درمان دیسک کمر با دیسکوژل: درمان حداقل تهاجمی دیسک کمر

تاریخ: 30 آبان 1402

فتق دیسک کمر هنگامی رخ می‌دهد که مشکلی در بالشتک‌های لاستیکی که به دیسک‌های واقع شده بین مهره‌ها شناخته می‌شود و برای محافظت از ستون فقرات تشکیل شده‌اند، به وجود آید.

هر دیسک نخاعی از 2 قسمت یعنی هسته و آنولوس تشکیل شده است. هسته دارای ماده ای ژله مانند نرم است که توسط قسمت بیرونی مقاوم و لاستیکی مانند معروف به آنولوس محافظت می‌شود. فتق دیسک کمر هنگامی اتفاق می‌افتد که پارگی در آنولوس ایجاد شود و باعث شود بخشی از هسته از آن عبور کند. شایع‌ترین علامت فتق دیسک کمر، درد پایین کمر است.

درمان‌‌های زیادی برای درد دیسک کمر وجود دارد که دیسکوژل یکی از آن‌هاست. هدف از درمان دیسک کمر با دیسکوژل (DiscoGel) آزادسازی ریشه اعصاب و از بین بردن درد است. در ادامه‌ی مطلب به نحوه انجام دیسکوژل، مزایای آن و سایر درمان‌های دیسک کمر اشاره شده است.

فتق دیسک کمر چگونه اتفاق می‌افتد؟ 

بیایید نگاهی دقیق‌تر به علل دیسک کمر بیندازیم.

انحطاط ستون فقرات

متأسفانه، با پیشروی سن، هر فردی ممکن است به فتق دیسک کمر مبتلا شود. همانطور که فرایند پیری پیش می‌رود، انعطاف‌پذیری دیسک‌های ناحیه کمر کاهش می‌یابد. این به این معنی است که حتی آسیب کوچکی می‌تواند باعث فتق دیسک شود.

یکی از وظایف اصلی دیسک‌های کمر، حمایت و توزیع وزن بدن است. هنگامی که ما حرکاتی مانند خم شدن، چرخش و انجام فعالیت‌هایی که فشاری را بر کمر ایجاد می‌کنند، انجام می‌دهیم، دیسک‌ها به جذب ضربه‌ها و آسیب‌های وارد شده به ناحیه کمر کمک می‌کنند.

با توجه به اینکه دیسک‌ها در طول روز به طور مداوم در فعالیت‌های روزمره مورد استفاده قرار می‌گیرند، آنها به مرور زمان فرسوده و آسیب می‌بینند. به عبارت دیگر، ممکن است هسته دیسک به خارج از محفظه خود فروکش کند و هنگامی که پوشش خارجی آسیب می‌بیند، فتق دیسک رخ دهد و باعث بروز فتق یک یا چند دیسک شود.

آسیب ناگهانی یا ضربه‌های سنگین 

صدمات ناگهانی مانند تصادفات رانندگی یا سقوط می‌تواند به دیسک‌های ستون فقرات شما ضربه وارد کند و منجر به فتق شود. فشار بیش از حد در حین انجام فعالیت‌های بدنی مانند بلند کردن اجسام سنگین نیز می‌تواند باعث فتق دیسک‌ها شود.

ضربه فیزیکی و فرسودگی ستون فقرات

ترکیبی از ضربه فیزیکی ناشی از آسیب دیدگی، پیچ خوردگی ناگهانی، یا خم شدن، همراه با تحلیل رفتن ستون فقرات، ممکن است باعث فتق دیسک شود. باید به خاطر داشت که بدون توجه به شخصیت افراد، روند پیری نیز می‌تواند صدمات جسمی قابل توجهی به بدن وارد کند.

فعالیت‌ها یا کارهایی که در گذشته بدون استرس انجام می‌شد، اکنون با تحلیل رفتن ستون فقرات می‌توانند منجر به آسیب ناگهانی شوند. حتی در برخی موارد، فتق دیسک کمر در فعالیت‌هایی به سادگی مانند عطسه نیز در افرادی که مناطق ضعیف نخاعی دارند، رخ می‌دهد.

فتق دیسک کمر در کجای ستون فقرات اتفاق می‌افتد؟ 

کمر احتمالاً فعال‌ترین قسمت ناحیه ستون فقرات در زندگی یک فرد است که از نظر جسمی فعال است. از بلند کردن تا دویدن و سایر تمرینات، این قسمت از ناحیه ستون فقرات ممکن است در طی فعالیت‌های سنگین جسمی دچار فشارهای قابل توجهی شود. جای تعجب نیست که فتق دیسک کمر به طور معمول در قسمت کمر اتفاق می‌افتد. همچنین مشاغلی که مردم را مجبور می‌کند ساعت‌ها در همان مکان بنشینند مانند خلبانان هواپیمایی و رانندگان کامیون، خطر فتق دیسک در آن‌ها چندین برابر بیشتر است.

دیسک‌های قسمت میانی تا فوقانی پشت که به ستون فقرات توراسیک معروف است نیز می‌توانند مستعد فتق دیسک باشند. وقتی این اتفاق می‌افتد، درد و ناراحتی ممکن است از ستون فقرات توراسیک (پشت قفسه سینه) به قسمت فوقانی کمر، شانه‌ها و دست‌ها تابانده شود. همچنین می‌تواند به سمت پایین کمر، لگن و حتی ران تابش کند.

فرقی نمی‌کند دیسک در کدام قسمت از ستون فقرات رخ داده است، درمان دیسک کمر با دیسکوژل می‌تواند در روند درمان و تسکین درد بیمار موثر باشد.

علائم دیسک کمر چیست؟ 

علائم فتق دیسک کمر بسته به محل فتق و سایر عوامل در افراد مختلف متفاوت است. از آنجا که سن دلیل اصلی انحطاط ستون فقرات است، طبیعی است که بیرون زدگی دیسک کمر در افراد مسن و افراد میانسال نسبتاً شدیدتر باشد.

علائم دیسک فتق کمر ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• بدون علائم: اکثریت مردم هیچ نشانه‌ای از لغزش دیسک را تجربه نمی‌کنند و از آنجا که این بیماری معمولاً به خودی خود بهبود می‌یابد، ممکن است حتی بدون هیچ آسیب جسمی قابل توجهی آن را تجربه کنید.
• کمر درد: این علامت واضحی است که دیسک‌های شما ممکن است در یک نقطه خاص لیز خورده باشد. به عنوان مثال، می‌توانید انتظار میزان قابل توجهی از کمردرد را پس از تحمل فتق در آن قسمت از ستون فقرات داشته باشید. راه رفتن، ایستادن یا نشستن ممکن است بسیار دردناک شود. در این مورد، درمان دیسک کمر با دیسکوژل بسیار موثر است.
• سوزن سوزن شدن یا بی حسی: اگر در هر قسمت از ناحیه کمر احساس بی حسی یا گزگز می‌کنید، احتمال دارد که از فتق دیسک کمر رنج ببرید. این امر خصوصاً در بین افرادی که به دلیل ماهیت شغلی خود به طور مداوم ساعت‌ها نشسته‌اند معمول است. به محض مشاهده علائم سوزن سوزن شدن، وقت آن است که با دکتر خود قرار ملاقات بگذارید.
• ضعف عضلانی: ضعف عضلانی یکی دیگر از علائم رایج فتق دیسک کمر است. ممکن است آنقدر شدید باشد که عضلات ناحیه آسیب دیده احساس بی فایده بودن کنند.
• آسیب شدید عصب: موارد درمان نشده فتق دیسک کمر، در طولانی مدت منجر به آسیب عصبی دائمی می‌شود. در موارد نادر، دیسک‌های لغزنده ممکن است در قسمت تحتانی کمر و پاها تأثیر بگذارند و تا جایی که می‌توانید کنترل مثانه و روده را از دست دهید. بنابراین قبل از اینکه فتق دیسک باعث علائم ادراری شود، درمان دیسک کمر با دیسکوژل می‌تواند از بسیاری علائم پشگیری کند.
• از بین رفتن حس: فشرده سازی عصب در نتیجه فتق دیسک کمر می‌تواند باعث از بین رفتن حس در ران، عقب پاها و عضلات راست روده شود.

دیسکوژل برای درمان دیسک کمر  

دیسکوژل DISCOGEL، یک محلول استریل بر پایه اتانول است. دیسکوژل، یک ژل چسبناک است که شامل یک مشتق سلولز، تنگستن، یک ماده رادیو مات است. مقدار دیسکوژل تزریق شده به هر دیسک، بسته به اندازه دیسک و فتق بین 0.3 تا 1.0 میلی‌لیتر نوسان می‌کند.

مزایای دیسکوژل برای درمان دیسک کمر 

مزایای دیسکوژل در مقایسه با سایر روش‌های درمانی:

• دیسکوژل دیسک کمر یک روش حداقل تهاجمی است.
• درمان دیسک کمر با دیسکوژل، یک روش بسته است و نیاز به جراحی باز نیست.
• درمان دیسک کمر با دیسکوژل، سرپایی است.
• هیچ مانعی برای درمان‌های دیگر در آینده وجود ندارد.
• نیازی به فیزیوتراپی طولانی مدت بعد از درمان دیسک کمر با دیسکوژل نیست.
• روش دیسکوژل بدون زخم و بریدگی است.
• این روش یک سندرم جراحی ناموفق نیست.
• موفقیت در درمان دیسک کمر با دیسکوژل بالا (90-95%) بالاست.
• عوارض یا عود فتق دیسک بین مهره‌ای، پس از استفاده از دیسکوژل ثبت نشده است (برای 7 سال نظارت).

دیسکوژل 

درمان دیسک کمر با دیسکوژل، پس از بی حسی موضعی از طریق مسیر خلفی دیسک‌های کمر و مهره‌های توراکس انجام می‌شود.

سوراخ شدن دیسک ترجیحاً با یک سوزن کوچک انجام می‌شود. نوکلئولیز، تزریق داخل دیسک اتانول ژلاتینه شده در وسط هسته انجام می‌شود. با شروع تزریق، بیمار ممکن است احساس سوزش گذرا در ناحیه تزریق داشته باشد که با گذشت زمان از بین می‌رود. برای به حداقل رساندن خطر، دیسکوژل باید خیلی آهسته (حداکثر 5 دقیقه) تزریق شود. پس از تزریق دیسکوژل، سوزن قبل از خارج شدن به مدت 2 دقیقه در محل تزریق باقی می‌ماند.

کاتتر از جایی ساطع می‌شود که بافت اضافی را حل کرده و در نتیجه اندازه فتق را کاهش می‌دهد. این اجازه می‌دهد فشار در داخل دیسک افت کند، دیسک به حالت طبیعی خود باز گردد و ریشه اعصاب نخاعی را متوقف کند. هنگامی که فشار کاهش می‌یابد، دردی که بیمار احساس می‌کند به میزان قابل توجهی کاهش می‌یابد یا از بین می‌رود. مدت زمان درمان دیسک کمر با دیسکوژل تقریباً 15-30 دقیقه است.

سایر روش‌های درمانی فتق دیسک کمر

علاوه بر درمان دیسک کمر با دیسکوژل، شیوه‌های درمانی متعددی برای دیسک کمر وجود دارد. چند مورد از محبوب‌ترین گزینه‌های موجود عبارتند از:

زمان 

این جمله که “زمان زخم‌ها را بهبود می‌بخشد” در مورد فتق دیسک‌های کمر صدق می‌کند. در بیشتر موارد، فقط باید زمان کافی برای بهبودی کامل به خود اختصاص دهید. در آن دوره، دور ماندن از فعالیت‌های بدنی که می‌تواند بر کمر تأثیر بگذارد مانند بلند کردن اجسام سنگین، انجام تمرینات سنگین یا ساعت‌ها ماندن به طور مداوم در یک نقطه ممکن است نتیجه‌ی خوبی در روند درمان داشته باشد.

داروها 

اگر احساس درد، بی حسی یا سوزن سوزن شدن غیر قابل تحمل به نظر می‌رسد، وقت آن است که با پزشک خود صحبت کنید. چندین داروی تجویز شده برای درمان درد همراه با فتق دیسک کمر توصیه می‌شود. اگر رزرو وقت ملاقات با پزشک به زمان نیاز دارد، ضد التهاب‌های بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا آسپرین می‌توانند به درد شما بخورند.

 تزریق کورتیزون 

درمان‌های دارویی خوراکی به منظور کاهش درد و ناراحتی مرتبط با فتق دیسک کمر استفاده می‌شوند. با این حال، اگر هنوز علائم بهبودی را تجربه نکرده‌اید، پزشک ممکن است تزریق کورتیزون را توصیه کند.

تزریق کورتیزون، استفاده از استروئیدهای مبتنی بر کورتیزون است که به منظور تسکین در مناطق آسیب دیده استفاده می‌شوند. برای انجام این تزریقات، بسیاری از متخصصین تصویربرداری از ستون فقرات را قبل از تزریق انجام می‌دهند تا از صحت و دقت درمان اطمینان حاصل کنند.

بسته‌های یخی / حرارتی 

سرما درمانی، که به عنوان کرایوتراپی نیز شناخته می‌شود، می‌تواند ابزاری ارزشمند برای بیماران دیسک کمر باشد. بیشتر افراد گزارش می‌کنند که پس از حدود 20-30 دقیقه استفاده از کیسه‌های یخ در ناحیه آسیب دیده، از بی حسی و درد رهایی می‌یابند.

گرما درمانی همچنین می‌تواند راه حل دیگری برای درمان دیسک کمر باشد. پدهای گرمایش و ماساژورهای الکترونیکی مبتنی بر گرما نوعی تسکین دهنده برای بیماران شناخته شده‌اند.

فیزیوتراپی 

بسته به میزان آسیب و ناحیه آسیب دیده، پزشک ممکن است فیزیوتراپی را برای شما تجویز کند. خبر خوب این است که اکثر متخصصان و فیزیوتراپیست‌ها تجربه زیادی در معالجه بیماران با این علائم دارند.

ارائه یک برنامه درمانی که باعث بهبود درد و ناراحتی بدون تشدید شرایط فعلی شود، کاری است که آنها انجام می‌دهند.

جراحی 

هنگامی که همه گزینه‌های درمانی فوق الذکر حتی دیسکوژل، نتوانند شرایط را بهبود بخشند جراحی ممکن است آخرین راه حل برای درمان باشد. پزشک شما فقط زمانی جراحی را انجام می‌دهد که پس از 6 هفته مداوم درمان، هیچ تسکینی نداشته باشید.

جراحی برای برداشتن بخشی از دیسک پاره شده برای تسکین علائم شما کاملاً مشهور است. عوامل خطرساز که ممکن است پزشک را برای استفاده از جراحی تحت تأثیر قرار دهد:

• درد قابل توجه
• سوزن سوزن شدن و بی حسی قابل توجه
• مشکلات راه رفتن یا ایستادن
• مشکلات بی اختیاری ادرار