درمان فلج بلز با فیزیوتراپی: ورزش صورت، ماساژ، طب سوزنی

تاریخ: 18 آبان 1402

فلج بلز بیماری است که در آن عضلات در یک طرف صورت به طور ناگهانی ضعیف یا فلج می‌شوند. هر بار فقط یک طرف صورت را درگیر می‌کند و باعث سفت شدن آن طرف می‌شود. ضعف ممکن است بر روی تولید بزاق و پارگی نیز تأثیر بگذارد، و حس چشایی نیز ممکن است کاهش یابد. با این حال، در موارد بسیار نادر، فلج بلز می‌تواند هر دو طرف صورت را تحت تأثیر قرار دهد.

فلج بلز در اثر ضربه به عصب جمجمه هفتم ایجاد می‌شود که “عصب صورت” نیز نامیده می‌شود. این اغلب در افرادی است که دیابت دارند یا در حال بهبودی از عفونت‌های ویروسی هستند.

بیمار می‌تواند به طور کامل از فلج بلز با درمان یا بدون درمان بهبود یابد. به هیچ وجه درمانی متناسب با همه موارد وجود ندارد، اما پزشک ممکن است برای کمک به تسریع بهبودی شما فیزیوتراپی را پیشنهاد کند. یک فیزیوتراپیست می‌تواند به شما آموزش دهد که چگونه عضلات صورت خود را ماساژ دهید و ورزش کنید تا از بروز این امر جلوگیری کند.

دلایل فلج بلز 

اگرچه دلیل دقیق فلج بلز مشخص نیست، اما اغلب مربوط به قرار گرفتن در معرض عفونت ویروسی است. ویروس‌هایی که به فلج بلز مرتبط شده‌اند شامل ویروسی است که باعث ایجاد موارد زیر می‌شود:

• تبخال و هرپس تناسلی (هرپس سیمپلکس)
• بیماری‌های تنفسی (آدنو ویروس)
• آبله مرغان و زونا (هرپس زوستر)
• آنفلوانزا (آنفلوانزای B)
• مونونوکلئوز عفونی (اپشتین بار)
• عفونت‌های سیتومگالوویروس
• بیماری دست، پا و دهان (ویروس کوکساکی)
• سرخک آلمانی (سرخچه)
• اوریون (ویروس اوریون)

علائم فلج بلز 

علایم فلج بل در بیماران ممکن است متنوع باشد و از بی‌حسی خفیف و ضعف (رخوت) تا فلج کامل صورت متفاوت باشد. فلج بلعزما بیشتر بر روی پلک و دهان تأثیر می‌گذارد و باعث مشکل در بسته شدن و باز کردن آن‌ها می‌شود. لازم به ذکر است که در موارد نادر، هر دو طرف صورت ممکن است تحت تأثیر قرار گیرند.

علائم به سرعت توسعه یافته و طی 48 ساعت به اوج خود می‌رسند. علائمی که ممکن است رخ دهد عبارتند از:

• ضعف یا فلج فقط در یک طرف صورت، منجر به مشکل بسته شدن پلک و افتادگی کنار دهان می‌شود.
• عضلات دهان در طرف آسیب دیده صورت می‌ریزد.
• خشکی دهان
• تحریک چشم آسیب دیده، مانند خشکی یا افزایش تولید اشک
• گوش درد یا درد در زیر گوش در طرف آسیب دیده صورت
• حس چشایی تغییر یافته یا کاهش یافته
• افزایش حساسیت به صدا در گوش آسیب دیده
• درد در اطراف فک
• سر درد
• وزوز گوش (صدای زنگ در یک گوش یا هر دو گوش)
• سرگیجه
• مشکل در خوردن یا آشامیدن
• اختلال در گفتار

در بیشتر موارد فلج بلز، علائم در طی دو تا سه هفته بهبود می‌یابند. بیشتر افراد در طی سه تا نه ماه بهبود کامل می‌یابند. در بیشتر بیماران بهبود کامل علائم وجود دارد اگر چه در برخی موارد ممکن است آسیب دائمی در عصب باقی بماند.

برخی از آمارها نشان می دهد که از هر 10 نفر 7 نفر مبتلا به فلج بلز به طور کامل بهبود می‌یابند. زمان بهبودی از فردی به فرد دیگر بسیار متفاوت است و به میزان آسیب عصبی بستگی خواهد داشت.

عوارض 

براساس آمارها، به نظر می‌رسد حداقل 3 نفر از هر 10 بیمار مبتلا به فلج بلز نوعی ضعف باقیمانده در عضلات صورت خود دارند و از هر 10 نفر، 2 نفر ممکن است با مشکل طولانی مدتی روبرو شوند.

عوارض شناخته شده شامل این موارد است:

• ضعف مداوم صورت
• مشکلات چشم
• مشکل در گفتار، خوردن و آشامیدن
• کاهش حس چشایی
• کشیدگی عضلات صورت

فیزیوتراپی برای فلج بلز 

اکثر افرادی که از فلج بلز رنج می‌برند در طی یک یا دو ماه کاملا بهبود یافته‌اند، خصوصاً افرادی که در مراحل اولیه تشخیص داده شده‌اند.

در اینجا نحوه برخورد فیزیوتراپی با فلج بلز آورده شده است:

تمرینات 

ورزش‌های فیزیوتراپی برای فلج بلز تمامی قسمت‌های صورت را در بر می‌گیرد. این ورزش‌ها معمولا شامل موارد زیر هستند:

تمرینات صورت

از آنجا که این بیماری شامل ضعف اعصاب صورت است، تقویت آن‌ها ضروری است. در فیزیوتراپی این کار اغلب از طریق ورزش‌هایی انجام می‌شود که عضلات را سفت و آرام می‌کنند.

یک تمرین معمول برای شل کردن گونه‌ها، قرار دادن انگشت شست در داخل دهان است تا گونه را به سمت پایین و رو به جلو بکشید. پس از 10 ثانیه این حالت را تکرار کنید و سپس موقعیت را به سمت مرکز تغییر دهید و همان روش را دوباره تکرار کنید. در مرحله بعد، بیشتر به سمت مرکز حرکت کنید. اگر در این مرحله نقطه‌ای که دردناک است را پیدا کردید، برای مدت 15 تا 20 ثانیه فشار را در آن نقطه حفظ کنید. این تمرین به شل کردن گرفتگی کمک می‌کند.

فشار دادن لب 

لب‌های خود را ببندید و به آرامی آن‌ها را جمع کنید. هنگام انجام این کار، اگر حرکت ناخواسته عضله چشم وجود دارد، آن را بررسی کنید. یافتن حرکات ناخواسته آسان نیست و بنابراین این مرحله باید چندین بار تکرار شود تا چشم شروع به درگیر شدن کند. پس از انجام این کار، تمرکز خود را بر روی شل کردن عضله اطراف چشم بگذارید.

صحبت کردن 

برای کنترل حرکت چشم، صحبت در مقابل آینه را تمرین کنید. از کم شروع کنید و به تدریج صحبت کردن را زیاد کنید. برای دستیابی به حداکثر نتایج، بر کلمات الفبا به صورت M ،B ،F و P تأکید کنید. در اینجا لازم است که هنگام مکالمه از باز بودن پلک‌های خود اطمینان حاصل کنید.

چشمانتان را گشاد کنید 

این تمرین عمدتا برای بهبود حرکات چشم استفاده می‌شود. در این تمرین، چشم‌ها تا حداکثر حد ممکن بدون بالا بردن ابروها و یا کشیدن پلک پایین برای مدت 15 ثانیه کاملاً باز می‌شوند.

لبخند

لبخند زدن برای افرادی که از فلج بلز رنج می‌برند یک تمرین عالی است. در مقیاس کم شروع کنید و روی پلک پایین تمرکز کنید. سعی کنید محلی را که عضله شروع به حرکت می‌کند، را مورد هدف قرار دهید. پس از آن، بر لبخند در ذهن خود تمرکز کنید و سپس بگذارید دهان شما آن را دنبال کند. در نقطه‌ای که پلک درگیر نباشد، لبخند را نگه دارید. این به کنترل حرکات دهان کمک می‌کند.

ابروهای خود را حرکت دهید 

ابروهای خود را به طور مساوی از دو طرف بالا ببرید، تا جایی که گوشه دهان شروع به حرکت کند. هنگامی که دهان شروع به حرکت کرد، در حالی که تمرکز تان روی شل کردن عضلات اطراف دهان است، حرکت را متوقف کرده و نگه دارید. این حرکت همچنین یک عمل بسیار موثر است.

در حالی که این تمرینات را می‌توان در خانه انجام داد، اما همیشه گرفتن کمک از یک فرد حرفه‌ای توصیه می‌شود. افراد حرفه‌ای نه تنها به شما در درمان موثر مشکل از طریق ترکیبی از تکنیک‌ها کمک می‌کنند بلکه در تشخیص مشکل و پیشگیری بیشتر از عود آن نیز کمک خواهند کرد.

ماساژ 

هدف از ماساژ صورت برای فلج بلز، حفظ نرمی عضلات و کاهش خطر انقباض است. ماساژ ممکن است بخشی از برنامه درمانی فیزیکی برای فلج بلز باشد. درمانگر می‌تواند نحوه انجام ماساژ صورت را به شما بیاموزد.

طب سوزنی 

برای ارزیابی اثربخشی طب سوزنی برای فلج بلز، مطالعات کمی با کیفیت بالا انجام شده است، اما برخی از افراد معتقدند که ممکن است علائم را بهبود بخشد یا مدت زمان فلج صورت را کوتاه کند. طب سوزنی معمولاً به عنوان یک تمرین ایمن در نظر گرفته می‌شود.