تاریخ: 18 آبان 1402
لوردوز یا گودی کمر یک ناهنجاری پزشکی است که در آن کمر فرد دچار یک انحنای بیش از حد می‌باشد. البته همیشه یک انحنای طبیعی در کمر وجود دارد؛ انحنای ستون فقرات در سه سطح مختلف دیده می‌شود. این منحنی‌ها در سطح پایین کمر، سطح گردن و ناحیه وسط کمر قرار دارند و به بدن کمک می‌کنند تا شوک حاصل از ضربه و فشار را جذب کرده و وزن سر را کنترل کند. لوردوز یا گودی کمر زمانی اتفاق می‌افتد که منحنی پایین کمر (در اصطلاح علمی لومبار نامیده می‌شود)، طور غیرعادی و بیش از حد نرمال خم می‌شود. علت اصلی ایجاد این گودی کمر می‌تواند زایمان‌های مکرر، پوکی استخوان و جابجایی مهره‌ها در ستون فقرات باشد. این شرایط می‌تواند باعث ایجاد فشار شدید بر روی ستون فقرات شود و درد طاقت‌فرسایی را در ناحیه پایین کمر ایجاد کند. افراد مبتلا به گودی کمر اغلب دارای قوس برجسته‌ای در قسمت پایین کمر هستند که در صورتی که از پهلو به آن‌ها نگاه کنیم، این گودی کاملاً قابل مشاهده است. در این افراد اغلب این‌گونه به نظر می‌آید که باسن و شکم خود را بیرون داده‌اند.
برای تشخیص گودی کمر در خود، یک روش ساده این است که دراز بکشید و پشت خود را به سطح زمین یا هر سطح سخت دیگری تماس دهید. سپس سعی کنید کف دست خود را در ناحیه پایین کمر بگذارید. اگر دست شما به راحتی و به دلیل وجود فضای اضافی به زیر کمر برسد، احتمالاً گودی کمر دارید. در این صورت، مناسب است با پزشک خود در مورد تمرینات مناسبی که در صورت بروز لوردوز یا گودی کمر باید انجام دهید، مشورت کنید. در موارد شدید، اگر هیچ روش درمانی نتیجه مطلوب را به همراه نداشته باشد، ممکن است پزشک شما عمل جراحی را توصیه کند.
در بیشتر موارد، اگر وضعیت گودی کمر درمان نشود، ناراحتی یا مشکلات زیادی ایجاد نمی‌کند. البته، داشتن یک ستون فقرات سالم با فرم و انحنای مناسب، بسیار مهم است زیرا بدن انسان برای انعطاف‌پذیری و تحرک تا حد زیادی به آن وابسته است. لوردوز درمان نشده ممکن است زمینه را برای بروز سایر مسائل مربوط به ستون فقرات، مشکلات پا، کمپلکس مفصل ران و غیره فراهم کند، بنابراین بهتر است با یک پزشک مشورت کنید و به دنبال درمانی برای گودی کمر خود باشید.
متخصصین کلینیک امید سال‌ها تجربه در زمینه‌ی درمان انواع مشکلات ستون فقرات و کمر از جمله لوردوز یا گودی کمر را دارند. پس از تشخیص شدت و علت گودی کمر بیمار، مناسب‌ترین درمان برای بیمار برنامه ریزی و توصیه می‌شود. در برخی موارد حرکات اصلاحی مؤثرترین شیوه‌ی درمان می‌باشد.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره‌ی درمان گودی کمر و دریافت نوبت در کلینیک امید با شماره تلفن‌های 02188801800 – 02122780702 تماس حاصل فرمایید.
علل ایجاد گودی کمر
گودی کمر اغلب در کودکی ظاهر می‌شود و معمولاً هیچ دلیل قابل‌شناسایی برای آن وجود ندارد. این معمولاً به عنوان لوردوز خوش‌خیم نوجوانی شناخته می‌شود. این شرایط در واقع می‌تواند هر کسی را در هر سنی درگیر کند. برخی از دلایل احتمالی این وضعیت عبارت‌اند از:
- تأثیر قرارگیری بدن در وضعیت نامناسب
- اضافه وزن یا چاقی مفرط
- ضعیف شدن استخوان‌ها بر اثر پیری که در علم پزشکی به عنوان پوکی استخوان نیز شناخته می‌شود
- ناهنجاری‌هایی در وضعیت دیسک‌های بین مهره‌های ستون فقرات به نام دیسکیت
- کیفوز یا قوز کمر – وضعیتی که با انحنای قسمت وسط کمر رو به بیرون برجسته شده است.
- اسپوندیلولیستیز، وضعیتی است که در آن مهره‌ای مطابق مهره‌ای تراز دار به عقب یا جلو می‌لغزد (رانش یا لغزش مهره‌ها)
- آکندروپلازی که نوعی کوتولگی است
- بارداری و زایمان‌های مکرر
اگر این گودی انعطاف‌پذیر باشد و به شما اجازه خم شدن به جلو را بدهد، شاید نیازی به درمان نباشد. اگر منحنی گودی کمر، در هنگام خم شدن همچنان ادامه داشته باشد و جایی برای انعطاف‌پذیری کمر باقی نماند، باید بیشتر به دنبال درمان باشید.
علائم
در حالت عادی، افراد مبتلا به لوردوز علائم خاصی جز انحنای آشکار در پایین ستون فقرات ندارند. با این حال، علائم گودی کمر ممکن است بسته به شدت انحنا وجود داشته باشد. این علائم شامل درد در ناحیه پشتی و دردی که ممکن است به سمت پاها تمایل داشته باشد، می‌باشد. اگر فرد علاوه بر گودی کمر، با مشکلات دیگری نیز مواجه باشد، ممکن است دچار مشکلاتی مانند دیسپلازی مفصل ران، دیستروفی عضلات یا مشکلات عصبی عضلانی شود.
تشخیص
تشخیص گودی کمر معمولاً آسان نیست. اگرچه، علامت قابل مشاهده‌ی ناشی از این وضعیت، یک قوس برجسته غیر عادی در کمر می‌باشد. فرد مبتلا به گودی کمر، این‌گونه به نظر می‌رسد شکم و باسن را بیرون داده است. تشخیص دقیق بیماری با ارزیابی فیزیکی بیمار و بررسی سابقه پزشکی فرد مبتلا انجام می‌شود. در صورت نیاز، پزشک معالج آزمایش‌های بیشتری را توصیه می‌کند. پزشک ممکن است عکس‌برداری رادیولوژی را برای بررسی شدت انحنای کمر توصیه کند. به منظور تعیین احتمال شکستگی و عفونت‌های مرتبط با استخوان، پزشک ممکن است آزمایش تراکم استخوانی را نیز توصیه کند. با استفاده از ام آر آی یا تکنیک تصویربرداری تشدید مغناطیسی می‌توان وجود ناهنجاری نخاعی و مشکلات عصبی را رد کرد. پزشک همچنین ممکن است اسکن توموگرافی کامپیوتری (سی تی اسکن) را نیز برای داشتن تصویری دقیق از اندام‌ها، عضلات و استخوان‌های مرتبط با ناحیه کمر توصیه کند.
درمان گودی کمر
درمان گودی کمر به شدت ناهنجاری ستون فقرات و همچنین بروز علائم دیگر بستگی دارد. هدف از درمان گودی کمر این است که پیشرفت انحنای غیرطبیعی را متوقف کرده و از بروز تغییر شکل بیشتر جلوگیری به عمل آید.
در زیر برخی از گزینه‌های درمانی برای گودی کمر ذکر شده است:
- فیزیوتراپی برای بسیاری از این بیماران مفید است. برای اصلاح ناهنجاری‌های مربوط به انحنای ستون فقرات، ممکن است به فیزیوتراپی همراه با برخی از انواع تمرینات وضعیتی نیاز باشد. فیزیوتراپی همچنین به تقویت عضلات اصلی کمک می‌کند.
- اگر گودی کمر به دلیل وضعیت بد یا نادرست بدن ایجاد شود، تنها به انجام تعدادی تمرینات ساده نیاز است.
- ممکن است به بیمارانی که به خاطر کودی کمر دچار درد و ناراحتی هستند، داروهای ضدالتهابی برای تسکین درد و کاهش تورم و التهاب داده شود.
- به افراد چاق توصیه می‌شود لاغر شوند.
- یوگا و مدیتیشن می‌توانند به تقویت قدرت، آگاهی در مورد بدن، دامنه حرکتی و انعطاف‌پذیری کمک کنند.
- ممکن است نوجوانان و کودکان خردسال برای اصلاح ناهنجاری انحنای ستون فقرات نیاز به استفاده از بریس داشته باشند.
- موارد شدید گودی کمر ممکن است برای اصلاح شرایط به انواع مختلفی از روش‌های جراحی مانند جایگزینی دیسک مصنوعی برای اصلاح فرم ستون فقرات نیاز داشته باشد.
اکثریت بیماران حتی در صورت عدم درمان گودی کمر، هیچ عارضه عمده‌ای در سلامتی وجود نخواهد آمد. اگرچه، از آنجا که ستون فقرات در بسیاری از انعطاف‌پذیری‌ها و حرکات انسان نقش حیاتی دارد، برای کنترل سلامت ستون فقرات ضروری است. موارد درمان نشده ممکن است استعداد ابتلا به مشکلات دیگر در ستون فقرات، پاها، حلقه لگن و غدد داخلی را نیز افزایش دهد.
5 ورزش مناسب برای کاهش یا از بین بردن گودی کمر
در اینجا فهرستی از 5 تمرین برای رفع و صاف کردن گودی کمر آورده شده است، بیشتر آن‌ها ورزش‌های تقویت‌کننده هستند، اما این امکان را فراهم می‌کنند تا با موقعیت مناسب برای قرارگیری بدن شروع کنیم.
قرارگیری مناسب بدن برای صاف کردن گودی کمر
هنگامی که دچار کمردرد شدید هستید و گزارش MRI، نشانگر کاهش یافتن گودی کمر بوده است، وضعیت مناسب قرارگیری بدن در این مرحله نقش بسیار مهمی‌دارد. حالا چطور این کار را انجام بدهیم؟
این استراتژی قرارگیری بدن فقط در حالت خوابیده به پشت می‌تواند انجام شود، یعنی برای این کار باید به پشت دراز بکشید. برای این کار فقط به یک حوله یا ملحفه‌ی روتختی نیاز دارید. پس ابتدا باید یک حوله را با ضخامت کافی رول کنیم.
حالا به پشت دراز بکشید و این حوله رول شده را در زیر ناحیه پایین کمر قرار دهید. بهترین زمان برای انجام این کار زمانی است که شب می‌خواهید بخوابید، اما می‌توانید هر زمان که می‌خواهید استراحت کنید این تمرین را انجام دهید.
قرار دادن این حوله‌ی رول شده در واقع از منحنی شدن کمر پشتیبانی می‌کند و در نتیجه گودی کمر را نگه می‌دارد. انجام این تمرین برای حداقل دو هفته می‌تواند تأثیر فوق‌العاده‌ای بر کمردرد شما داشته باشد.
تمرین بالا بردن یک دست و یک پا در حالت چهار دست و پا
زمانی که می‌خواهید این تمرین را انجام می‌دهید، درد شدید شما باید کاهش یافته باشد.
در تمرین بالا بردن دست و پا، ابتدا باید در حالت چهار دست و پا قرار بگیرید. سپس یک پا و دست مخالف آن را بلند کرده و سعی کنید زانو و آرنج را در حالت کاملاً صاف نگه‌دارید. این وضعیت را به مدت حداقل 5 تا 10 ثانیه حفظ کنید و سپس همان کار را در سمت دیگر بدن تکرار کنید. این تمرینات را تکرار کنید و در هر جلسه حداقل 10 تکرار انجام دهید.
حرکت پل از پهلو روی زانو
هدف از انجام این تمرین، تقویت عضلات در دو طرف کمر است. برخلاف حرکت معمولی پل زدن که در حالت خوابیده به پشت انجام می‌شود، حرکت پل در حالت خوابیده به پهلو انجام می‌شود.
بنابراین، برای انجام این تمرین ابتدا باید در حالت خوابیده به پهلو قرار بگیرید و بالاتنه خود را بر روی آرنج خود تکیه دهید. در این وضعیت برای شروع، ران را مستقیم و زانوها را تا 90 درجه خم نگه دارید. سپس باسن خود را به آرامی بلند کنید به صورتی که دو طرف کمر به حالت مستقیم قرار بگیرد.
این وضعیت را حداقل 5 تا 10 ثانیه نگه‌دارید و سپس به آرامی پایین بیایید، این روند را حداقل 10 بار در یک جلسه تکرار کنید. انجام این حرکت روزانه دو تا سه بار توصیه می‌شود.
اکنون، به سمت دیگر دراز بکشید و این حرکت را در سمت دیگر بدن خود انجام دهید.
بالا بردن پا در حالت درازکش روی شکم
این تمرین برای تقویت عضله پشت ناحیه کمر است. برای این حالت باید دراز کشیده باشید (روی شکم دراز بکشید) و این موقعیت شروع این تمرین می‌باشد.
در این حالت، پای خود را به آرامی تا 30 درجه بلند کنید. در حالی که پای خود را بالا می‌آورید باید به خاطر داشته باشید که نباید زانوی خود را خم کنید، سعی کنید پاها را تا حد ممکن صاف نگه دارید. این حالت را به مدت 5 ثانیه نگه دارید و سپس حرکت را روی پای دیگر تکرار کنید. به طور متناوب، هر دو پا را با حداقل 10 تکرار در یک جلسه بالا بیاورید.
بالا بردن بالاتنه در حالت درازکش روی شکم
آخرین تمرین در این لیست بالا بردن بالاتنه در حالت درازکش روی شکم است و هدف آن تقویت عضلات بالای کمر است. در این تمرین، وضعیت شروع همانند تمرین قبلی است، فقط با این تفاوت که شما باید یک بالش زیر قسمت کمر قرار دهید. هر دو دست خود را کنار بدنتان بگذارید.
در حالتی که در وضعیت شروع برای انجام این تمرین قرار گرفته‌اید، سینه را به آرامی از زمین بلند کنید؛ همان‌طور که در تصویر بالا نشان داده شده است. این حالت را برای 5 تا 10 ثانیه نگه دارید و سپس به آرامی پایین بیایید.
توصیه می‌شود در هر بار تمرین، این حرکت را 10 تا 15 تکرار کنید، انجام این تمرین دو بار در روز تأثیر خوبی خواهد داشت.
