوالاتی که دکتر در مورد خواب رفتگی دست می‌پرسد

• خواب رفتگی دست چه مدت طول می‌کشد؟
• آیا تا کنون دیابت برای شما تشخیص داده شده است؟
• آیا تا به حال در قسمت شانه یکی از موارد زیر را مشاهده کرده‌اید؟
• آیا امروز یا در طی هفته گذشته تب داشته‌اید؟

آمار و ارقام علائم خواب رفتگی دست 

افرادی که سوزن سوزن شدن دست را تجربه کرده‌اند این علائم را داشته‌اند:

• ۵٪ درد در یک شانه
• ۵٪ خواب رفتگی پا
• ۴٪ خواب رفتگی ساعد

افرادی که گزگز شدن دست را تجربه کرده‌اند علائم آنها اینقدر طول کشیده است:

• 37% کمتر از یک روز
• ۳۰٪ بیشتر از یک ماه
• ۱۶٪کمتر از یک هفته

افرادی که خواب رفتگی دست را تجربه کرده‌اند با این موارد مواجه شده‌اند.

• 3% سطح پایین کلسیم بدن
• ۱٪ سندرم تنفس سریع