انواع آسیب‌های دیسک کمر: درمان آسیب دیسک کمر با فیزیوتراپی و جراحی

تاریخ: ۳۰ آبان ۱۴۰۲

درد مهره‌های کمری ستون فقرات یا درد پایین کمر شایع‌ترین و پرهزینه‌ترین مشکل اسکلتی عضلانی در سراسر جهان است. در سراسر جهان، کمردرد یکی از دلایل اصلی ناتوانی و دلیل اصلی مرخصی گرفتن و کناره‌گیری دائمی از کار و سایر فعالیت‌های مهم زندگی افراد است. خبر خوب این است که بیشتر انواع کمر درد و انواع صدمات و آسیب‌های دیسک کمر با فیزیوتراپی قابل درمان است.

انواع آسییب‌های دیسک کمر 

صدمات دیسک کمر انواع مختلفی دارند ، و مردم عناوین مختلفی مثل تحدب دیسک یا سُرخوردگی دیسک را برای آن به کار می‌برند. در اینجا انواع اصلی آسیب‌های دیسک کمر را ذکر می‌نماییم.

فتق دیسک کمر

در فتق دیسک، پوسته خارجی دیسک که آنولوس نامیده می‌شود، ترک می‌خورد و در نتیجه یک پارگی کوچک در آن ایجاد می‌شود. در این حالت، بخش داخلی دیسک که هسته نامیده می‌شود ممکن است از این پارگی خارج شود. فتق دیسک کمر می‌تواند بسیار دردناک باشد و اگر بخش مرکزی یا هسته دیسک به اعصاب نخاعی فشار وارد کند، ممکن است شخص مبتلا در یک یا هر دو پا به ضعف، تغییر حس یا درد دچار شود. در صورت بروز هر یک از علائم مذکور، بهتر است به یک پزشک مراجعه کنید. با این حال، بدون نگرانی باشید، حتی در موارد فتق دیسک کمر، با استفاده از فیزیوتراپی مناسب، می‌توان بهبود یافت.

بیرون‌زدگی ( پرولاپس) یا تحدب (بالجینگ) دیسک کمر

بر خلاف فتق دیسک، در بیرون‌زدگی (پرولاپس) یا تحدب (بالجینگ) دیسک، دیواره بیرونی دیسک (آنولوس) همچنان سالم است. با این وجود، لایه بیرونی دیسک نازک‌تر و ضعیف‌تر شده و مواد داخلی دیسک (هسته دیسک) با حرکت کردن، به سمت ناحیه ضعیف شده دیسک رفته در آن‌جا حالت برآمده پیدا می‌کنند. اگرچه تصاویر ام آر آی کمر بسیاری از افراد، ممکن است نشان دهنده تحدب (بالجینگ) دیسک کمر باشد، اما این نوع آسیب دیسک کمر ممکن است هیچ ارتباطی با کمر درد فرد نداشته باشد. در حقیقت، تصاویر ام آر ای کمر بیش از نیمی از افراد بالای 60 سال، نشان دهنده تحدب دیسک کمر هستند در حالی که این افراد کمر درد ندارند. بنابراین تحدب دیسک لزوما دلیل کمر درد نیست.

انحطاط یا دژنراسیون دیسک

در طول زمان، همه‌ی ما ممکن است با دژنراسیون دیسک کمر مواجه شویم. در واقع، دژنراسیون فقط یک عبارت استفاده شده برای توصیف پیر شدن است. اگر موهای شما خاکستری شده و پوست شما چین و چروک دار شده است، پس با مفهوم پیر شدن و تغییرات جسمی که همراه با آن هستند آشنا هستید. با گذشت زمان و پیر شدن، دیسک‌های کمر ما نیز تغییراتی را تجربه می‌کنند. ساختار سلولی دیسک‌های کمر، دیواره‌های بیرونی و ارتفاع دیسک‌ها با پیر شدن تغییر می‌کنند. با این حال، وجود این تغییرات در تصاویر ام آر ای شما نشانه‌ای برای علت درد کمر نیست و نیازی به نگرانی نیست. آنقدر که نگرانی می‌کنید که موهایتان خاکستری شده، به دژنراسیون دیسک کمر خود نگران باشید.

زمان لازم برای بهبودی آسیب‌های دیسک کمر 

بعد از صحبت در مورد مهره‌های کمری ستون فقرات و انواع آسیب‌های دیسک کمر، حال می‌خواهیم درباره زمان لازم برای بهبودی آسیب‌های دیسک کمر و تمرینات سرخوردگی دیسک صحبت کنیم.

بهبودی صدمات دیسک کمر حتی تا 2 سال پس از آسیب‌دیدگی هم ممکن است طول بکشند. عوامل زیر ممکن است تاثیر مثبتی طور مثبتی در کوتاه‌تر شدن این زمان داشته باشد:

• مراجعه و کار با فیزیوتراپیستی که در درمان آسیب‌ها و تمرینات دیسک کمر تخصص دارد
• کاهش التهاب ناشی از آسیب دیسک کمر طی 2-4 هفته اول
• انجام روزانه تمرینات سرخوردگی دیسک که توسط فیزیوتراپیست برای بیمار تجویز شده
• کاهش استرس و فشار کار از روی دیسک کمر طی دوره بهبودی
• ترک سیگار ، که زمان بهبودی را 30٪ به تأخیر می‌اندازد

یک ارزیابی کامل و دقیق توسط یک متخصص فیزیوتراپی واجد شرایط، اولین گام در تنظیم یک برنامه جامع درمان آسیب‌ دیسک کمر است.

گزینه‌های درمانی برای آسیب‌دیدگی دیسک کمر 

تمرین و ورزش

تمرینات و ورزش‌های مناسب برای درمان آسیب دیدگی دیسک کمر که توسط یک متخصص فیزیوتراپی تجویز می‌شوند معمولا شامل موارد زیر است:

• تمرینات سُرخوردگی دیسک را برای کاهش تورم و ترمیم دیواره بیرونی دیسک که بهتر است به صورت روزانه انجام شوند. بعضی افراد تمرینات سُرخوردگی دیسک را به طور معمول، روزانه در ست‌هایی با 10-25 تکرار، و مجموعا 100-250 بار انجام می‌دهند.
• تغییر و اصلاح وضعیت بدنی و نحوه فعالیت‌ها برای کاهش فشار وارده بر دیسک کمر آسیب‌‌دیده. تلاش برای حفظ قوس صحیح گودی کمر در هنگام نشستن، ایستادن و راه رفتن به رفع فشار اضافه بر ناحیه آسیب‌دیده کمر کمک می‌کند.
• هر بیماری که دچار آسیب‌های دیسک کمر شده باشد، به یک برنامه قوی‌سازی کامل عضلات ناحیه مهره‌های کمری نیاز دارد. این تمرینات عضلات کف لگن ، عضلات عمقی و عضلات تحتانی شکم (عضلات مرکزی که اصطلاحا “هسته” بدن را تشکیل می‌دهند) را هدف قرار می‌دهند. هنگامی که عضلات اصلی در هنگام حرکات روزمره برای پشتیبانی و تحمل وزن بدن ما کار کنند و درگیر شوند ، آسیب‌های دیسک کمر سریع‌تر بهبود می‌یابند.

فیزیوتراپی چگونه به بهبود آسیب‌های دیسک کمر کمک می‌کند؟

در نهایت، هدف کلی و اصلی فیزیوتراپی این است که به بیمار کمک کند تا به ظرفیت بدنی کامل خود بازگردد، بدون اینکه به اسیب دیگری بیفتد. یک متخصص فیزیوتراپی هرگز روش‌های درمانی مانند استفاده طولانی مدت از داروها یا جراحی را به طور غیرضروری توصیه نمی‌کند، مگر اینکه این روش‌ها به طور کاملاً ضروری باشند.

روش‌های پرطرفدار در میان فیزیوتراپیست‌ها

فیزیوتراپیست‌ها به بیماران کمک می‌کنند تا فعالیت‌هایی را انجام دهند که باعث تسکین دردشان شده و با بهبود وضعیت کلی بدن کمک می‌کنند تا صدمات بیشتری برای فرد ایجاد نشود.

در فیزیوتراپی از دو روش کلی استفاده می‌شود که فیزیوتراپی “منفعل” و فیزیوتراپی “فعال” نامیده می‌شوند.

روش‌های درمانی فیزیوتراپی منفعل برای فتق دیسک

از جمله روش‌های منفعل فیزیوتراپی، ماساژ عمیق بافت‌ها، گرما درمانی، سرما درمانی، آب درمانی، استفاده از دستگاه TENS (تحریک الکتریکی عصب و عضله از راه پوست) و تراکشن ( یا کشش) را می‌توان نام برد.

روش‌های درمانی فیزیوتراپی فعال برای فتق دیسک در پایین کمر

روش‌های فعال فیزیوتراپی برای درمان فتق دیسک کمر به بهبود انعطاف پذیری، اصلاح و بهینه‌سازی وضعیت بدن، قوی‌سازی، بهبود پایداری مفاصل و تقویت حرکات مفاصل کمک می‌کنند.

نمونه‌هایی از این روش‌ها عبارتند از:  تمرینات ثبات مرکزی، تمرینات انعطاف پذیری، هیدروتراپی و تمریناتی که باعث تقویت عضلات می‌شوند.

جراحی‌های لامینکتومی و دیسککتومی

لامینا ساختار سقف مانندی روی ناحیه پشتی کانال ستون فقرات تشکیل می‌دهد. در جراحی لامینکتومی، قطعه کوچکی به اندازه یک ناخن شست از لامینا برداشته می‌شود و بدین شکل جراح راحت‌تر می‌تواند دیسک مشکل‌دار را خارج کند (دیسککتومی). این عمل عمدتاً در مواردی انجام می شود که فتق دیسک بر عصبی فشار ایجاد کرده و باعث کشیده شدن درد تا پایین یکی از پاها شده باشد.

میکرودیسککتومی

جراحی میکرودیسکتومی در حال تبدیل شدن به جراحی استاندارد فتق دیسک کمر است. از این روش هنگامی استفاده می‌شود که فتق دیسک به ریشه عصب فشار وارد کند. در این روش بخشی از دیسک مشکل‌دار را به دقت خارج می‌کنند (دیسککتومی). در این عمل، از انجایی که با میکروسکوپ جراحی انجام می‌شود، جراح فقط باید برش بسیار کوچکی در ناحیه کمر ایجاد کند، و از آن‌جایی که عملی کم تهاجمی است ، به نظر می‌رسد مشکلات و ناراحتی‌های کمتری در دوره بهبودی برای بیماران ایجاد کند. مدافعان این روش همچنین بر این باورند که انجام این جراحی راحت‌تر است و در آن اسکاری در اطراف اعصاب و مفاصل ایجاد نشده و به بیماران کمک می‌کند تا سریع‌تر بهبود یابند.

فیوژن خلفی کمر

فتق دیسک کمر باعث دردهای مکانیکی می‌شود ، یعنی دردهایی که ناشی از فرسودگی و آسیب‌دیدگی بخش‌هایی از مهره‌های کمری ایجاد می‌شوند. جراحی فیوژن کمر عمدتاً برای توقف حرکت ناحیه دردناک با جوش دادن یا الحاق دو یا چند مهره به هم و تبدیل آن‌ها به یک استخوان بی‌حرکت استفاده می‌شود. این عمل مانع از حرکت استخوان‌ها و مفاصل شده و بدین صورت موجب کاهش درد مکانیکی می‌شود.

در عمل فیوژن خلفی کمر، جراح پیوندهای استخوانی (گرافت) کوچکی را روی ناحیه مشکل‌دار قسمت خلفی ستون فقرات قرار می‌دهد. اکثر جراحان صفحات و پیچ‌های فلزی که از حرکت مهره‌ها جلوگیری می‌کنند نیز به کار می‌برند. این اتصالات فلزی از پیوندهای استخوانی محافظت می‌کنند تا بهتر و سریع‌تر بهبود یابند.