آیا شما از درد مچ دست رنج میبرید؟ درد مچ دست به دلایل مختلفی در زندگی روزمره رخ میدهد. این دلایل میتوانند شامل آسیبهای ورزشی، آسیبهای شغلی یا استفاده ساده از مچ دست به صورت روزانه باشند. خواه درد مچ دست نتیجه استفاده مکرر باشد؛ خواه حاصل از آرتروز؛ در هر صورت میتواند فعالیتهای ساده مانند تایپکردن یا حمل مواد غذایی را با مشکل مواجه کند.
در موسسه ریباند، تیم جراحان دست ما که متخصص در ساختارهای پیچیده دست و مچ دست میباشند؛ درباره مواجه شدن با سیستمهای پیچیده لمسی و احساسی، حرکت تاندون، حرکت مفاصل و انقباضات عضلانی، آموزش دیدهاند. مشکلات مربوط به هر یک از این سیستمها میتواند سطح فعالیت و کیفیت زندگی شما را به خطر بیاندازد؛ به همین دلیل مشکلات مچ دست باید به دقت ارزیابی شده و درمان زودرس درباره آنها آغاز شود تا از آسیب دائمی عصب و از بین رفتن قدرت، احساس و عملکرد عضلات جلوگیری شود. در صورتی که در مچ دست خود احساس درد میکنید، لطفاً جلسه مشاوره با پزشک خود را به تعویق نیاندازید. برخی از مشکلات مچ دست به عمل جراحی احتیاج دارند؛ بنابراین ارزیابی و مداخله زودهنگام در درمان آنها اهمیت بسیاری دارد.
درد یا آسیب مچ دست، بسیار شایع است. خوشبختانه بسیاری از دردهای مچ دست، تهدید کننده زندگی نیستند و میتوانند با کمک فیزیوتراپیست، با موفقیت تشخیص داده و درمان شوند. برای بهبود مطلوب درد مچ دست و بازگشت به عملکرد طبیعی، تشخیص دقیق ضرورت دارد.
متخصصین مرکز جامع توانبخشی امید پس از معاینه دقیق بیمار، بهترین برنامه درمانی را بر اساس شرایط خاص هر بیمار تجویز میکنند. درمان با روشهای ساده مانند استراحت کردند، بستن مچ بند طبی، مصرف دارو، ورزش و فیزیوتراپی آغاز میشود.
خبر خوب این است که بیشتر دردها و آسیبهای مچ دست، نسبت به فیزیوتراپی و سایر مداخلات پزشکی واکنش مثبت نشان میدهند.
علت درد مچ دست
بیایید درباره برخی از دلایل شایع درد مچ دست، آگاه شویم:
سندروم تونل کارپال
سندروم تونل کارپال، وضعیتی است که شامل گرفتگی و التهاب اعصاب و بافتهای دست و مچ دست میباشد. این سندروم اغلب در مشاغل یا فعالیتهایی اتفاق میافتد که مستلزم استفاده از دستها برای مدت زمان طولانی، به ویژه انجام حرکات تکراری میباشند. اگر مبتلا به آرتروز یا دیابت هستید نیز ممکن است بیشتر مستعد ابتلا به این سندروم باشید.
برخی از علائم آن عبارتند از:
- درد دست و مچ دست که نوعی احساس بیحسی، سوزش یا گزگز به جا میگذارد.
- دردی که در سراسر بازو و شانه احساس میشود.
- هجوم درد در انگشتان شست، انگشت اشاره و انگشت وسط
- احساس ضعف در دست و مچ دست
- دشواری در مشت کردن دست، انجام حرکات کوچک یا گرفتن اشیا
تاندونیت مچ دست
التهاب تاندونیت یک مشکل فوق العاده شایع است. هنگامی که تاندونهای مچ دست دچار التهاب شده یا تحریک میشوند، ممکن است دچار تاندونیت مچ دست شوید. تاندونیت مچ دست اغلب اوقات نتیجه انجام حرکات تکراری و استفاده مداوم از مچ دست، نگه داشتن دست در یک موقعیت غیر طبیعی برای یک مدت طولانی، ورزش شدید، مشاغل و حرفههایی که شامل لرزش و ارتعاش میباشند، افزایش سن و ورزشها است.
علائم شایع آن عبارتند از:
- درد مچ دست که با حرکت کردن بدتر میشود.
- احساس حرکت دشوار و لغزش تاندون
- تورم و قرمزی مچ دست
یکی از اشکال تاندونیت مچ دست، تاندونیت دکوروان نامیده میشود که در درجه اول، مچ دست و تاندون پایه انگشت شست را تحت تاثیر قرار میدهد. این مشکل به طور معمول زمانی ایجاد میشود که تاندون در اثر استفاده مکرر و بیش از حد، کشیده و ملتهب میشود.
علائمی که در صورت بروز این مشکل باید به دنبال آن باشید عبارتند از:
- درد و حساسیت در مچ دست
- دشواری در کشش انگشت شست
- دشواری در گرفتن و چنگ زدن اشیا
- درد نزدیک به پایه انگشت شست
- گرفتگی، قفل شدن یا احساس گزگز
آرتریت
همان طور که بسیاری از افراد میدانند آرتریت، التهاب یک یا چندین مفصل است. هنگامی که مفاصل به دلیل فرسایش غضروف به مرور زمان، دچار التهاب میشوند؛ ممکن است شما استئوآرتریت را تجربه کنید. این وضعیت اغلب با افزایش سن در مچ دست به وجود میآید و میتواند باعث تورم، درد و دشواری حرکت و گرفتن اشیا شود. آرتریت روماتوئید نیز یک التهاب مزمن ناشی از اختلال خود ایمنی است که میتواند منجر به درد مچ دست شود. هنگامی که مبتلا به آرتریت روماتوئید میشوید، سیستم ایمنی شما به مفاصل و بافتهای موجود در بدن شما حمله میکند.
رگ به رگ شدگی مچ دست
اگر اخیراً از ارتفاع سقوط کرده یا افتادهاید و ناچار از دستهای خود برای محافظت از بدن استفاده کردهاید یا اگر در ورزشهایی مشارکت میکنید که شامل استفاده سنگین از دستها هستند، احتمال خطر رگ به رگ شدگی مچ دست در شما بسیار بیشتر است. این نوع از سوانح باعث کشش بیش از حد رباطهای موجود در مچ دست (که کنترل حرکات را برعهده دارند و به ثبات دست کمک میکنند) میشوند که این امر به رگ به رگ شدگی مچ دست میانجامد.
در صورت بروز رگ به رگ شدگی، ممکن است علائم زیر را تجربه کنید:
- درد در هنگام حرکت
- احساس گزگز و سوزن سوزن شدن
- کبودی و تورم
کیست گانگلیون
کیست گانگلیون، توده خوش خیم پر از مایعی است که در پشت دست یا مچ دست ایجاد میشود. اگر کیست گانگلیون به عصب فشار وارد کند یا نزدیک به عصب باشد؛ ممکن است در برخی از افراد با درد همراه باشد. وقتی این اتفاق میافتد، احساس گزگز، بیحسی و ضعف نیز ممکن است با درد همراه باشد. افزایش سن، آسیبهای مفصلی و تاندونی و همچنین آرتروز میتوانند احتمال ابتلا به کیست گانگلیون را افزایش دهند.
آسیب مجموعه فیبروکارتیلاژ مثلثی
مجموعه فیبروکارتیلاژ مثلثی به عنوان یک کوسن و به منظور ایجاد ثبات، پشتیبانی و جذب شوک و ضربه استخوانهای مچ دست عمل میکند. این بخش از مچ دست، از مجموع ای از رباطها و غضروفها تشکیل شده است و بین استخوان اولنا و کارپال قرار دارد. بروز آسیبهای جزئی در این ناحیه از مچ دست، ممکن است به سادگی منجر به رگ به رگ شدگی مچ دست شود. با این حال هنگامی که غضروف در اثر یک آسیب دیدگی (مانند ضربه شدید) دچار پارگی یا فرسایش میشود یا سن شما بالا میرود، احتمال اینکه موارد زیر را تجربه کنید بسیار بیشتر میشود:
- درد بسیار شدید در مچ دست یا انگشت کوچک
- صدای کلیک و ترکیدن
- حرکت دشوار
صدمات ناشی از ضربه یا افتادن روی دستی که بیش از حد دراز شده است، معمولاً منجر به آسیبهای مجموعه فیبروکارتیلاژ مثلثی میشود.
عوامل خطر برای درد مچ دست
هرکسی میتواند درد در مچ دست را تجربه کند اما احتمال بروز آن در افرادی که شرایط زیر را دارند، بسیار بیشتر است:
- کسانی که ورزش میکنند یا فعالیتهایی را انجام میدهند که مستلزم کشش مداوم مچ دست است دوچرخه، تنیس بیسبال، سافت بال (به خصوص در بازیکنان دریافت کننده) یا بولینگ
- کسانی که حرکات تکراری را به صورت مداوم انجام میدهند، مانند استفاده از رایانه، کار با برخی ابزارها، بافتن یا کوتاه کردن موها
- افراد مبتلا به پوکی استخوان– بیماری که باعث شکنندگی استخوانها میشود و احتمال شکستگی مچ دست را افزایش میدهد.
- افراد مبتلا به آرتروز که باعث التهاب و حساسیت در مفاصلی مانند مچ دست میشود.
- زنان باردار- بارداری احتمال ایجاد موقتی سندروم تونل کارپال را افزایش میدهد زیرا باعث تجمع مایعات در مچ دستها میشود.
یافتن منشا درد مچ دست
ممکن است پزشکان ما قادر به تشخیص درد مچ دست برمبنای معاینات فیزیکی و آزمایشهای ساده باشند. در برخی موارد ممکن است پزشکان ما از ابزارهای تشخیصی بیشتر، مانند موارد زیر نیز استفاده کنند:
- عکس برداری– تصویربرداری با استفاده از اشعه ایکس میتواند شکستگیهای استخوان را نشان دهد، در حالی که تصویربرداری با اسکن رزونانس مغناطیسی (MRI) میتواند سایر مشکلات ساختاری درون مچ دست را نشان دهد. هر دو روش عکسبرداری میتوانند در تشخیص منشاء درد مچ دست به پزشکان کمک کنند.
- آزمایشهای خون– ممکن است پزشک شما برای دریافت اطلاعات بیشتر درباره تورم یا درد ممتد، آزمایش خون تجویز کند. آزمایشهای خون میتوانند به تشخیص مشکلاتی مانند آرتریت روماتوئید (پانوس روماتوئید) و نقرس کمک کنند.
- آرتروسکوپی تشخیصی– گاهی اوقات یک عمل جراحی با حداقل تهاجم و با استفاده از برشهای کوچکی (که پرتال نامیده میشوند) میتواند به پزشک کمک کند تا علت درد مزمن مچ دست را تشخیص دهد.
درمان درد مچ دست
فیزیوتراپی برای درد مچ دست
بهبودی ممکن است بسته به علت آسیب دیدگی، شدت و بافتی که صدمه دیده است، چندین هفته تا چند ماه به طول بیانجامد. مهم است که درباره اینکه چه اتفاقی در حال رخ دادن است، آگاه باشید و در اسرع وقت از یک پزشک متخصص واجد شرایط، درباره درمان خود راهنمایی بگیرید. به خاطر داشته باشید که صبور بوده و خود را با برنامه ورزشی وفق دهید و از توصیههای متخصص درمانگر خود پیروی کنید. به خاطر داشته باشید که فیزیوتراپیست و یا کایروپراکتور این نوع از مشکلات را به صورت تدریجی و منظم درمان میکنند و در بهبودی در سریعترین زمان ممکن، به شما کمک میکنند. فیزیوتراپی یک درمان موثر برای درد مچ دست است. فیزیوتراپیست میتواند یک برنامه فیزیوتراپی خصوصی را برای شما تجویز کند که شامل موارد زیر میباشد:
مدیریت درد
درمان فیزیوتراپی شما، التهاب را کنترل کرده و باعث بهبودی تاندون میشود. فیزیوتراپیست به شما کمک میکند تا حرکات دردناک را شناسایی کرده و از انجام آنها اجتناب کنید و از این طریق در اصلاح موقعیت وضعی نادرست به منظور کاهش فشار روی مچ دست، به شما کمک میکند. ممکن است بسته به آسیب دیدگی شما برای کمک به ترمیم تاندونها، از آتل مچ دست نیز استفاده شود.
ورزش درمانی
فیزیوتراپیست میتواند بسته به آسیب خاص شما، تمرینات تقویتی مناسبی را برای شما پیدا کند. ورزش درمانی به اختلالات عملکرد حرکتی که منجر به تاندونیت میشوند، میپردازد. فیزیوتراپیست از طریق یک برنامه خصوصی به شما کمک میکند تا به نیازها و اهداف فردی خود دست پیدا کنید. شما میتوانید پس از کامل شدن چرخه درمانی نیز این تمرینات ورزشی را انجام دهید.
فیزیوتراپیست میتواند از طریق ورزشها و حرکات کششی، سفتی و انعطاف ناپذیری موجود در مچ دست، دست و بازوی شما را کاهش داده شروع حرکت مجدد کند.
آموزش عملکرد
پس از بهبود علائم، ممکن است فیزیوتراپیست چگونگی اصلاح الگوهای حرکتی ناکارآمد را به شما آموزش دهد. به عنوان مثال آنها میتوانند موقعیت وضعی مناسب برای تایپ کردن با استفاده از یک صفحه کلید را به شما نشان دهند. این امر به شما کمک میکند تا بدون بروز مجدد درد، به فعالیتهای روزمره خود بازگردید. این آموزشها همچنین به شما کمک میکنند تا از وارد شدن آسیب بیشتر به تاندونهای مچ دست خود جلوگیری کنید.